Page 141 - แผนบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำโดมใหญ่ อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
102

ในพื้นที่อื่น ๆ ตามแผนปฏิบัติการรายปี ต่อไป นอกจากนี้ ยังมีการติดตามและประเมินผลโครงการ

เพื่อแก้ไขและปรับปรุงการด าเนินการตามมาตรการต่าง ๆ ที่ด าเนินการลงไปในพื้นที่ให้เหมาะสมมากขึ้น
โดยการด าเนินการกิจกรรมต่าง ๆ ในพื้นที่นอกจากจะมีการด าเนินการตามแนวทางของ

กรมพัฒนาที่ดินแล้วยังสามารถมีการบูรณาการร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

และกระทรวงอื่น เช่น กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงมหาดไทย กระทรวง
การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงสาธารณสุข เป็นต้น ในด้านการร่วมงานในพื้นที่

ป่าไม้ และอุทยาน การส่งเสริมอาชีพ การถ่ายทอดความรู้ และสุขภาพอนามัยของประชาชนในพื้นที่
สร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนการใช้ที่ดิน แรงจูงใจในการน ามาตรการด้านอนุรักษ์ดินและน้ าเข้าไปใช้

ในพื้นที่ของเกษตรกร

จากการวิเคราะห์สภาพปัญหาของพื้นที่ ข้อมลทางสภาวะเศรษฐกิจและสังคม ประกอบด้วย
ข้อมูลทุติยภูมิและปฐมภูมิที่ได้จากการส ารวจภาคสนามเพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นปัจจุบันครอบคลุมประเด็น

ปัญหาของสภาพพื้นที่อย่างแท้จริง ได้แก่ ข้อมูลการชะล้างพังทลายของดิน ข้อมูลด้านทรัพยากรดิน
(คุณสมบัติของดิน, สภาพดินปัญหา) ข้อมูลสภาพการใช้ที่ดิน ระดับการเปลี่ยนแปลง ของการใช้ที่ดิน

ด้านทรัพยากรน้ า สภาพภูมิประเทศและสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีความเชื่อมโยงกันใน ด้านกายภาพ

ด้านเศรษฐกิจ และสังคม ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน และการรับฟังความคิดเห็นของหน่วยงาน
ในระดับพื้นที่ เพื่อน าข้อมูลมาประกอบการวิเคราะห์และจัดท าจัดท าแผนปฏิบัติการเพื่อป้องกันการชะล้าง

พังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ า ให้มีประสิทธิภาพ

เกิดประสิทธิผลถูกต้องตามสมรรถนะและศักยภาพของที่ดิน และให้ผู้ที่เกี่ยวข้องได้เกิดการเรียนรู้น าไปสู่
การจัดการที่ถูกต้องเหมาะสมและให้ได้เครื่องมือในการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืน เพื่อลดอัตราการชะล้าง

พังทลายและการกัดเซาะหน้าดินการตกตะกอน และปริมาณสารพิษตกค้างที่เป็นผลมาจากการใช้ที่ดิน
บนพื้นที่ลุ่มน้ าให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน เกษตรกรและชุมชนสามารถใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างถูกต้องและ

เหมาะสม จึงมีการก าหนดแนวทางและมาตรการที่มีความสอดคล้องกับสภาพปัญหา แผนการใช้ที่ดิน

บนพื้นฐานการมีส่วนร่วม ประกอบด้วย
1) มาตรการด้านอนุรักษ์ดินและน้ าเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน แบ่งตามระดับ

ความรุนแรงของการชะล้าง ดังนี้
1.1) พื้นที่ที่มีการชะล้างรุนแรง ก าหนดมาตรการ คือ การไถพรวนและปลูกพืชตาม

แนวระดับ (contour cultivation) การยกร่องตามแนวระดับ (ridging) การสร้างคันดิน (terrace, bench

terrace) คันดินเบนน้ า (division terrace) แนวหญ้าแฝกทางล าเลียง (farm road) ทางระบายน้ า
(waterways) ฝายชะลอน้ า (check dam, weir) บ่อดักตะกอน (pond)

1.2) พื้นที่ที่มีการชะล้างปานกลาง ก าหนดมาตรการ คือ การไถพรวนและปลูกพืชตาม

แนวระดับ (contour cultivation) การยกร่องตามแนวระดับ (ridging) การสร้างคันดิน (terrace, bench
terrace) คันดินเบนน้ า (division terrace) แนวหญ้าแฝกทางล าเลียง (farm road) ทางระบายน้ า

(waterways) ฝายชะลอน้ า (check dam, weir) บ่อดักตะกอน (pond)