Page 43 - คู่มือการสำรวจดิน

30.2 วิธีการจําแนกเนื้อดิน

การแยกเนื้อดินเมื่อทําการสํารวจดิน โดยมากเราอาศัยการสัมผัสดวยมือ เพราะเปนวิธีที่รวดเร็วและมีความ
ถูกตองพอควร แตการใชความรูสึกเมื่อสัมผัสดินนี้จะตองมีการฝกฝนหรือมีความชํานาญอยูบางแลว ซึ่งมีหลักสังเกตได

ดังนี้

1. การใชความรูสึกเมื่อสัมผัส (feel method) อาศัยหลักดังนี้
Sand : จะรูสึกสากมือ เนื้อดินไมเกาะตัวกัน จะเห็นเม็ดทรายอาจจะบีบไดเมื่อเปยก แตเมื่อกระทบเขาจะ

แตกหมด

Sandy loam : ประกอบดวยทรายเปนสวนใหญ แตจะมีดินทรายแปงและดินเหนียวปนบาง ทําใหเกิด

ความเหนียวขึ้น การเกาะตัวดีกวาดินทรายและพอมองเห็นเม็ดทรายได มีการเกาะตัวดี พอควรเมื่อมีความชื้น และจะ
แตกเมื่อออกแรงบีบเล็กนอย

Loam : เปนดินที่มีอัตราสวนของ sand, silt และ clay เกือบเทากัน เวลาบี้จะรูสึกสากมือเล็กนอย มีความ

เหนียวพอควร ถาปนเมื่อเปยกจะคงรูปอยูไดไมแตก

Silt loam : เปนดินที่มีทรายละเอียดพอประมาณ มีดินเหนียวเล็กนอย มีดินทรายแปงประมาณครึ่งหนึ่ง
เมื่อแหงจะแข็งเปนกอน ถาบี้ใหแตกจะคลายฝุนแปง มีลักษณะลื่นและออนนุม แตไมสามารถจะทําเปนแผนบางๆ

คลายริบบิ้นได

Silt : เปยกจะลื่นและเนียนมือ รูสึกเหนียวนอยกวาดินเหนียว
Clay loam : มีเนื้อดินละเอียด จะแข็งเมื่อแหงและมักจะเปนกอน ในสภาพชื้นจะทําริบบิ้นได แตลื่นกวา

พวกดินเหนียว สามารถปนเปนรูปตางๆ ไดและไมรูสึกสากมือ

Sandy clay loam : เมื่อแหงจะแข็งเหมือนกับ clay loam แตรูสึกสากมือเมื่อเปยก ปนเปนรูปรางได แตไม
คอยคงทน

Silty clay loam : เมื่อดินชื้นคลาย clay loam แตมีความรูสึกเนียนและนุมมือกวา ปนเปนรูปรางได

Sandy clay : รูสึกเหนียวและสากมือ เมื่อแหงจะแข็งมาก มีความเหนียวมากเมื่อเปยก
Clay : มีเนื้อละเอียดมาก จับเปนกอนแข็งเมื่อแหง และจะเหนียวเมื่อเปยก สามารถทําเปนริบบิ้นได

สามารถปนเปนรูปรางได แตดินที่มีพวก Kaolinite มาก จะไมเหนียวติดมือ

2. การทําเปนแผนบางๆ (Ribbon method) โดยอาศัยความเหนียวของดิน (Plasticity) เมื่ออยูในสภาพที่ชื้น

หรือเปยก เอาดินมาทําเปนแผนหนาประมาณ 1-2 มม. แลวสังเกตดูวาจะทําใหเปนแผนบางๆ ไดยาวแคไหน
ถาเปนดินทรายจะทําเปนแผนบางๆ ไดยาวไมเกิน 1 ซม.

ถาเปนดินทรายแปงจะทําเปนแผนบางๆ ไดยาวไมเกิน 1-3 ซม.

ถาเปนดินเหนียวจะทําเปนแผนบางๆ ไดยาวไมเกิน >3 ซม.

36