Page 38 - แนวทางการศึกษาดินตัวแทนหลักสำหรับพัฒนาการเกษตรของประเทศไทย

- 31 -

10. ชนิดของหิน (Rock Types)

หินเป็นของแข็งที่ประกอบด้วยแร่เดี่ยวหรือหลายชนิดรวมกันอยู่ตามธรรมชาติ สามารถแบ่งออก
ตามลักษณะการเกิดเป็นชนิดใหญ่ๆ ได้ 3 ชนิด

ก. หินอัคนี (igneous rocks) เป็นหินที่เกิดจากการเย็นตัวของหินหนืดใต้ผิวโลกหรือลาวาที่
บนผิวโลก หินอัคนีจําแนกตามองค์ประกอบทางเคมีตามสัดส่วนของซิลิกาที่เป็นองค์ประกอบของหิน ได้ 4 พวก
ดังนี้

1) หินอัคนีด่างจัดหรือสีเข้มจัด (ultra-basic igneous rocks) เป็นหินที่มีซิลิกาเป็น
องค์ประกอบน้อยกว่าร้อยละ 45 ได้แก่ เพอริโดไทต์ (peridotite) ดูไนต์ (dunite)

2) หินอัคนีด่างหรือหินสีเข้ม (basic igneous rocks) เป็นหินที่มีซิลิกาเป็นองค์ประกอบร้อย
ละ 45-52 ได้แก่ แกบโบร (grabbo) บะซอลต์ (basalt)

3) หินอัคนีปานกลางหรือหินสีปานกลาง (Intermediate igneous rocks) หินชนิดนี้มีซิลิ
กา เป็นองค์ประกอบร้อยละ 52-66 ได้แก่ ซายไนต์ (syenite) ไดโอไรต์ (diorite) แอนดีไซต์ (andesite)

4) หินอัคนีกรดหรือหินสีจาง (acidic igneous rocks) หินชนิดนี้มีซิลิกาเป็นองค์ประกอบ
มากกว่าร้อยละ 66 ได้แก่ ไรโอไลต์ (rhyorite) ออบซิเดียน (obsidian) พิทสโตน (Pitchstone)

ตารางที่ 4-1 การแบ่งชนิดของหินอัคนี

สี สีจาง สีเข้ม

เนื้อหิน ส ่วนประกอบ ไมกา และ/หรือ ฮอร์นเบลนด์ โปตัสเซียม ฮอร์นเบลนด์ โอลีวีน ไพรอกซีน หรือ แอมฟิโบล
(Texture) (Composition) เฟลด์สปาร์ หรือโซเดียมแพลจิโอเคลส โซเดียม แคลเซียม แคลเซียม แพลจิโอ ไม่มีเฟลด์สปาร์
แพลจิโอเคลส เคลส
มีควอตซ์
เนื้อผลึกหยาบมาก (Pegmatitic) Pegmatite ไม่มีควอตซ์ มีควอตซ์ < 100% ไม่มีควอตซ์ ไม่มีควอตซ์
(เพคมาไทต์)
เนื้อผลึกหยาบ ผลึกขนาดเดียว Granite Syenite Diorite Gabbro Dunite (ดูไนต์)
(Phaneritic) (Nonporphyritic) (แกรนิต) (ซายไนต์) (ไดโอไรต์) (แกบโบร) Peridotite (เพอริโดไทต์)
Pyroxenite (ไพรอกซีไนต์)
Hornblendite (ฮอร์นเบลนไดต์)
ผลึกสองขนาด* Granite Syenite Diorite Gabbro * ในกรณีที่มีผลึกสองขนาด แต่มี
porphyry porphyry porphyry porphyry phenocryst น้อยกว่า 25% ใช้
(Porphyritic)
เนื้อผลึกละเอียด ผลึกขนาดเดียว (แกรนิตพอไฟรี) (ซายไนต์พอไฟรี) (ไดโอไรต์พอไฟรี) (แกบโบรพอไฟรี) คําว่า Porphyritic นําหน้าแทน
Rhyolite
Andesite
Basalt
Trachite
เช่น Porphyritic granite หากมี
(Aphanitic) (Nonporphyritic) (ไรโอไลต์) (ทราไคต์) (แอนดีไซต์) (บะซอลต์) เนื้อผลึกละเอียดคงเรียกชื่อ
ผลึกสองขนาด* Rhyolite Trachite Andesite Basalt เหมือนเมื่อมีผลึกขนาดเดียว เช่น
porphyry
porphyry
porphyry
porphyry
(Porphyritic) (ไรโอไลต์พอไฟรี) (ทราไคต์พอไฟรี) (แอนดีไซต์พอไฟรี) (บะซอลต์พอไฟรี) Rhyolite
หินที่มีเนื้อแก้ว เศษหิน และเนื้อ
เนื้อแก้ว (Glassy) Obsidian (หินแก้วภูเขาไฟ) ฟองอากาศ จะมีส่วนประกอบไม่
แน่นอน บางชนิดอาจไม่มีแร่
เนื้อเศษหิน (Fragmental) Tuff (ทัฟฟ์) ผสมอยู่เลย เช่น หินแก้วภูเขาไฟ
และพัมมิส จะประกอบด้วยแก้ว
เนื้อฟองอากาศ (Vesicular) Pumice (พัมมิส) Scoria (สคอเรีย) ล้วนๆ
ที่มา: http://www.geothai.net/igneous-rocks/