Page 83 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

73

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
มีเนื้อที่ทั้งหมด 105,533,961 ไร่ หรือคิดเป็น
ร้อยละ 32.91 ของเนื้อที่ประเทศ ครอบคลุม
พื้นที่ 20 จังหวัด ได้แก่ กาฬสินธุ์ ขอนแก่น
ชัยภูมิ ยโสธร นครพนม นครราชสีมา บุรีรัมย์
มหาสารคาม ร้อยเอ็ด เลย ศรีสะเกษ สกลนคร
สุรินทร์ หนองคาย อุดรธานี อุบลราชธานี

มุกดาหาร หนองบัวล าภู อ านาจเจริญ และ
บึงกาฬ สภาพภูมิประเทศ ส่วนใหญ่เป็นที่ราบ
สูงและลูกคลื่นลอนลาด ท าให้เกิดความรุนแรง
ของการชะล้างพังทลายของดินแตกต่างกัน
ในแต่ละพื้นที่ ในอดีตมากกว่า 50 ปีที่ผ่านมา พื้นที่ป่าไม้ลดลงจากการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินจากระบบนิเวศ
ป่าไม้เพื่อท าการเกษตรโดยเฉพาะระบบเกษตรเชิงเดี่ยวและเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เช่น ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ อ้อย
มันส าปะหลัง และยางพารา อีกทั้งยังมีการใช้สารเคมีทางการเกษตรในปริมาณสูง ท าลายความสมดุลของ
ธาตุอาหาร ประกอบกับจ านวนประชากรที่เพิ่มขึ้นท าให้มีความต้องการท าการเกษตรเพื่อค้าขายมากขึ้น เกิดการ
บุกรุกพื้นที่ป่าเพิ่มขึ้น

จากการประเมินการสูญเสียดินในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบว่า ภาพรวมของระดับ
ความรุนแรงการสูญเสียดินคล้ายคลึงกันกับภาคเหนือ ส่วนใหญ่มีความรุนแรงของการสูญเสียดินอยู่ในระดับน้อย
(0- 2 ตันต่อไร่ต่อปี) คิดเป็นร้อยละ 81.61 ของเนื้อที่ทั้งหมดของภาค (ตารางที่ 3.5) รองลงมา คือ ระดับ
ปานกลาง (2-5 ตันต่อไร่ต่อปี) และระดับรุนแรง (5-15 ตันต่อไร่ต่อปี) ร้อยละ 11.46 และ 5.34 ของเนื้อที่ทั้งหมด
ของภาค ตามล าดับ และพบพื้นที่มีการสูญเสียดินมากกว่า 20 ตันต่อไร่ต่อปี คิดเป็นร้อยละ 1.26 ของเนื้อที่
ทั้งหมดของภาค ซึ่งพบในพื้นที่มีความลาดชันของจังหวัดเลย และบางส่วนของจังหวัดชัยภูมิ และนครราชสีมา
ดังแสดงในภาพที่ 3.3 ทั้งนี้ จะเห็นว่า ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีการสูญเสียดินมากกว่า 2 ตันต่อไร่ต่อปี
มีเนื้อที่รวม 19,413,429 ไร่ หรือร้อยละ 18.39 ของเนื้อที่ทั้งหมดของภาค โดยจังหวัดเลยมีพื้นที่และสัดส่วน

การสูญเสียดินสูงสุด

ตารางที่ 3.5 เนื้อที่การสูญเสียดินในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ชั้นความรุนแรงของการสูญเสียดิน ปริมาณการสูญเสียดิน เนื้อที่
(ตันต่อไร่ต่อปี) ไร่ ร้อยละ
การสูญเสียดินน้อย 0 - 2 86,120,532 81.61

การสูญเสียดินปานกลาง 2 - 5 12,096,270 11.46
การสูญเสียดินรุนแรง 5 - 15 5,640,647 5.34
การสูญเสียดินรุนแรงมาก 15 - 20 349,607 0.33
การสูญเสียดินรุนแรงมากที่สุด > 20 1,326,905 1.26
เนื้อที่รวม 105,533,961 100.00