Page 13 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองหวาย-คลองโพล้ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำประแสร์(รหัส 1805) ลุ่มน้ำหลักชายฝั่งทะเลตะวันออก(รหัส 18) พื้นที่ดำเนินการโครงการ บ้านคลองป่าไม้ หมู่ 6 บ้านเขาผักกูด หมู่ 7 ตำบลกระแสบน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง
P. 13
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2
2. วัตถุประสงค์
1) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ลุ่มน้ าสาขาแม่น้ าประแสร์ (รหัส 1805)
ส าหรับก าหนดเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ า
2) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ า ส าหรับก าหนด
พื้นที่ด าเนินการในด้านการพัฒนาที่ดินตามสภาพปัญหาของพื้นที่
3) เพื่อศึกษาลักษณะและสมบัติดิน จ าแนกดินตามระบบอนุกรมวิธานดิน สภาพการใช้ที่ดิน
ประเมินความเหมาะสมของดินส าหรับการปลูกพืชเศรษฐกิจและงานทางด้านปฐพีกลศาสตร์ในพื้นที่
ด าเนินการ
4) เพื่อจัดท าแผนที่ดิน แผนที่สภาพการใช้ที่ดินและรายงานการส ารวจดินในพื้นที่ด าเนินการ
บ้านคลองป่าไม้ หมู่ 6 บ้านเขาผักกูด หมู่ 7 ต าบลกระแสบน อ าเภอแกลง จังหวัดระยอง
3. การตรวจเอกสาร
3.1 การศึกษาและการจัดการพื นที่ลุ่มน า
ความหมายของลุ่มน า (watershed) ได้มีนักอุทกวิทยาหลายท่านได้ให้ค าจ ากัดความไว้
หลายประการ ดังกล่าวอ้างไว้ในหนังสือแผนที่มาตรฐานการแบ่งลุ่มน้ าหลักและลุ่มน้ าสาขาของประเทศไทย
(กรมทรัพยากรน้ า, 2552) ดังนี้
Webster’s Dictionary ได้ให้ค าจ ากัดความไว้ว่า ลุ่มน้ าคือพื้นที่ผิวลาดชัน ซึ่งจะ
ระบายน้ าจากเส้นสันปันน้ า ไหลออกสู่ปากน้ าของล าน้ า หรือกล่าวสั้นๆ ได้ว่า ลุ่มน้ าคือ พื้นที่รอบด้วยเส้น
สันปันน้ า
เส้นสันปันน้ า (topographic divide) หมายถึง เส้นแบ่งเขตแดนการไหลของน้ าลงสู่
ลุ่มน้ า เส้นนี้จะแบ่งน้ าฝนที่ตกลงมาให้ไหลลงสู่น้ าต่างลุ่มน้ ากัน เส้นนี้ ได้แก่ สันเขาที่อยู่รอบนอกของลุ่มน้ า
USDA ให้ค าจ ากัดความของลุ่มน้ าว่า คือพื้นที่เหนือจุดๆ หนึ่งบนล าธารที่ให้การระบาย
น้ าผ่านจุดนั้น ซึ่งค าจ ากัดความของ USDA นี้ กล่าวเพียงว่าลุ่มน้ า คือพื้นที่ที่อยู่เหนือจุดที่ก าหนดไว้บน
แม่น้ าและน้ าฝนที่ตกลงสู่ลุ่มน้ าจะต้องไหลผ่านจุดดังกล่าว คือ ปากแม่น้ าของลุ่มน้ า (outlet)
Dr. R.E. Dils ชาวอเมริกา ผู้ริเริ่มงานจัดการลุ่มน้ าที่มีชื่อเสียง ได้ให้ค าจ ากัดความ
ของลุ่มน้ าไว้ว่า ลุ่มน้ าคือ พื้นที่หน่วยหนึ่งซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการน้ าโดยเฉพาะ มีขนาดไม่แน่นอน
แล้วแต่วัตถุประสงค์ของผู้ที่จะจัดการบนพื้นที่นั้นเป็นส าคัญ
จากบทความในหนังสือแผนที่มาตรฐานการแบ่งลุ่มน้ าหลักและลุ่มน้ าสาขาของประเทศไทย
(กรมทรัพยากรน้ า, 2552) รายงานว่า ดร. เกษม จันทร์แก้ว หัวหน้าภาควิชาอนุรักษ์วิทยา คณะวนศาสตร์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู้ศึกษาเกี่ยวกับการจัดการลุ่มน้ าของไทย ให้ข้อคิดเห็นว่าค าจ ากัดความของ
Dr. R.E.Dils เป็นค าจ ากัดความที่ถือเป็นมาตรฐานได้ดี เนื่องจากสามารถน ามาใช้ได้ทั้งลุ่มน้ าที่มีการ
ก าหนดเขตโดยเส้นสันปันน้ า หรือลุ่มน้ าที่ก าหนดขึ้นเองเฉพาะบริเวณใดบริเวณหนึ่ง หรือพื้นที่กสิกรรม ณ
จุดใดจุดหนึ่ง ตามความต้องการได้
จากค าจ ากัดความของลุ่มน้ าดังที่กล่าวมาทั้งหมด พบว่ามีความหมายใกล้เคียงกัน คือ
ในแง่ของวัตถุประสงค์ของการด าเนินการเน้นด้านน้ าเป็นหลัก จึงกล่าวสรุปสั้นๆ ได้ว่า ลุ่มน้ า คือ พื้นที่ขนาดหนึ่ง
ซึ่งมีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการน้ า
