Page 49 - ผลของการใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรร่วมกับปุ๋ยเคมีต่อการตอบสนองของผลผลิตข้าว และการเปลี่ยนแปลงสมบัติของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
38

ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ท าให๎ได๎ผลผลิตข๎าวเพิ่มขึ้นเทํากับ 284, 325, 360 และ 404 กิโลกรัมตํอไรํ

ตามล าดับ
สํวนการใสํถํานแกลบอัตรา 100, 300 และ 500 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์
ดิน ผลผลิตข๎าวไมํเพิ่มขึ้นตามอัตราการใสํถํานแกลบ กลําวคือ ผลผลิตข๎าวสูงสุดเมื่อใสํถํานแกลบ 300
กิโลกรัมตํอไรํ (1,038.81 กิโลกรัมตํอไรํ) สํวนการใสํถํานแกลบอัตรา 500 กิโลกรัมตํอไรํ ผลผลิตข๎าวลดลง

เทํากับ 1,004.90 กิโลกรัมตํอไรํ จากข๎อมูลดังกลําวสอดคล๎องกับ Fontaine (2004) ที่ระบุวําการใช๎ถําน
ชีวภาพเพื่อการปรับปรุงดินส าหรับการเกษตรและการสะสมคาร์บอนในดินนั้น ต๎องใช๎ระยะเวลามากกวํา
5 ปีขึ้นไป จึงจะสามารถระบุการเพิ่มผลผลิตของพืชได๎อยํางชัดเจน
อยํางไรก็ตามแม๎วําผลผลิตจะไมํมีความแตกตํางกันในทางสถิติ แตํการใสํถํานซังข๎าวโพดและถําน

แกลบอัตรา 300 และ 500 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ให๎ผลผลิต 1,027.73-
1,033.84 กิโลกรัมตํอไรํ และ 1,004.90-1,038 กิโลกรัมตํอไรํ ตามล าดับ ซึ่งสูงกวําการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธี
เกษตรกร และการใสํปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ในภาพรวมข๎าวพันธุ์ กข-แมํโจ๎ 2 ที่ปลูกในชุดดินเรณู
จังหวัดอุตรดิตถ์ ให๎ผลผลิตเฉลี่ย 930.81-1,038.81 ซึ่งสูงกวําการปลูกในเขตภาคเหนือตอนบนที่ให๎ผล

ผลิตประมาณ 865 กิโลกรัมตํอไรํ (กรมการข๎าว, 2559) ทั้งนี้อาจเกิดจากสภาพแวดล๎อม และการบริหาร
จัดการที่แตกตํางกัน สํวนการใสํปุ๋ยเคมีตามวิธีเกษตรกรให๎ผลผลิตใกล๎เคียงกับผลผลิตจากภาคเหนือ
ตอนบน คือ ผลผลิตเฉลี่ย 979.80 กิโลกรัมตํอไรํ

ตารางที่ 16 ผลของอัตราการใสํวัสดุเหลือใช๎ทางการเกษตรตํอผลผลิตข๎าว (กิโลกรัมตํอไรํ)

ต ารับทดลอง ปีที่ 1 ปีที่ 2 ปีที่ 3 ค่าเฉลี่ย
จ านวน % เพิ่มหรือลด จ านวน % เพิ่มหรือลด จ านวน % เพิ่มหรือลด
T1 1,089.49 104.12 707.14 101.00 1,142.78 109.26 979.80
T2 1,046.33 100.00 700.14 100.00 1,045.97 100.00 930.81
T3 1,117.58 106.81 712.06 101.70 1,092.71 104.47 974.12
T4 1,137.71 108.73 799.37 114.17 1,146.12 109.57 1,027.73
T5 1,160.76 110.94 844.15 120.57 1,096.60 104.84 1,033.84
T6 1,049.09 100.26 780.34 111.45 1,029.28 98.40 952.9
T7 1,075.79 102.82 788.81 112.66 1,251.83 119.68 1,038.81
T8 1,125.26 107.54 781.17 111.57 1,108.28 105.96 1,004.90
T9 1,133.36 108.32 694.65 99.22 1,117.19 106.81 981.73
F-test ns - ns ns - ns
C.V. (%) 8.57 - 9.62 9.96 - 9.49

4. ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ

ปีที่ 1 พบวํา การใสํถํานซังข๎าวโพดอัตรา 500 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน
ให๎ผลผลิตสูงสุดเทํากับ 1,160.76 กิโลกรัมตํอไรํ จึงท าให๎มูลคําผลผลิตสูงกวําต ารับการทดลองอื่น ๆ แตํ
หากพิจารณาจากผลตอบแทนเหนือต๎นทุนผันแปร การใสํถํานซังข๎าวโพดอัตรา 100 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับ
ปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ให๎ผลตอบแทนสูงสุดเทํากับ 7,857.63 บาทตํอไรํ ในด๎านต๎นทุนผันแปร การใสํ

ถํานซังข๎าวโพดและถํานแกลบอัตรา 500 กิโลกรัมตํอไรํ รํวมกับปุ๋ยเคมีตามคําวิเคราะห์ดิน ท าให๎มีต๎นทุน
ผันแปรสูงสุดเทํากัน คือ 4,051.12 บาทตํอไรํ สํวนด๎านผลประโยชน์ตํอการลงทุน (B/C ratio) พบวํา ทุก