Page 23 - การกำหนดเขตการใช้ที่ดินสำหรับปลูกข้าวหอมมะลิของประเทศไทย
P. 23
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2-11
2.4 ทรัพยากรนํ้า
2.4.1 แหล่งนํ้าตามธรรมชาติ
1) แหล่งนํ้าในภาคเหนือ
นํ้าแม่กก มีความยาวประมาณ 130 กิโลเมตร ต้นนํ้าเกิดในอําเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่
และไหลผ่านจังหวัดเชียงรายไปลงแม่นํ้าโขงที่อําเภอเชียงแสน
นํ้าแม่ลาว มีความยาวประมาณ 117 กิโลเมตร ต้นนํ้าเกิดในอําเภอเวียงป่าเป้า จังหวัด
เชียงราย และไหลไปรวมกับนํ้าแม่กก ทางด้านตะวันออกของจังหวัดเชียงราย
แม่นํ้าอิง มีความยาวประมาณ 270 กิโลเมตร ต้นนํ้าเกิดในอําเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา
และเกิดบริเวณบึงใหญ่หรือเรียกว่า กว๊านพะเยา จากบึงนี้นํ้าแม่อิงไหลผ่านไปทางตะวันออกเฉียงเหนือผ่าน
อําเภอเทิงไปลงแม่นํ้าโขงที่อําเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย
แม่นํ้าปิงมีความยาวประมาณ 600 กิโลเมตร ต้นนํ้าเกิดจากเทือกเขาตอนเหนือของ
จังหวัดเชียงใหม่ไหลลงมาทางใต้ผ่านอําเภอเชียงดาวบรรจบกับนํ้าแม่งัดทางตอนเหนือของอําเภอสันทราย
และไหลรวมกันลงมาบรรจบกับแม่นํ้าแม่แตง ซึ่งมีต้นกําเนิดมาจากเทือกเขาเดียวกันทางทิศตะวันตก
ของอําเภอแม่แตง แล้วไหลลงมาทางใต้บรรจบกับนํ้าแม่กวง ต่อจากนั้นแม่นํ้าปิงเริ่มเบนไปทางทิศ
ตะวันตกเฉียงใต้บรรจบกับนํ้าแม่ขานทางฝั่งขวาและไปบรรจบกับนํ้าแม่ลี้ทางฝั่งซ้ายที่อําเภอจอมทอง
ต่อจากนั้นแม่นํ้าปิงเริ่มเบนตัวลงมาทางใต้อีกครั้งหนึ่งไปบรรจบกับนํ้าแม่แจ่มในอําเภอฮอด และ
แม่นํ้าปิง ก็เริ่มไหลเข้าสู่ซอกเขาสูงผ่านมาในจังหวัดตากบรรจบกับนํ้าแม่ตื่น ซึ่งต้นนํ้ามีกําเนิดจาก
เทือกเขาทางทิศตะวันตก ของอําเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่และทางใต้ที่ตําบลบ้านนา อําเภอสามเงา
จังหวัดตาก โดยมีเขื่อนภูมิพล กั้นขวางลํานํ้า แล้วแม่นํ้าปิงไหลมาบรรจบกับแม่นํ้าน่านที่จังหวัดนครสวรรค์
และกําเนิดเป็นแม่นํ้าเจ้าพระยา
แม่นํ้าวังมีความยาวประมาณ 300 กิโลเมตร มีแหล่งกําเนิดบนเทือกเขาผีปันนํ้า และ
เทือกเขาขุนตาลในจังหวัดลําปาง ไหลผ่านอําเภอแจ้ห่ม อําเภอเมืองลําปาง อําเภอเถิน ไปสู่ที่ราบ
จังหวัดตากและเข้ารวมกับแม่นํ้าปิงที่อําเภอบ้านตาก จังหวัดตาก แม่นํ้าวังไม่มีลํานํ้าสาขาขนาดใหญ่
เช่น แม่นํ้าปิง แต่มีห้วยที่นับว่าใหญ่สําหรับแม่นํ้าวัง คือ นํ้าแม่ตุ๋ยและนํ้าแม่จาง ซึ่งไหลมารวมกับ
แม่นํ้าวังที่อําเภอเกาะคา จังหวัดลําปาง
แม่นํ้ายมมีความยาวประมาณ 530 กิโลเมตร มีแหล่งกําเนิดจากเทือกเขาในอําเภอปง
จังหวัดพะเยา ไหลมาบรรจบกับนํ้าแม่งาวในอําเภอสอง จังหวัดแพร่บริเวณทางหลวงสายอําเภอร้องกวาง-
อําเภองาว ตัดผ่าน แล้วไหลลงมาทางใต้ผ่านที่ราบจังหวัดแพร่ผ่านซอกเขาในอําเภอลอง จังหวัดแพร่
มาออกที่ราบของจังหวัดสุโขทัยที่อําเภอศรีสัชนาลัย อําเภอสวรรคโลก อําเภอเมืองสุโขทัย อําเภอกงไกรลาศ
