Page 43 - เทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน OVERVIEW of TECHNOLOGIES and APPROACHES for SUSTAINABLE DEVELOPMENT
P. 43
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
ปี พ.ศ. 2536 เกษตรกรในพื้นที่ดินเปรี้ยว ลักษณะและขนาดล าประโดง
ต ำบลศรีษะกระบือ อ ำเภอองครักษ์ จังหวัด
นครนำยก ใช้ล ำประโดงร่องน ้ำควบคุมดิน
เปรี้ยวเพื่อปลูกข้ำวในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด
และได้ใช้สืบทอดกันมำหลำยสิบปีจนถึง
ปัจจุบัน วิธีกำรท ำโครงสร้ำงล ำประโดง เป็น
กำรขุดคูบังคับน ้ำ ประกอบด้วย คูน ้ำและคัน - คูน ้ำกว้ำง 50-100 ซม. มีควำมลึกประมำณ 30-50 ซม.
บังคับน ้ำ2 ด้ำน คือ ด้ำนติดแปลงนำ อีกด้ำน - คันคูบังคับน ้ำ 2 ด้ำน ด้ำนที่ติดแปลงนำกว้ำง 50-100 ซม.
หนึ่งดัดแปลงพื้นที่เป็นเส้นทำงขนย้ำยวัสดุ สูงจำกพื้นนำข้ำว 30-50 ซม. คันคูอีกด้ำนหนึ่งอำจดัดแปลง
อุปกรณ์ และผลผลิตข้ำวจำกแปลงได้
เป็นทำงล ำเลียงวัสดุอุปกรณ์กว้ำง 1.9-2.5 เมตร
วิธีการควบคุมบังคับน ้า
ท านาครั้งที่ 1 สูบน ้ำเข้ำนำด้ำนหัวแปลง
เพื่อชะล้ำงควำมเปรี้ยวของดิน แล้วระบำยน ้ำ
ออกด้ำนท้ำยแปลงลงสู่คูน ้ำที่ขุดเตรียมไว้
และเข้ำสู่ขั้นตอนกำรจัดกำรดินน ้ำและปลูก
ข้ำวจนเก็บเกี่ยว
ท านารอบต่อไป สูบน ้ำเข้ำนำด้ำนท้ำยแปลงและระบำยน ้ำ
***ท าการสลับ สูบน ้าเข้าหัวนา-ท้ายนา ออกด้ำนหัวแปลงลงสู่คูน ้ำ และเข้ำสู่ขั้นตอนกำรจัดกำรดินน ้ำ
ก่อนเริ่มฤดูกาลเพาะปลูกต่อไป***
และปลูกข้ำวต่อไป
ประโยชน์จากการใช้ล าประโดง
1. แปลงนำมีสภำพดินที่ดีขึ้น ต้นข้ำวเจริญเติบโตได้ดี ผลผลิตข้ำวเพิ่มสูงขึ้น
2. ช่วยลดต้นทุนกำรใช้แรงงำน สะดวกต่อกำรขนย้ำยวัสดุอุปกรณ์ต่ำงๆ เข้ำสู่แปลงนำ
3. เป็นเส้นทางขนย้ายผลผลิตข้าวออกจากแปลงนา
4. เพิ่มรำยได้จำกกำรปลูกพืชระยะสั้นบนแนวคันบังคับน ้ำ
เอกสำรฉบับเต็มหัวข้อที่ 26 คูบังคับน ้ำ-ล ำประโดงร่องน ้ำในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด 38
จำกหนังสือ 37 เทคโนโลยีเพื่อกำรจัดกำรดินอย่ำงยั่งยืน
