Page 11 - ผลสำเร็จของการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริโครงการพัฒนาลุ่มน้ำพัฒนาคุณภาพชีวิตในพื้นที่ต้นน้ำน้ำหนาว
P. 11
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
บทที่ 1
บทน า
1.1 หลักการและเหตุผล
การตัดไม้ท าลายปุาและการท าการเกษตรที่ไม่ถูกวิธีก่อให้เกิดปัญหาส าคัญ คือ ปัญหาทางด้าน
การชะล้างพังทลายของดิน ซึ่งปัญหานี้นับว่ามีผลอย่างมากต่อการใช้ที่ดินทางด้านการเกษตร
(กรมพัฒนาที่ดิน, 2551) พื้นที่มีการบุกรุกท าลายปุาเพื่อน าพื้นที่เหล่านั้นมาท าการเกษตร เพื่อผลิตอาหาร
และการบุกรุกที่ดินของนายทุนโดยการกว้านซื้อในรูปแบบต่าง ๆ การเปลี่ยนแปลงสภาพปุามาเป็นพื้นที่
ทางการเกษตร โดยไม่มีการบ ารุงรักษาและปูองกันการชะล้างพังทลายอย่างถูกวิธี มีผลท าให้ดินชะล้าง
พังทลายและดินเสื่อมโทรมเพิ่มขึ้น
พื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชด าริโครงการพัฒนาลุ่มน้ าพัฒนาคุณภาพชีวิตต้นน้ า
น้ าหนาว หมู่ที่ 2 ต าบลหลักด่าน อ าเภอน้ าหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์ อยู่ในเขตปุาสงวนแห่งชาติ
โดยส านักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชด าริ (ส านักงาน กปร.)
ได้พิจารณาคัดเลือกให้เป็นพื้นที่ขยายผลตามรูปแบบของศูนย์การพัฒนาห้วยฮ่องไคร้อันเนื่องมาจาก
พระราชด าริ ซึ่งเป็นศูนย์กลางในการศึกษา ทดลอง วิจัย เพื่อหารูปแบบการพัฒนาด้านต่าง ๆ ที่เหมาะสม
กับพื้นที่ของภาคเหนือ และเผยแพร่แก่ราษฎรให้สามารถน าไปปฏิบัติได้ โดยการศึกษาพัฒนาปุาไม้
3 อย่าง 3 วิธี เพื่อประโยชน์ 4 อย่าง คือ ไม้ใช้สอย ไม้ผล ไม้เชื้อเพลิง ซึ่งจะอ านวยประโยชน์ในการ
อนุรักษ์ดินและน้ าตลอดจนคงความชุ่มชื้นเอาไว้เป็นประโยชน์อย่างที่ 4
เกษตรกรใช้พื้นที่ดังกล่าวปลูกข้าวโพดและข้าวไร่ มีการไถพรวนอย่างหนัก ท าให้เกิดปัญหาจาก
การชะล้างพังทลาย หน้าดินสูญเสียไปกับน้ าไหลบ่า ผลผลิตต่ า รายได้ไม่พอกับการยังชีพ เกษตรกรมีการ
บุกรุกขยายที่ท ากินเพิ่ม จากการเพิ่มขึ้นของประชากรและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ เป็นสาเหตุส าคัญที่ท า
ให้ระบบการท าการเกษตรในพื้นที่ภูเขาปรับเปลี่ยนเป็นเชิงพาณิชย์เพิ่มมากขึ้น มีการใช้ดินอย่างเข้มข้น
รวมทั้งใช้สารเคมีในการผลิตทางด้านการเกษตร ขาดการวางแผนการใช้ทรัพยากรการเกษตรอย่างเป็น
ระบบ เช่น การเพาะปลูกบนพื้นที่ภูเขาโดยไม่มีมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ า จึงส่งผลกระทบต่อ
สภาพแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ จึงท าให้สูญเสียความสมดุลทางธรรมชาติและความรุนแรงของ
ปัญหาเพิ่มมากขึ้น
ดังนั้น ส านักงาน กปร. จึงได้มอบหมายให้กรมพัฒนาที่ดินโดยสถานีพัฒนาที่ดินเพชรบูรณ์
ด าเนินการส ารวจข้อมูลพื้นฐานและส่งเสริมงานพัฒนาที่ดินในพื้นที่ เพื่อแก้ปัญหาการชะล้างพังทลายของ
ดิน ผลผลิตต่ า และดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ า โดยร่วมกับกลุ่มส ารวจเพื่อท าแผนที่ และ
กลุ่มวางแผนการใช้ที่ดิน ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 8 จัดท าแผนที่ขอบเขตและส ารวจดินในพื้นที่โครงการ
พัฒนาลุ่มน้ าพัฒนาคุณภาพชีวิตต้นน้ าน้ าหนาว ต าบลหลักด่าน อ าเภอน้ าหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์
โดยพิจารณาจากสภาพพื้นที่ ที่มีการท าการเกษตรในพื้นที่ลาดชัน และเสี่ยงต่อการชะล้างพังทลาย
ของดิน นอกจากนี้ยังรวบรวมแนวนโยบายด้านการเกษตรของรัฐบาล และท้องถิ่นในระดับต่าง ๆ
