Page 111 - รายงานสภาพการใช้ที่ดินและการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน จังหวัดสุรินทร์ พ.ศ. 2554

96

3.3 ปัจจัยที มีผลต่อการเปลี ยนแปลงสภาพการใช้ที ดิน

ปัจจัยที มีผลต่อสภาพการใช้ที ดิน และการเปลี ยนแปลงการใช้ที ดินมีอยู่หลายประการด้วยกัน

สําหรับศึกษาการเปลี ยนแปลงสภาพการใช้ที ดินในจังหวัดสุรินทร์ พบว่าสามารถจําแนกกลุ่มปัจจัยที
ทําให้เกิดการเปลี ยนแปลงการใช้ที ดินได้เป็น 3 กลุ่มด้วยกัน ได้แก่ ปัจจัยทางกายภาพ ปัจจัยทางสังคม

และปัจจัยทางเศรษฐกิจ โดยมีรายละเอียดดังนี<

3.3.1 ปัจจัยทางกายภาพ ได้แก่

1) ลักษณะดิน ถือเป็นปัจจัยสําคัญปัจจัยหนึ งที ทําให้เกษตรกรตัดสินใจปลูกพืช หรือ
เปลี ยนประเภทการใช้ที ดินไปเป็นประเภทการใช้ที ดินอื น ๆ ได้ ซึ งจากข้อมูลแผนที กลุ่มชุดดินเชิงเลข

มาตราส่วน 1:25,000 จังหวัดสุรินทร์ (2549) พบว่าสามารถแบ่งกลุ่มชุดดินออกได้เป็น 2 กลุ่ม ได้แก่

(1) ดินบนพื<นที ราบตํ า ได้แก่ กลุ่มชุดดินที 1, 4, 6, 7, 15, 16, 17 18, 19, 20, 22

และกลุ่มชุดดินที 24 จะมีลักษณะเป็นดินในที ราบลุ่ม มักมีนํ<าขังในช่วงฤดูฝน และการระบายนํ<าไม่ดี
ซึ งเป็ นข้อจํากัดของดินกลุ่มนี<จึงมีการใช้ประโยชน์ที ดินส่วนใหญ่เป็ นนาข้าว และไม่มีการ

เปลี ยนแปลงการใช้ที ดินมากนัก

(2) ดินบนพื<นที ดอน ได้แก่ กลุ่มชุดดินที 28, 33, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 44, 46,
48, 49, 56 และกลุ่มชุดดินที 62 พบว่าประเภทการใช้ที ดินในดินกลุ่มนี<มีหลากหลายและมีการเปลี ยนแปลง

ประเภทการใช้ที ดินในปี พ.ศ. 2554 ค่อนข้างมากซึ งเฉพาะในกลุ่มชุดดินที 40 และ 41 เนื องจากไม่มี

ข้อจํากัดที มีนํ<าท่วมขัง และยังสามารถทําคันนา รวมทั<งใช้ระบบชลประทานช่วยให้สามารถปลูกพืชได้
หลากหลายชนิด โดยเฉพาะพบว่ามีพื<นที นาข้าวในกลุ่มดินที 40 และ 41 ที เปลี ยนประเภทการใช้ที ดินไป

ปลูกพืชชนิดอื น ๆ เช่น อ้อย มันสําปะหลัง ยูคาลิปตัส และยางพารา มากที สุด

2) พื<นที ในเขตชลประทาน แหล่งนํ<าเป็นปัจจัยหลักในการทําการเกษตรอย่างหนึ ง
เช่นกัน นอกเหนือจากแหล่งนํ<าตามธรรมชาติ การชลประทานก็เป็ นส่วนสําคัญที ช่วยเสริมให้

การทําเกษตรประสบผลสําเร็จมากยิ งขึ<น โครงการชลประทานในจังหวัดสุรินทร์มีเนื<อที รวม 175,588 ไร่

หรือคิดเป็นร้อยละ 3.46 ของเนื<อที จังหวัด โดยเมื อพิจารณาพบว่าในเขตชลประทานมีประเภทการใช้ที ดิน

เป็นนาข้าวมากที สุดทั<ง 2 ปี แต่พบว่าในปี พ.ศ. 2554 พื<นที นาข้าวในเขตชลประทานลดลงถึง 4,932 ไร่
โดยเปลี ยนไปทําการเกษตรชนิดอื น ๆ มากขึ<น คือใช้เป็นโรงเรือนเลี<ยงสัตว์ปีก สถานที เพาะเลี<ยงปลา

รองลงมา เปลี ยนไปเป็นพื<นที ปลูกพืชเชิงเดี ยว ได้แก่ พืชไร่ชนิดอื น ๆ มันสําปะหลัง ยางพารา และอ้อย

เนื องจากมีแหล่งนํ<าที สมบูรณ์ตลอดปี และพืชเศรษฐกิจที ปลูกสามารถทํารายได้ให้เกษตรกรได้ดีกว่า
พืชชนิดเดิม

3) ที ตั<งโรงงานอุตสาหกรรม และแหล่งรับซื<อผลผลิต โรงงานอุตสาหกรรม และ

แหล่งรับซื<อผลผลิตก็จัดได้ว่าเป็นปัจจัยหนึ งที มีผลต่อประเภทการใช้ที ดินเพื อการปลูกพืชของ