Page 122 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

มีคราวหนึ่งเสด็จที่โครงการฯ จ.ลพบุรี ผมไมอยูเดินทางไปตางประเทศ และมีการออกพื้นที่ภาคสนาม
นายปราโมทย เหมศรีชาติ ถวายรายงานแทนวา หลุมนั้น pH ขางบน 6 ขางลาง 4.5 พอมาอีกหลุมหนึ่ง

ก็อธิบายวา หลุมนี้ pH ขางบน 4.5 ขางลางขึ้นมา 6.5 เหมือนหลุมที่แลวพระเจาคะ พระองคทานทรงรับสั่งวา
“หลุมที่แลวไมเห็นพูดอยางนี้” คุณปราโมทยเลาใหฟงวาเคาเกือบตาย ไมคิดวาพระองคทานจะจําได
และ ดร.พิสุทธิ์ วิจารสรณ ไดกลาวทิ้งทายวา“กรมพัฒนาที่ดินไดรับพระมหากรุณาธิคุณจากทั้งสองพระองค
เปนอยางสูง ที่พระองคทานทรงมีเมตตาตอพวกเราชาวกรมพัฒนาที่ดิน พระองคทานทรงใหความสําคัญกับดิน

และทําใหกรมพัฒนาที่ดินมีชื่อเสียงคนทั่วไปรูจักกรมฯของเรา ซึ่งเปนสิ่งที่พวกเราควรภาคภูมิใจ”

ตอนที่ 5 เสนอแนะแนวทางการวางอนาคตการปฏิบัติงานสํารวจและจําแนกดินของนักสํารวจดิน

โดย ทานผูตรวจราชการ เฉลียว แจงไพร

ทานผูตรวจราชการ เฉลียว แจงไพร ไดใหแนวทางขอคิดแกนองๆ รุนหลังเพื่อประโยชนตอการ
ปฏิบัติงานดานสํารวจจําแนกดินของกรมพัฒนาที่ดิน วาเวทีนี้ไดบอกเลาถึงตํานานตั้งแตป พ.ศ.2478 ถึง
ปจจุบัน เราควรจะนําบทเรียนที่จากการทํางานมากวา 50 ปไปสูอนาคต ผมจะขอฝากไปถึงผูอํานวยการ

กองสํารวจดินและวินิจฉัยทรัพยากรดิน เรื่องทิศทางงานสํารวจดินในอนาคตซึ่งเปนความเห็นสวนตัวของผม
คนเดียว ผมอยากจะเสนอความเห็นออกเปนสองสวน คือ ดานนโยบาย และดานวิชาการ

1. ดานนโยบาย

1.1. วางเปาหมายของงานสํารวจดิน ผมเห็นวาการปฏิบัติงานสํารวจและจําแนกดินในอนาคต
ควรเปนประโยชนในการวางแผนอนุรักษดินและน้ําในไรนาของเกษตรกร หรือที่เรียกวา
Farm Conservative Planning ขอใหเราถือวาการวางแผนอนุรักษดินและน้ําในไรนาของเกษตรกรเปนหัวใจ
สําคัญ(Prime Purpose)ของงานสํารวจดิน เราตองทําใหงานสํารวจดินกอใหเกิดประโยชนตอเกษตรกรเร็วขึ้น

ควรจะขยายงานการสํารวจดินแบบละเอียดไปยังสํานักงานพัฒนาที่ดิน ทั้ง 12 เขต ทั้งดานอัตรากําลัง
และงบประมาณ เพื่อใหทํางานถึงมือเกษตรกรอยางเปนรูปธรรม และควรขยายงานการวินิจฉัยคุณภาพ
ของดินไปสูสํานักงานพัฒนาที่ดินเขตมากขึ้น เพราะผมทราบวามีสตรีไดเขาสูตําแหนงนักสํารวจดิน
ในกรมพัฒนาที่ดินมากขึ้น การจะออกไปทํางานในสนามจะไมคอยเหมาะสม เพราะเปนงานที่หนักและลําบาก

ฉะนั้น สุภาพสตรีที่จะยายจากสวนกลางไปสูสวนภูมิภาค ควรจะทํางานดานการวินิจฉัยคุณภาพของดิน
เปนหลัก โดยยึดคูมือการวินิจฉัยคุณภาพดินของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ หลักปฏิบัติคือเปรียบเทียบขอมูล
ผลผลิต ระหวางวิธีการจัดการดินของเกษตรกร กับ วิธีที่กรมพัฒนาที่ดินเสนอ ไมวาจะเปนเรื่อง การใชปุย
การปรับปรุงดิน ฯลฯ เพื่อดูวาผลตอบแทนทางเศรษฐกิจคุมคาหรือไม แลวใหนําผลที่ไดมาโนมนาวชักจูงให

เกษตรกรยอมรับวิธีการพัฒนาดินของเรา ผมคิดวาสิ่งนี้จําเปน ในสหรัฐอเมริกาก็เขาเนนการวินิจฉัยคุณภาพ
ดินแบบ Farm Conservative Planning ซึ่งเกิดประโยชนที่ชัดเจนเปนรูปธรรม
1.2 รื้อฟนการประชุม ASEAN Soil Conference การประชุม ASEAN Soil Conference

จัดขึ้นมาแลว 6 ครั้ง ครั้งแรกประเทศไทยเปนเจาภาพ เมื่อป 1971 ครั้งที่สองจัดขึ้นเมื่อป 1973 ประเทศ
อินโดนีเชียเปนเจาภาพ ครั้งที่สามจัดที่ประเทศมาเลเซีย ครั้งที่สี่จัดที่ประเทศไทย (เนื่องจากบรูไนไมพรอมที่
จะจัดประชุมครั้งที่ 4 ซึ่งการประชุมครั้งที่สี่ ที่ประเทศไทยนี้ นอกจากมีการประชุมทางวิชาการในหองประชุม
แลว ยังมีการทํา Exploration Survey โดยไปดูงานตางจังหวัด เพื่ออภิปรายปญหาการจําแนกดิน การใช
ประโยชนที่ดิน การอนุรักษดินและน้ํา การวางแผนการใชที่ดินและอื่นๆ อีกหลายเรื่อง

ตํานานการสํารวจดิน 119