Page 92 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

78

เซนติเมตรต่อชั่วโมง อยู่ในระดับเร็วมาก ดัชนีความซาบซึมน้ าของดิน มีค่าเท่ากับ 1 (ตามตารางที่ 6
ในบทที่ 3)

4) ดัชนีค่าโครงสร้างของดิน พิจารณาจากโครงสร้างดิน ซึ่งทั้ง 3 ชุดดิน มีรูปร่าง
คล้ายกล่อง ไม่มีรูปทรงที่แน่นอน (blocky) จึงมีค่าดัชนีค่าโครงสร้างของดิน เท่ากับ 4 (ภาพที่ 22 ใน
บทที่ 3)

ตารางที่ 19 ค่าปัจจัยความคงทนต่อการถูกชะล้างพังทลายของดิน (K)

ชุดดิน S Si Clay K sat เปอร์เซ็นต์ ดัชนี ดัชนี K-factor
(%) (%) (%) (เซนติเมตรต่อชั่วโมง) อินทรียวัตถุ ค่าโครงสร้างของดิน อัตราการซึมซาบน้้าในชั้นดิน
a b c
ดินตะกอนน ่าพาเชิงซ้อน (AC) 38.20 27.80 34.00 53.17 3.1 4 1 0.015
ลี (Li) 24.80 30.90 44.30 74.12 3.64 4 1 0.015
ดินคล้ายชุดดินวังสะพุง (Ws-d) 20.10 24.00 56.00 น ่าไหลเร็ว 1.76 4 1 0.015
ดินคล้ายชุดดินวังสะพุง (Ws-vd) 28.90 24.00 47.10 39.91 3.03 4 1 0.015
4.3.2 การประเมินการสูญเสียดินใช้สมการ USLE ตามสมการที่ 4 – 8 ที่ได้อธิบายในบทที่ 1
และ 3 ก่อนด าเนินการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ า พบว่า มีอัตราการสูญเสียดินรวมทั้งสิ้น 33.607

ตันต่อไร่ต่อปี โดยพื้นที่ที่มีการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (ไร่หมุนเวียน) ป่าผลัดใบสมบูรณ์ และพื้นที่ที่
ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ความลาดชัน 12 – 35 เปอร์เซ็นต์ มีการสูญเสียดินอยู่ในระดับน้อย (ต่ ากว่า 2
ตันต่อไร่ต่อปี) ส่วนพื้นที่ที่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ความลาดชัน มากกว่า 35 เปอร์เซ็นต์ มีการสูญเสีย
ดินอยู่ในระดับปานกลาง (2 – 4 ตันต่อไร่ต่อปี) เมื่อด าเนินการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ าแล้ว พบว่า

มีอัตราการสูญเสียดินรวมทั้งสิ้น 10.92 ตันต่อไร่ต่อปี (ลดลง 67.50 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับก่อน
ด าเนินการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ า) โดยพื้นที่ที่มีการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ไร่หมุนเวียน และป่า
ผลัดใบสมบูรณ์ มีการสูญเสียดินอยู่ในระดับน้อย (ต่ ากว่า 2 ตันต่อไร่ต่อปี) ซึ่งเป็นค่าที่ยอมรับได้ (กรม
พัฒนาที่ดิน, 2543) ซึ่งสามารถสรุปการประเมินการสูญเสียดินก่อนและหลังด าเนินการจัดระบบ

อนุรักษ์ดินและน้ า ตามตารางที่ 20

4.4 ความพึงพอใจของเกษตรกร

จากการสัมภาษณ์เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ จ านวน 12 ราย พบว่า เกษตรกรผู้เข้าร่วม
โครงการ เป็นเพศชาย และเพศหญิง ร้อยละ 83.33 และ 16.67 ตามล าดับ มีอายุระหว่าง 40 - 63 ปี

ส่วนใหญ่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้นหรือเทียบเท่า ร้อยละ 50 รองลงมาจบการศึกษา
ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายหรือเทียบเท่า ไม่ได้เรียนหนังสือ ประถมศึกษาปีที่ 4 และประถมศึกษาปี
ที่ 6 ร้อยละ 16.67, 16.67, 8.33 และ 8.33 ตามล าดับ และเกษตรกรทุกรายมีประสบการณ์ท า
การเกษตรมากกว่า 20 ปี

รายได้รวมของครัวเรือนจากภาคการเกษตร พบว่า เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ ส่วนใหญ่มี

รายได้จากภาคการเกษตร ระหว่าง 70,001 – 100,000 บาท ร้อยละ 58.33 รองลงมามีรายได้
ระหว่าง 40,000 – 70,000 บาท คิดเป็นร้อยละ 33.33 และมีรายได้ มากกว่า 100,001 คิดเป็นร้อย
ละ 8.34