Page 36 - ผลของปริมาณจุลธาตุสังกะสีในดินต่อการเจริญเติบโตและคุณภาพข้าว ในพื้นที่นาข้าวลุ่มน้ำปากพนัง

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
26

บทที่ 3

กำรตรวจเอกสำร

3.1 จุลธำตุสังกะสี (Zn)

สังกะสีเป็นจุลธำตุอำหำรชนิดหนึ่งที่มีควำมส้ำคัญต่อพืชไม่ยิ่งหย่อนกว่ำธำตุอำหำรชนิดอื่นๆ
เพรำะถ้ำหำกมีไม่เพียงพอต่อควำมต้องกำรของพืชแล้ว พืชย่อมเจริญเติบโตและให้ผลผลิตน้อยลง

สังกะสีมีบทบำทต่อกำรเจริญเติบโตต่อพืชดังนี้ 1) มีหน้ำที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนพืช 2) มีส่วน

ในกำรขยำยพันธุ์พืชบำงชนิด 3) มีบทบำททำงอ้อมในกำรสร้ำงคลอโรฟิลล์ 4) เป็นตัวปลุกฤทธิ์
ของเอนไซม์หลำยชนิด เช่น carbonic anhydrase alcohol dehydrogenase และ peptidase

หลำยชนิด (คณำจำรย์ภำควิชำปฐพีวิทยำ, 2544)

พืชที่ได้รับธำตุสังกะสีไม่เพียงพอ จะท้ำให้พืชเจริญเติบโตไม่สมบูรณ์ ผลผลิตต่้ำ คุณภำพไม่ดี
เป็นโรคได้ง่ำย ไม่เติบโตหรือแคระแกร็น (เอมอร, 2552)

ในต้นข้ำวลักษณะอำกำรกำรขำดธำตุสังกะสีของต้นข้ำว พบว่ำจะลดกำรแตกกอ กำรเจริญเติบโต

ชะงัก เส้นกลำงของใบอ่อน โดยเฉพำะที่โคนใบจะกลำยเป็นสีเขียวจำง ใบล่ำงของต้นข้ำวมีสีเหลือง
โดยเริ่มมีสีเขียวจำงระหว่ำงเส้นใบ และมีแผลเป็นจุดหรือขีดสีน้้ำตำลเกิดขึ้นใกล้ปลำยใบกับใบส่วนล่ำงๆ

ของต้น ขนำดของใบเล็กลงแต่มีขนำดปกติ กำรเจริญเติบโตไม่สม่้ำเสมอ ต้นข้ำวแก่ช้ำ มักจะพบ
เมื่อปลูกในดินที่เป็นด่ำงหรือดินที่มีน้้ำขังเป็นเวลำนำน อำกำรขำดมีแนวโน้มรุนแรงขึ้นหำกมีกำรใส่

ปุ๋ยไนโตรเจน และฟอสฟอรัสในอัตรำที่สูง (กองปฐพีวิทยำ, 2543) ส้ำหรับกำรปลูกข้ำวให้ได้ผลผลิตสูง

และมีสำรอำหำรมำกต้องมีกำรปรับปรุงควำมสมดุลของธำตุอำหำรพืชทั้งธำตุอำหำรหลัก และ
ธำตุอำหำรรอง จุลธำตุ พื้นที่มำกกว่ำ 2 ใน 3 ของพื้นที่ปลูกข้ำวทั่วโลกจะเป็นดินนำน้้ำตม ซึ่งเป็นดินชนิด

ที่มีปริมำณธำตุสังกะสีที่พืชน้ำไปใช้ประโยชน์ได้ต่้ำมำก จำกกำรทดลองในเรือนกระจกในพื้นที่ 140 แห่ง

(Wissuwa, et. al., 2006)

กำรขำดธำตุสังกะสีในข้ำว ก่อให้เกิดควำมผิดปกติอย่ำงกว้ำงขวำงมำกที่สุด และจะเพิ่มมำกขึ้น

เมื่อมีกำรแนะน้ำให้ใช้พันธุ์ข้ำวพันธุ์ใหม่ และกำรปลูกข้ำวหลำยครั้งต่อปี ท้ำให้เพิ่มกำรเคลื่อนย้ำยธำตุ
สังกะสีออกไปจำกดินมำกขึ้น ดินที่มีแนวโน้มที่จะขำดธำตุสังกะสีได้แก่ดิน ที่เป็นกลำง และ

ดินด่ำงคำร์บอเนตที่ประกอบด้วยธำตุไบคำร์บอเนตสูงในดินเหล่ำนี้ (ซึ่งพบแพร่กระจำยอยู่ทั่วไปในอินเดีย

และบังกลำเทศ) จะพบกำรขำดธำตุสังกะสีเสมอ พร้อมๆ กับกำรขำดธำตุซัลเฟอร์ ดินที่มีกำรปลูกพืช
อยู่ตลอดเวลำ และในอดีตที่ผ่ำนมำมีกำรใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม (โดยไม่มี

ธำตุสังกะสีผสมอยู่ด้วย) ในปริมำณที่มำก ดินนำข้ำวที่มีน้้ำท่วมขังเป็นเวลำนำน (เช่น กำรปลูกข้ำว 3 ครั้ง