Page 91 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

ตอนที่ 2 ตามรอยพระราชดําริ : ศูนยพิกุลทอง

เรื่องที่จะคุยใหพวกเราฟงคือ มีพระราชดําริอะไรที่เราทํากันบางภายในศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ
เมื่อวันที่ 11 กันยายน พ.ศ.2526 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงมีพระราชดําริวา “...จุดประสงค

ของการจัดตั้งศูนยศึกษาฯ เพื่อเปนการสาธิตการพัฒนาแบบเบ็ดเสร็จ... ” ศูนยศึกษา การพัฒนาพิกุลทอง
อันเนื่องมาจากพระราชดําริ ที่อยูในจังหวัดนราธิวาสเปนศูนยศึกษาที่เนนทางดานคนควาวิจัยและบริการในชีวิต
ความเปนอยูในภาคใต หนักไปในทางดินที่เปนพรุซึ่งเปนปญหามาก เพราะวายังไมไดศึกษาพอ และเกี่ยวของ
กับกรมกองหลายกรมกอง ซึ่งอาจจะยังไมปรองดองกัน คือไมเขาใจกัน ก็มาวิจัยพรอมกันทีเดียวจะไดมีความ
เขาใจกันได…” หลังๆ พอไดมาทํางานศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ก็ไดมาทําวิจัยรวมกันก็เปนเพื่อนกัน

ตอนนั้นไดทํางานกับนายสามารถ โชคคณาพิทักษ กรมชลประทาน การทํางานที่ศูนยการศึกษาการพัฒนา
พิกุลทองฯ เราทํากันหลายสิ่งหลายอยางซึ่งก็เปนพระราชดําริทั้งนั้น การพัฒนาโครงการตางๆ ตามรูปแบบ
ของศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ มีรูปแบบการพัฒนา ที่ผมรวบรวมมาก็มีอยู 6 เรื่อง ดังนี้

1. เปนแหลงที่รวมการศึกษา เพื่อดูวาทําอยางไรจะพัฒนาไดผล
2. พิพิธภัณฑธรรมชาติที่มีชีวิต
3. ศูนยบริการ ณ จุดเดียว
4. ผสมผสาน / บูรณาการ

5. คณะกรรมการบริหารโครงการ
6. การพัฒนาคน และโรงเรียนฝกหัดขาราชการ

เรื่องที่ 1 คือ ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพระราชดําริ เปนแหลงที่รวมการศึกษา
เพื่อดูวาทําอยางไรจะพัฒนาไดผล ไดมีการ Research and Development (R & D) และไดมีการศึกษา
หาวิธีการพัฒนาในหลายโครงการ ยกตัวอยาง

โครงการที่ 1 การปรับปรุงดิน เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงทราบวาดินในพรุ คือ ดินอินทรีย
มีความเปนกรดสูง พระองคทานก็รับสั่งใหนําดินอินทรียไปผสมกับปูนขาว แลวนําไปปรับปรุงดินทราย เราก็
ทดลองนําดินอินทรีย 1 ตัน ใสปูนขาว 17 กิโลกรัม คลุกกันทิ้งไวสัก 2 – 3 สัปดาห จาก pH 4 ขึ้นมาเปน pH

5 - 6 โครงการนี้ทําที่ศูนยศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพระราชดําริ เกิดจากที่ประชุมจังหวัด
นราธิวาส เขาจะขยายสนามบินจังหวัดนราธิวาส ซึ่งจะขุดดินพรุ ดินอินทรีย 30,000 ตันทิ้งทะเล เราอยูในที่
ประชุมก็บอกวาดินนี้พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวบอกวา ถานําไปผสมกับปูนขาวก็จะนําไปใชปรับปรุงดิน

ตอนนั้นทางสนามบินดีใจปแรกๆไมคอยมีใครอยากไดเทาไร พอปที่สองเริ่มแยงกันนําไปใชปลูกพืชผัก

โครงการที่ 2 โครงการแกลงดิน แบงเปน 6 แปลง เรื่องดินเปรี้ยว พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว
ทรงรับสั่งวาเราศึกษาดินเปรี้ยวโดยมาทดลองใชที่หมูบานรอบศูนยสาขากอน ทานบอกวาใหเวลาศึกษา
โครงการแกลงดิน 3 ป จนกวาโครงการบางนราจะเสร็จ เมื่อศึกษาไดผลดีแลว ใหนําไปขยายที่ โคกอิฐ โคกใน

โคกกระทอม บานยูโย นี่คือภาพแปลงแกลงดิน มี 6 แปลง แปลงที่ 1 ใสดินอยางเดียว แปลงที่ 2
ใชน้ําอยางเดียว แปลงที่ 3 ใชน้ํากับดินผสมกัน แปลงที่ 4 ใหเราปรับปรุงแลวทิ้งไว ดูวาดินจะกลับมาเปรี้ยวอีกไหม
ปรากฏวาก็กลับมาเปรี้ยวอีก แปลงที่ 5 เราปลูกผัก แปลงที่ 6 ใหทิ้งไวเฉยๆ โครงการวิจัยแกลงดินนี้ เราเริ่ม
ในป 2528 นี่ก็ผานมา 30 ปก็ยังวิจัยอยู โดยเฉพาะแปลงที่ 6 ที่เราทิ้งไวเฉยๆ เพื่อดูวาจะมีพืชอะไร

ขึ้นมาบาง ถาเราพูดในแงนักวิชาการ พระองคทานเปนเหมือนหัวหนาโครงการวิจัย เพราะสวนใหญการทํางาน
เปนพระราชดําริทั้งสิ้น มีอยูแปลงหนึ่งตอนนั้นเราศึกษาวาควรจะแชน้ํา 4 สัปดาห สารพิษจะออกมามาก

ขอมูลนี้เปนของหัวหนาฝายวิเคราะห ดินในขณะนั้นคือทานอธิบดีอภิชาต จงสกุล

88 องคความรูสูปดินสากล 2558