Page 31 - การศึกษาวิเคราะห์พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซากภาคใต้

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

25

4) ร่องมรสุมหรือร่องควำมกดอำกำศต่้ำ (Intertropical convergence zone) ใช้ตัวย่อ
ICZ หรือ ITCZ, equatorial trough หรือ monsoon trough) มีลักษณะเป็นแนวพำดขวำงทิศตะวันตก-
ตะวันออกในเขตร้อนใกล้ๆ อิเควเตอร์ร่องมรสุมจะเลื่อนขึ นลงและพำดผ่ำนประเทศไทยช้ำกว่ำแนวโคจร

ของดวงอำทิตย์ประมำณ 1 เดือน ควำมกว้ำงของร่องมรสุมประมำณ 6-8 องศำละติจูด
5) ลมมรสุมมีก้ำลังแรง (Stong monsoon) มรสุม คือลมประจ้ำฤดู ลมมรสุมเกิดขึ น
เนื่องจำกควำมแตกต่ำงระหว่ำงอุณหภูมิของพื นดินและพื นน ้ำในฤดูหนำวและฤดูร้อนในฤดูหนำว
อุณหภูมิของอำกำศเหนือพื นทวีปเย็นกว่ำอำกำศเหนือพื นที่มหำสมุทรที่อยู่ใกล้เคียงอำกำศเหนือพื นน ้ำ
จึงมีอุณหภูมิสูงกว่ำและลอยตัวขึ นสู่เบื องบนอำกำศเหนือทวีปซึ่งเย็นกว่ำจึงไหลไปแทนที่ ท้ำให้เกิดลมพัด

ออกจำกทวีปพอถึงฤดูร้อนอุณหภูมิของดินภำคพื นทวีปสูงกว่ำน ้ำในมหำสมุทรเป็นเหตุให้เกิดลมพัด
ไปในทิศทำงตรงกันข้ำมประเทศไทย ซึ่งอยู่ในเขตอิทธิพลของมรสุมประเทศไทยจึงอยู่ในอิทธิพลของ
มรสุม 2 ฤดู คือ มรสุมตะวันตกเฉียงใต้และมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งพัดประมำณฤดูกำลละ 6 เดือน

- มรสุมตะวันตกเฉียงใต้ (Southwest Monsoon) มรสุมนี ก่อให้เกิดอุทกภัยได้
เนื่องมำจำกเมื่อพัดจำกมหำสมุทรอินเดียปะทะขอบฝั่งตะวันตกของภำคใต้และเมื่อผ่ำนอ่ำวไทยแล้วจะ
ปะทะขอบฝั่งตะวันออกของอ่ำวไทยมรสุมนี เริ่มต้นตั งแต่กลำงเดือนพฤษภำคม และสิ นสุดลงตอนต้น
เดือนตุลำคมในระยะเมื่อมรสุมตะวันตกเฉียงใต้แรงจัด ควำมเร็วของลมอำจจะสูงถึง 30 น๊อต เป็น

ระยะเวลำหลำยๆ วัน คลื่นทำงฝั่งตะวันตกของภำคใต้ใหญ่มำกเนื่องจำกลมแรงจัดประกำรหนึ่งอีก
ประกำรหนึ่งอ่ำวเบงกอลและมหำสมุทรอินเดียมีช่วงระยะที่ลมเคลื่อนที่ไกลมำกคลื่นและลมจึงพัดพำ
น ้ำทะเลในอ่ำวเบงกอลมำสะสมทำงขอบฝั่งตะวันตกของภำคใต้ตลอดฝั่งท้ำให้ระดับน ้ำในทะเลตำม
ขอบฝั่งสูงขึ นมำกจำกระดับน ้ำทะเลปำนกลำงในฤดูนี และในระยะเดียวกันถ้ำเกิดพำยุดีเปรสชันขึ นใน

อ่ำวเบงกอลทำงฝั่งตะวันตกของภำคใต้จำกควำมกดอำกำศต่้ำในบริเวณพำยุและจำกฝนที่ตกหนัก
บนภูเขำและชำยฝั่งรวมเข้ำด้วยกันแล้วจะท้ำให้เกิดระดับน ้ำในทะเลและแม่น ้ำสูงจนเป็นน ้ำท่วมและ
เกิดอันตรำยได้
- มรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ (Northeast monsoon) เริ่มตั งแต่ปลำยเดือนตุลำคม

ถึงสิ นเดือนกุมภำพันธ์ตั งต้นพัดจำกประเทศจีนและไซบีเรียผ่ำนทะเลจีนใต้ปะทะขอบฝั่งเวียดนำมส่วน
ที่หลุดจำกปลำยแหลมอินโดจีนจะพัดผ่ำนอ่ำวไทยตอนใต้ปะทะขอบฝั่งตะวันออกของภำคใต้หรือ
ฝั่งตะวันตกของอ่ำวไทยตั งแต่ใต้สงขลำลงไป มรสุมนี มีก้ำลังแรงจัดเป็นครำวๆเมื่อบริเวณควำมกดอำกำศสูง

ในประเทศจีนมีก้ำลังแรงขึ น ลมในทะเลจีนใต้มีควำมเร็วถึง 30-35 น๊อต ( 52 กิโลเมตร ถึง 64 กิโลเมตร)
แต่เนื่องด้วยมรสุมนี ปะทะขอบฝั่งเวียดนำมเป็นส่วนใหญ่จึงท้ำให้ลมมรสุมที่พัดผ่ำนเข้ำมำในอ่ำวนั น
มีช่วงระยะที่ลมเคลื่อนที่ไม่ได้ไกลจึงไม่ได้รับควำมกระทบกระเทือนมำกเป็นแต่เพียงคลื่นค่อนข้ำงใหญ่
และระดับน ้ำสูงกว่ำปกติแต่ก็ไม่สูงมำกนักลมที่พัดแหลมญวนและทำงใต้ลงไปจะท้ำให้เกิดผลทำงขอบ
ชำยฝั่งตะวันออกของภำคใต้ตั งแต่ใต้สงขลำลงไปได้มำกเช่นเดียวกัน คือ ท้ำให้เกิดคลื่นใหญ่มำกและ

ระดับน ้ำสูงจำกปกติมำกจนอำจจะเกิดเป็นน ้ำท่วมได้
3.3.2 น ้ำจำกแหล่งเก็บกักน ้ำหรือระบบควบคุม (Control System) เช่น เขื่อน อ่ำงเก็บน ้ำ
ประตูระบำยน ้ำ ฝำยทดน ้ำ ฯลฯ โดยสำเหตุใหญ่ๆ ที่ท้ำให้น ้ำท่วมคือ (1) กำรระบำยน ้ำส่วนเกินใน

ปริมำณมำกทิ งออกไปเพื่อให้เกิดควำมมั่นคงปลอดภัยต่อแหล่งเก็บกักน ้ำดังกล่ำว กรณีนี จะท้ำให้เกิด
น ้ำท่วมพื นที่ลุ่มสองฝั่งล้ำน ้ำด้ำนท้ำยน ้ำในลักษณะค่อยๆ ท่วม และ (2) น ้ำท่วมอันเกิดจำกกำรวิบัติ