Page 35 - ผลงานการถอดบทเรียนการจัดการดินเพื่อปลูกพืชสมุนไพร : เผยแพร่ในวันครบรอบสถาปนา 61 ปี วันที่ 23 พฤษภาคม 2567 ภายใต้หัวข้อ “พัฒนาที่ดิน เกษตรกรทำกินอย่างยั่งยืน"

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
33

การถอดบทเรียนการปลูกพืชสมุนไพร

กลุ่มวิสาหกิจชุมขนกลุ่มแปรรูปสมุนไพรทับทิมสยาม 05

ต าบลคลองไก่เถื่อน อ าเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว

1. ชื่อผู้เล่า : นางสาวเพ็ญประภา ถนอมทรัพย์
2. ชื่อเรื่อง : วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปสมุนไพรทับทิมสยาม 05

3. เป็นการด าเนินการเกี่ยวกับ : การปลูกและการเพิ่มมูลค่าการแปรรูปสมุนไพร
4. เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อ : กลุ่มปลูกพืชสมุนไพรบ้านทับทิมสยาม 05 ปี 2542
5. สถานที่ : หมู่ 10 บ้านทับทิมสยาม 05 ต าบลคลองไก่เถื่อน อ าเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว

6. วันที่จดบันทึกเรื่องเล่า 21 มีนาคม 2567

7. เขียนเล่าความเป็นมาของเหตุการณ์นั้น มีความเป็นมาอย่างไร มีแรงบันดาลใจอะไรในการด าเนินการเรื่องนี้

“บ้านทับทิมสยาม 05” ตั้งอยู่ที่หมู่ 10 ต าบลคลองไก่เถื่อน อ าเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว หมู่บ้านที่อยู่
ติดแนวชายแดนไทย-กัมพูชา ถูกรายล้อมไปด้วยภูผา จึงมีทัศนียภาพอันสวยงามแปลกตา เป็นหนึ่งในหมู่บ้านที่สมเด็จ
พระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ฯ องค์ประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ ทรงรับไว้ในโครงการอนุรักษ์ และ

บริหารทรัพยากรธรรมชาติ เพื่อต้องการฟื้นฟูสภาพแวดล้อมและคุณภาพชีวิตของประชาชนที่อาศัยอยู่ตามแนว
ชายแดนไทย-กัมพูชา ได้ทรงศึกษาข้อมูลและวางแผนงานด้วยพระองค์เอง ตลอดจนประทานแนวทางแก้ไข

โดยทรงน าหลักการของหมู่บ้านมาประยุกต์ใช้ ในการด าเนินงานและพระราชทานชื่อว่า "โครงการทับทิมสยาม"
ปี 2542 เกษตรกรบ้านทับทิมสยาม 05 เริ่มปลูกพืชสมุนไพร
ปี 2556 มีโครงการศึกษาและพัฒนาสมุนไพรเพื่อการวิจัย ส านักกิจกรรมพิเศษ สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์

ได้เข้ามาให้ความรู้เกี่ยวกับการสมุนไพร ให้กับเกษตรบ้านทับทิมสยาม 05
ปี 2565 วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปสมุนไพรทับทิมสยาม 05 จัดตั้งขึ้น ภายใต้โครงการพระราชด าริฯ ของ

สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์เพื่อท าการพัฒนาคุณภาพชีวิต และสร้างรายได้ในครัวเรือนของคนในหมู่บ้านทับทิมสยาม 05
ด้วยการปลูกพืชสมุนไพรนานาชนิดเป็นอาชีพเสริม จากการส่งเสริมของเจ้าหน้าที่ส านักงานเกษตรอ าเภอคลองหาด
เข้ามาสนับสนุนการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนเพื่อให้ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จึงเกิดเป็นวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูป

สมุนไพรทับทิมสยาม 05 จนถึงปัจจุบัน โดยมีการวางเป้าหมายของการรวมกลุ่มเพื่อให้สมาชิกมีการผลิตสมุนไพรให้ได้
มาตรฐาน มีการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชน และมีการวางแผนการผลิตสมุนไพรร่วมกัน ต่อมาวิสาหกิจชุมชนกลุ่ม

แปรรูปสมุนไพรทับทิมสยาม 05 มีเจตนารมณ์ร่วมกัน คือ การพัฒนาการผลิตสมุนไพรให้ได้รับมาตรฐานระบบอินทรีย์
IFOAM และมีการวางแผนการผลิตร่วมกันโดยหลักการตลาดน าการผลิต มีการท าบันทึกข้อตกลงรับซื้อสมุนไพรกับ
มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา

สิริโสภาพัณณวดี จังหวัดปราจีนบุรี และโรงพยาบาลวังน้ าเย็น จังหวัดสระแก้ว
วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปสมุนไพรทับทิมสยาม 05 มีการด าเนินงาน ดังนี้ สร้างแบรนด์สินค้าให้เป็น

เอกลักษณ์ของสมุนไพร คือ Siam Herb ด าเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการด าเนินงาน เพื่อมอบหมายหน้าที่ความ
รับผิดชอบ จัดท าระเบียบข้อก าหนดของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปสมุนไพรทับทิมสยาม 05 การผลิตสมุนไพร
โดยยึดแนวทางการตลาดน าการผลิต ร่วมกันวางแผนการผลิตสมุนไพรตามความถนัดของสมาชิกแต่ละคน