Page 11 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

บทที่ 1

บทนํา

1.1 หลักการและเหตุผล

ขาว เปนพืชเศรษฐกิจที่สําคัญของโลก ประชากรกวาครึ่งโลกบริโภคขาวเปนอาหารหลัก
ขาวจึงจัดเปนสินคาที่มีผลกระทบตอความมั่นคงของประเทศ โดยเฉพาะอยางยิ่งความมั่นคงดานอาหาร

ในหลายประเทศขาวเปนสินคาที่มีความออนไหวทางการเมือง และถือวาการปลูกขาวเปนวัฒนธรรม

ประจําชาติอยางหนึ่ง แมวาตนทุนการผลิตในประเทศสูงกวาการนําเขาก็ตาม แตรัฐก็ยังคงสนับสนุน

ใหเกษตรกรทําการผลิตตอไป การคาขาวของโลกจึงไมเปนไปตามกลไกของตลาดอยางแทจริงเพราะ
ถูกจํากัดดวยโควตาและภาษีที่สูง รวมทั้งขอกีดกันที่ไมใชภาษี หรือที่ไมเกี่ยวกับการคาอื่นๆ อีก

เชน ความปลอดภัยในเรื่องอาหารและความมั่นคงดานอาหาร เปนตน

ในกรณีของประเทศไทยพื้นที่การเกษตรประมาณเกือบครึ่งจะใชในการทํานา และ

กวารอยละ 60 ของครัวเรือนเกษตร หรือประมาณ 3.7 ลานครัวเรือน ปลูกขาวไวบริโภคและเพื่อ

การคาในแตละปประเทศไทยมีรายไดจากการสงออกขาวและผลิตภัณฑเกือบแสนลานบาท และ
สงออกเปนอันดับหนึ่งของโลกมาอยางตอเนื่องกวา 20 ป โดยในปจจุบันมีสัดสวนการตลาด

ประมาณเกือบรอยละ 30 ดังนั้น ขาวจึงนับวาเปนสินคาที่มีความสําคัญตอระบบเศรษฐกิจและสังคม

ของประเทศเปนอยางมาก

ในชวงหลายปที่ผานมาเนื่องจากสภาวะการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศของโลก ประเทศไทย

ก็ไดรับผลกระทบจากสภาวะความแหงแลงและประสบปญหาการขาดแคลนน้ําอยางรุนแรงเชนกัน

ทั้งการบริโภคและอุปโภค ทั้งนี้ เนื่องจากปริมาณน้ําฝนนอยกวาเกณฑเฉลี่ย สงผลใหปริมาณน้ํา
ที่เก็บกักตามเขื่อนตางๆ สําหรับใชในฤดูแลงมีปริมาณนอยไมเพียงพอสําหรับทํานาปรังตลอดฤดู

ดังนั้น แนวทางหนึ่งที่สามารถชวยลดปญหาขาดแคลนน้ําไดก็คือ เกษตรกรหันมาปลูกพืชที่ใชน้ํานอย

ทดแทนขาวนาปรัง ซึ่งในปจจุบันทางรัฐบาลก็ไดมีนโยบายลดพื้นที่การทํานาปรัง เพื่อเปนการ

ลดปริมาณการใชน้ําชลประทาน ทั้งนี้เนื่องจากราคาขาวคอนขางแปรปรวนประกอบกับเสี่ยงตอ
การระบาดของโรคแมลงและขาดแคลนน้ํา ทําใหผลผลิตเสียหายคุณภาพขาวคอนขางต่ําราคาไมดี

ดังนั้นการกําหนดเขตการปลูกขาวนาปรังในพื้นที่ที่เหมาะสมจะเปนการควบคุมปริมาณและผลผลิตขาว

จะสอดคลองกับนโยบายรัฐบาล นับเปนการประหยัดน้ําและตัดวงจรในการระบาดของโรคและแมลง
ในการปลูกพืชชนิดเดี่ยวซ้ํากัน และเปนการใชประโยชนที่ดินอยางมีประสิทธิภาพ โดยการ

ปลูกพืชชนิดอื่นที่ใหผลตอบแทนสูงกวาการทําปรังเพียงอยางเดียว