Page 67 - การจัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการพัมนาที่ดินชุมชนบนพื้นที่สูงบ้านห้วยแล้ง ตำบลท่าข้าม อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย

54

หลังจากด าเนินการก่อสร้างมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าในพื้นที่เป้าหมายแล้วและได้ประเมินปริมาณการ
สูญเสียดิน พบว่ามีปริมาณการสูญเสียดินลดลงประมาณ 82 เปอร์เซ็นต์ คือจากก่อนด าเนินงานมีปริมาณการ

สูญเสียดิน 18.21 ตันต่อไร่ต่อปี หลังจากด าเนินงานมีปริมาณ 3.27 ตันต่อไร่ต่อปี แต่ยังคงมีปริมาณสูงกว่าที่กรม
พัฒนาที่ดินยอมรับ คือ 2 ตันต่อไร่ต่อปี ซึ่งจะต้องหามาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าเสริม เช่น การใช้แถบหญ้าแฝก
เสริมเข้าไปในคันคูรับน้ ารอบเขาแบบที่ 6ฯลฯ จะช่วยลดปริมาณการสูญเสียดินลงได้จนอยู่ในระดับที่ยอมรับได้

4.9 สภาพของทรัพยากรดิน
ก่อนการด าเนินงานก่อสร้างระบบอนุรักษ์ดินและน้ า ได้มีการตรวจสอบคุณภาพดินในชุดดินที่มีมาก
ที่สุดและรองลงมาซึ่งประกอบด้วยดินคล้ายดินลาดหญ้า และดินด่านซ้าย รองลงมาคือชุดดินลาดหญ้า (Ly) ชุดดิน
วังน้ าเขียว (Wk) และชุดดินด่านซ้าย (Ds) โดยเก็บตัวอย่างดินในพื้นที่ที่จะก่อสร้างส่งวิเคราะห์ พบว่า ดินคล้ายดิน

ลาดหญ้า มีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH 5.3) มีปริมาณอินทรียวัตถุต่ า (1.0 เปอร์เซ็นต์) ปริมาณฟอสฟอรัสที่
เป็นประโยชน์ต่ า (7 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีปริมาณต่ า (27 มิลลิกรัมต่อ
กิโลกรัม) ดินคล้ายดินด่านซ้ายมีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH 5.2) มีปริมาณอินทรียวัตถุต่ า (0.8 เปอร์เซ็นต์)
ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์และปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีปริมาณต่ า (10 และ 25 มิลลิกรัมต่อ

กิโลกรัมตามล าดับ ชุดดินด่านซ้าย (Ds) มีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH 5.2) มีปริมาณอินทรียวัตถุต่ า (0.7
เปอร์เซ็นต์) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์และปริมาณโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ต่ า ( 8 และ 27 มิลลิกรัม
ต่อกิโลกรัมตามล าดับ) ชุดดินวังน้ าเขียว (Wk) มีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH 5.3) มีปริมาณอินทรียวัตถุปาน

กลาง (2.1 เปอร์เซ็นต์) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ต่ า (7 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ปริมาณโพแทสเซียมที่
แลกเปลี่ยนได้ปานกลาง ( 45 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ส่วนชุดดินลาดหญ้า (Ly) มีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH
5.2) มีปริมาณอินทรียวัตถุปานกลาง (1.7 เปอร์เซ็นต์) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์และปริมาณโพแทสเซียม
ที่แลกเปลี่ยนได้ปานกลาง ( 14 และ 40 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมตามล าดับ)
หลังด าเนินงานได้ส่งมอบพื้นที่ให้เกษตรกรน าไปใช้ประโยชน์ จากที่ใช้ประโยชน์ที่ดินไป 1 ฤดูปลูก ได้

เก็บตัวอย่างดินส่งห้องปฏิบัติการวิเคราะห์สมบัติทางเคมีที่ส าคัญเพื่อเปรียบเทียบกับก่อนด าเนินงานและ
เปรียบเทียบกับค่ามาตรฐานของส านักวิทยาศาสตร์เพื่อการพัฒนาที่ดิน

4.10 เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสมบัติทางเคมีที่ส าคัญของดิน
โดยใช้ผลการวิเคราะห์ดินเป็นตัวชี้วัด ผลการวิเคราะห์ดินก่อนและหลังการด าเนินงานก่อสร้างระบบ
อนุรักษ์ดินและน้ า พบว่า สมบัติทางเคมีที่ส าคัญของดินเปลี่ยนแปลงน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับก่อนด าเนินงาน
และค่ามาตรฐาน เนื่องจากระยะเวลาใช้ประโยชน์ที่ดินสั้น (1 ฤดูปลูก) สรุปดังนี้

4.10.1 คล้ายดินลาดหญ้า ยังคงมีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH 5.3) มีปริมาณอินทรียวัตถุต่ า
(1.0 เปอร์เซ็นต์) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์และ โพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีปริมาณต่ า (7 และ 27
มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ตามล าดับ)
4.10.2 คล้ายดินด่านซ้าย สมบัติที่ส าคัญของดินมีค่าเปลี่ยนแปลงไปในทางเพิ่มขึ้นเล็กน้อย ดิน

ยังคงมีสภาพความเป็นกรดจัด (ค่า pH 5.3) มีปริมาณอินทรียวัตถุต่ า (1.0 เปอร์เซ็นต์) ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็น