Page 11 - คู่มือการสำรวจดิน

2.2 ขั้นตอนการสํารวจจําแนกและทําแผนที่ดิน
มีขั้นตอนการดําเนินงานอยู 3 ขั้นตอน คือ

2.2.1 ศึกษาขอมูลเบื้องตน (initial review) เปนการดําเนินงานกอนที่จะทําการสํารวจดินในพื้นที่

โครงการโดยทําการเจาะสํารวจและศึกษาลักษณะของดิน และกําหนดหนวยแผนที่ดิน (map unit) ในสภาพ

ภูมิสัณฐานตางๆ ของพื้นที่จะทําการสํารวจดิน ถาดินใดมีลักษณะเหมือนหรืออยูในชวงลักษณะที่ไดเคยกําหนดไวใน
ชุดดิน (soil series) ที่มีการตั้งชื่อแลว (established series) ก็ใหชื่อตามชุดนั้น แตถาดินมีลักษณะไมอยูในชวงที่กําหนด

ไว สําหรับดินชุดใดๆ ก็ใหพิจารณาตั้งชื่อมาใหม (tentative series) หรือใหเปน variant หรือ phase ของดินชุดหนึ่งที่มี

ลักษณะใกลเคียงกัน เสร็จแลวใหทําการศึกษาสภาพแวดลอมที่เกิดดิน เชน วัตถุตนกําเนิดดิน สภาพภูมิประเทศ
ภูมิอากาศ พืชพรรณที่ขึ้นปกคลุม และอายุการเกิดของดินพรอมทั้งลักษณะทางดานสัณฐานของดิน (morphology) โดย

ทําการบรรยายลักษณะหนาตัดของดินอยางนอย 3 หลุม และทําการเก็บตัวอยางดินมาทําการวิเคราะหหาคุณสมบัติทาง

เคมี กายภาพ และแรของดิน จากสภาพการเกิดของดินและลักษณะตางๆ ที่ไดจากการศึกษาในสนามในขั้นแรกใหจัดทํา

ตารางกําหนดลักษณะหนวยการเกิดของดินและลักษณะตางๆ ที่ไดจากการศึกษาในสนามเพื่อนักสํารวจดินจะไดไป
เปนบรรทัดฐานในการจําแนกและทําแผนที่ดินตอไป

สภาพการเกิดและคุณลักษณะของดินที่สําคัญที่ควรนํามาพิจารณากําหนดหนวยแผนที่ดินนั้นจะประกอบดวย

สภาพการเกิดไดแก สภาพพื้นที่รวมทั้งชั้นของความลาดเท (slope class) วัตถุตนกําเนิดดิน สภาพการระบายน้ําของดิน
พืชพรรณหรือการใชประโยชน สวนคุณลักษณะของดินนั้น ไดแก เนื้อดิน สีของดิน (matrix) จุดประ (mottle) ปฏิกิริยา

ของดิน (soil reaction) และลักษณะอื่นๆ ที่จะใชเปนลักษณะในการจําแนกดินออกจากชุดดินหรือดินที่มีลักษณะ

ใกลเคียงกัน ซึ่งลักษณะตางๆ ที่กลาวมานี้จะตองกําหนดทั้งดินบนและดินลาง ขอมูลการกําหนดชวงลักษณะของหนวย
แผนที่ดินที่กลาวมานี้นอกจากใชเปนบรรทัดฐานในการทําแผนที่ดินแลว ยังใชเปนบรรทัดฐานในการเปรียบเทียบ

หนวยของแผนที่ดิน (soil correlation) ในชวงที่การสํารวจดินกําลังดําเนินการในพื้นที่ของโครงการดวย

2.2.2 การขยายผลในการตรวจสอบ (progressive review) เปนการตรวจสอบขยายผลจากการศึกษา
ขอมูลเบื้องตนเพื่อใหการดําเนินการสํารวจดินเปนไปตามเปาหมายครอบคลุมพื้นที่ที่ทําการสํารวจทังหมด โดยใช

ขอมูลที่กําหนดลักษณะหนวยของแผนที่ดินในขั้นแรกเปรียบเทียบ (correlate) กับดินที่ทําการเจาะสํารวจใหม ใน

ขั้นตอนนี้อาจพบดินที่ยังไมเคยใหชื่อมากอนหลายชุดดินก็ได ถาพบดินที่มีลักษณะไมเหมือนกับชุดดินที่เคยใหชื่อมา

กอนก็จะตองมีการตั้งชื่อชุดดินใหมเปนการชั่วคราว (tentative series) และทําการศึกษาลักษณะสําคัญที่จะใชเปนหลัก
ในการจําแนก (differentiating characteristics) และกําหนดชวงลักษณะตางๆ (range of chracteristics) ในระดับชุดดิน

พรอมกับทําคําบรรยายลักษณะหนาตัดและเก็บตัวอยางดินไปทําการวิเคราะห

สําหรับดินที่เจาะพบวามีลักษณะอยูในชวงลักษณะของชุดดินที่เคยใหชื่อมาแลว ก็จะใหชื่อตามชุดดินนั้นๆ

เจาหนาที่ที่มีหนาที่รับผิดชอบในการควบคุมมาตรฐานจะตองปฏิบัติงานอยางใกลชิดกับเจาหนาที่สํารวจดินทั้งในดาน
การเจาะสํารวจในสนาม และการศึกษาขอมูลจากการเจาะตรวจลักษณะของดินแตละจุดหรือแตละหลุมเพื่อจะไดทําการ

เปรียบเทียบใหอยูในมาตรฐานที่กําหนดไว

5