Page 41 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

2-27

ความแหงแลงปนี้จะรุนแรงกวาปที่ผานมามาก สําหรับสถานการณความแหงแลง พบวา ตั้งแตปลาย
เดือนกันยายน 2547 เกิดสภาวการณทางธรรมชาติฝนทิ้งชวงเร็วกวาปกติ ทําใหสถานการณความแหงแลง

ปนี้ทวีความรุนแรงมาก และสงผลใหเกิดความแหงแลงครอบคลุมพื้นที่ในทุกภาคของไทย

โดยเฉพาะทําความเสียหายในภาคการเกษตร จากการสํารวจจนถึงเดือนมีนาคม 2548 พบวา
ผลกระทบทําใหผลผลิตการเกษตรลดลงรอยละ 16.6 จากระยะเดียวกันของป 2547 โดยผลผลิตพืช

ไดรับผลกระทบมาก ไดแก ขาว ออยโรงงาน มันสําปะหลัง และไมผล และสงผลใหมีพื้นที่ประสบภัยแลง

แลว 66 จังหวัด พื้นที่การเกษตรเสียหาย 13,704,675 ไร มูลคาความเสียหาย 7,410,787,165 บาท
ในการนี้ หนวยงานที่เกี่ยวของไดกําหนดมาตรการเรงดวน ใหเกษตรกรที่ตองใชน้ําจากลุมน้ํา

เจาพระยาตอนลาง งดการปลูกขาวนาปรังครั้งที่ 2 โดยเด็ดขาด สวนเกษตรกรที่ตองใชน้ําจาก

อางเก็บน้ําที่อยูในขั้นวิกฤติ 6 อางดังกลาว ใหงดปลูกพืชฤดูแลง
สวนสถานการณน้ําในเขื่อนในชวงตนฤดูแลงป 2548 พบวา สวนใหญปริมาณน้ําอยูใน

ระดับปานกลางถึงต่ํามาก คือ ภาคเหนือเขื่อนภูมิพลมีน้ํารอยละ 32.9 เขื่อนสิริกิติ์ มีน้ํารอยละ

57.8 รวมปริมาณน้ําใชงาน 7,119 ลานลูกบาศกเมตร ซึ่งฤดูแลงปนี้ทางการตองสงน้ําใหพื้นที่

ชลประทานอีก 3,225 ลานลูกบาศกเมตร ใหเพียงพอตอการปลูกพืชฤดูแลงในพื้นที่โครงการ
ใหญ เชน โครงการพิษณุโลก สวนภาคตะวันออกเฉียงเหนือปริมาณน้ําอยูในเกณฑคอนขางต่ํา

ถึงต่ํามาก โดยน้ําในเขื่อนอุบลรัตน มี 609 ลานลูกบาศกเมตร สวนเขื่อนสิรินธร มีปริมาณน้ํา

คงเหลือ 483 ลานลูกบาศกเมตร ที่เขื่อนลําปาว จังหวัดกาฬสินธุ น้ําในเขื่อนลําปาวปนี้มี

ปริมาณต่ําสุดในรอบ 6 ป เหลือน้ําอยูเพียงรอยละ 35 หรือประมาณ 500 ลานลูกบาศกเมตร แตยัง
ปลอยน้ําใหเกษตรกรในพื้นที่โครงการจนถึงปลายเดือนเมษายน 2548 หลังจากนั้นก็จะปดการสงน้ํา

และใหเกษตรกรใชน้ําอยางประหยัด

ตอมาในชวงฤดูแลงป 2548 ปริมาณน้ํากักเก็บเพื่อใชประโยชน มีจํานวนลดลงอยางมาก
โดยปริมาณน้ําที่เหลือใชงานไดจริงในเขื่อนและอางเก็บน้ําขนาดใหญทั่วประเทศ เมื่อวันที่ 24

กุมภาพันธ 2548 มีจํานวนเพียง 20,078 ลานลูกบาศกเมตร หรือรอยละ 45 ของความจุใชงานได

และลดลงเหลือเพียง 12,032 ลานลูกบาศกเมตร หรือรอยละ 27 ของความจุใชงานได ในชวงปลายฤดูแลง
ณ วันที่ 13 พฤษภาคม 2548 โดยอางเก็บน้ําหลายแหงที่อยูในภาวะวิกฤติเพิ่มขึ้น มีปริมาณน้ําใชการได

ไมเกินรอยละ 10 ของความจุกักเก็บน้ําที่ใชได โดยเฉพาะอางกระเสียวไมมีปริมาณน้ําเหลือใหใชเลย

สําหรับความเสี่ยงตอภัยแลงและการขาดแคลนน้ําในอนาคตคาดวาจะมีมากขึ้น เนื่องจากความตองการ
ใชน้ําเพิ่มขึ้น จากการเพิ่มของประชากรและกิจกรรมการผลิตทางเศรษฐกิจตางๆ โดยเฉพาะการทํานาปรัง

ซึ่งมีการใชน้ําจากแหลงกักเก็บน้ําในแตละฤดูกาลมากถึงไรละ 2,000 ลูกบาศกเมตร ขณะที่

การกอสรางแหลงกักเก็บน้ํา เพิ่มเติมโดยเฉพาะขนาดใหญมีขอจํากัดจากลักษณะภูมิประเทศและ

เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจขาวนาปรัง สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน