Page 9 - มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำที่เหมาะสมในการปลูกข้าวไร่บนพื้นที่สูงในเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำแม่จันตอนบน ตำบลแม่สลองนอก อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

ชื่อโครงการ มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าที่เหมาะสมในการปลูกข้าวไร่บนพื้นที่สูง ในเขตพัฒนา
ที่ดินลุ่มน้ าแม่จันตอนบน ต าบลแม่สลองนอก อ าเภอแม่ฟูาหลวง จังหวัดเชียงราย
Suitable Soil and Water Conservation Measures for Upland Rice
Plantation on Highland in Upper part of Maejun Sub Watershed Land

Development Zone, Mae Fah Luang District, Chiangrai Province
ทะเบียนวิจัย 57 59 02 11 20001 021 102 01 11
กลุ่มชุดดินที่/ชุดดิน กลุ่มชุดดินที่ 29 / ชุดดินบ้านจ้อง (Ban Chong series : Bg)
ผู้ด้าเนินการ นางสาวบุษบา อนุจรพันธ์ Ms.Busaba Anujarapan

ผู้ร่วมด้าเนินการ นางสาวมยุรี ปละอุด Ms.Mayuree Palaoud
นายบุญเดี่ยว บุญหมั้น Mr.Boondeaw Boonmon
นางสาวสุภาพร ปาแก้ว Ms.Supaporn Pakaew

บทคัดย่อ

การศึกษามาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าที่เหมาะสมในการปลูกข้าวไร่บนพื้นที่สูง ในเขตพัฒนา

ที่ดินลุ่มน้ าแม่จันตอนบน ต าบลแม่สลองนอก อ าเภอแม่ฟูาหลวง จังหวัดเชียงราย ด าเนินการที่ บ้าน
ตงจาไส หมู่ที่ 13 ต าบลแม่สลองนอก อ าเภอแม่ฟูาหลวง จังหวัดเชียงราย อยู่ในกลุ่มชุดดินที่ 29 ชุด
ดินบ้านจ้อง (Ban Chong series: Bg) ระยะเวลาด าเนินการปี พ.ศ. 2557 - 2559 โดยมีวัตถุประสงค์
เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีของดินเมื่อมีการจัดการดินต่างกัน และเพื่อศึกษาระยะห่าง
ที่เหมาะสมของคูรับน้ าขอบเขาและแถบพืชเพื่อใช้เป็นมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าบนพื้นที่สูงเพื่อปลูก

ข้าวไร่ และผลผลิตของข้าวไร่ วางแผนการทดลองแบบ RCBD (Randomized Complete Block
Design) มี 7 วิธีการ 3 ซ้ า ดังนี้ วิธีการที่ 1 ปลูกข้าวไร่ไม่มีระบบอนุรักษ์ดินและน้ า วิธีการที่ 2 ปลูก
ข้าวไร่ มีคูรับน้ าขอบเขาที่มีระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 4 เมตร วิธีการที่ 3 ปลูกข้าวไร่ มีคูรับ

น้ าขอบเขาที่มีระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 8 เมตร วิธีการที่ 4 ปลูกข้าวไร่ มีแถบหญ้าแฝก ที่
ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 4 เมตร วิธีการที่ 5 ปลูกข้าวไร่ มีแถบหญ้าแฝก ที่ระยะห่างคูรับ
น้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 8 เมตร วิธีการที่ 6 ปลูกข้าวไร่ มีแถบชาอัสสัม ที่ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาใน
แนวดิ่ง 4 เมตร วิธีการที่ 7 ปลูกข้าวไร่ มีแถบชาอัสสัม ที่ระยะห่างคูรับน้ าขอบเขาในแนวดิ่ง 8 เมตร

การเปลี่ยนแปลงสมบัติของดิน พบว่า การปลูกข้าวไร่บนพื้นที่สูงที่มีมาตรการอนุรักษ์ดินและ
น้ าสามารถใช้ระยะห่างในแนวดิ่ง 4 เมตร และระยะห่างในแนวดิ่ง 8 เมตร ไม่มีความแตกต่างกันทาง
สถิติ ค่าความหนาแน่นรวมของดินหลังการทดลอง เฉลี่ย 0.95 กรัมต่อลูกบาศก์เซนติเมตร จัดอยู่ใน
ระดับต่ า ค่าความหนาแน่นรวมของดินมีแนวโน้มลดลง วิธีการที่ 4 ปลูกข้าวไร่มีแถบหญ้าแฝกที่