Page 13 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ โครงการขยายผลโครงการหลวงวาวี บ้านดอยช้าง หมู่ 3 ตำบลวาวี อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย
P. 13
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
5
สูตร A = R K L S C P (3)
- ค่าปัจจัยการกัดกร่อนของฝน (rainfall and run off erosivity factor)
- ค่าปัจจัยความคงทนของดิน (soil erodibility factor)
- ค่าปัจจัยความยาวของความลาดเอียง (slope length factor)
- ค่าปัจจัยความลาดชัน (slope steepness factor)
- ค่าปัจจัยพืชและการจัดการ (crop management factor)
- ค่าปัจจัยมาตรการอนุรักษ์ดินและน้่า (conservation practice factor)
2) การก่อสร้างระบบอนุรักษ์ดินและน้่า
(1) คูรับน้่าขอบเขา (คันดินแบบที่ 6) (Hillside-Ditch) มีวิธีด่าเนินการดังนี้
- ก่าหนดผังวางแนวตามแผนที่และแบบงานจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้่า
- ใช้เทปวัดระยะ วัดแนวก่อสร้างคูรับน้่าขอบเขา (คันดินแบบที่ 6) ให้ได้
ระยะห่างของแต่ละขั้น ตามที่ก่าหนดไว้ในแบบแปลน แนวนี้ เรียกว่า แนวหลัก (main line) ใช้ไม้หลัก
แนวที่ทาสีแดงและสีขาว ปักสลับสีกัน เพื่อหมายแนวคูรับน้่าของเขาแต่ละขั้น
- ใช้ไม้สตาฟตั้งตรงไม้หลักที่ปักไว้ในแนวหลัก (main line) จากนั้นใช้กล้อง
ระดับอ่านค่าระดับ แล้วถ่ายค่าระดับไปทางซ้ายและทางขวาของแนวหลัก (main line) และใช้ไม้หลักที่มี
สีเดียวกันกับแนวหลัก (main line) ปักหมายไว้ตลอดแนว ทุก ๆ 10 เมตร และท่าการวางแนวให้
ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด
- ใช้แรงงานคนขุด เป็นรูปสามเหลี่ยม ระยะห่างของคันคูขึ้นอยู่กับสภาพ
พื้นที่เพื่อลดความยาวของความลาดเทออกเป็นช่วงๆ ให้กักเก็บหรือระบายน้่าออกจากพื้นที่ในทิศทางที่
ต้องการ โดยวัดระยะห่างจากไม้หลักแนวที่ปักไว้ลงมา 0.75 เมตร เป็นจุดเริ่มขุดและขุดเข้าไปจนถึงไม้
หลักแนวที่ปักไว้ และย้ายดินขุดมาถมตรงจุดที่ต่่าด้านล่างต่อจากจุดเริ่มขุดถมออกมา 0.75 เมตร เพื่อให้
ได้พื้นที่ราบ ความกว้าง 1.50 เมตร มีความลาดเทผกผันกลับด้านใน 10 เปอร์เซ็นต์ ความลึกของงานดิน
ตัดลึก มากกว่าหรือเท่ากับ 0.50 เมตร
- ความยาวแบบระดับไม่จ่ากัด และแบบลดระดับไม่ควรเกิน 300-600 เมตร
(2) ขั้นบันไดดิน (Bench Terrace) มีวิธีด่าเนินการดังนี้
- ก่าหนดผังวางแนวตามแผนที่และแบบงานจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้่า
- วัดระยะตามแนวระดับ ปักหลักตามระยะที่ได้วัดให้เป็นแนว ด้วยกล้อง
ส่องระดับ เพื่อให้คันดินอยู่ในระดับเดียวกัน
- ใช้แรงงานคนขุดเป็นรูปสามเหลี่ยม ระยะห่างของคูขึ้นกับความลาดเทของ
พื้นที่ โดยลดความยาวของความลาดเทของพื้นที่ที่มีความลาดชันสูงออกเป็นช่วง ๆ หรือเป็นขั้น ๆ
ต่อเนื่องกันคล้ายบันได และท่าการขุดขั้นบันไดดินอย่างต่อเนื่องติดกันเป็นชั้น ๆ เพื่อเก็บกักน้่าหรือระบาย
น้่าออกจากพื้นที่ในทิศทางที่ต้องการ ท่าให้น้่าไหลบ่าแต่ละช่วงมีปริมาณน้อยลง ลดการกัดเซาะและการ
พังทลายของดิน