Page 44 - การปรับปรุงบำรุงดินนาข้าวในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน ตำบลหนองกรด อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
37

บทที่ 5

สรุปผลการด าเนินงาน

5.1 สรุปผล
สมบัติทางเคมีของดินพบว่า การเปลี่ยนแปลงทางด้านสมบัติดินในแปลงเกษตรกรและแปลง

สาธิตการปรับปรุงบ ารุงดิน พบว่าแปลงเกษตรกรมีค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน (pH)
เปลี่ยนแปลง ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน (pH) ลดลง จากระดับความเป็นกรดปานกลาง เพิ่ม

ระดับเป็นกรดรุนแรง ส่วนแปลงสาธิตการปรับปรุงบ ารุงดิน พบค่าความเป็นกรดเป็นด่างไม่

เปลี่ยนแปลง แต่มีแนวโน้มในทางที่ดีขึ้น
ปริมาณอินทรียวัตถุในดิน (OM) แปลงเกษตรกร พบปริมาณอินทรียวัตถุมีแนวโน้มลดลง

สอดคล้องกับปัญหาโครงสร้างดินแน่นทึบ ในกลุ่มชุดดินที่ 7 ชุดดินท่าตูม ที่เป็นดินเหนียวที่มี
โครงสร้างดินแน่นทึบ หน้าดินแข็งไถพรวนยากความอุดมสมบูรณ์ต่ า ซึ่งเกิดจากวัตถุต้นก าเนิดดินและ

การขาดการเพิ่มอินทรียวัตถุลงในดิน ส่วนแปลงสาธิตการปรับปรุงบ ารุงดิน ปริมาณอินทรียวัตถุในดิน
มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น ซึ้งชี้ให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของดินที่เพิ่มขึ้น ซึ่งการเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน

โดยการไถกลบตอซังพืชและปุ๋ยพืชสด ยังช่วยแก้ไขปัญหาโครงสร้างดินแน่นทึบ อินทรียวัตถุจะสร้าง

ช่องว่างในดินเพิ่มขึ้น สร้างความร่วนซุยและดูดซับความชื้นและธาตุอาหาร ท าให้ดินมีความอุดม
สมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูกพืชมากขึ้น

ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (Avail.P) และปริมาณโพแทสเซียมที่สกัดได้ (Extr.k)

พบว่าทั้งแปลงเกษตรกรและแปลงสาธิตการปรับปรุงบ ารุงดินไม่พบความเปลี่ยนแปลง ทั้งก่อน
เพาะปลูกและหลังเก็บเกี่ยว

ผลผลิตข้าวในแปลงสาธิตพบว่า ผลผลิตข้าวเฉลี่ยต่อไร่มีความแตกต่าง โดยพบผลผลิตข้าว
แปลงสาธิตการปรับปรุงบ ารุงดิน ให้ผลผลิตเฉลี่ยสูง ผลผลิตแปลงเกษตรกร ผลผลิตข้าวที่แตกต่างเกิด
จากการจัดการดินและปุ๋ยที่เหมาะสม แปลงสาธิตการปรับปรุงบ ารุงดิน โดยมีการไถกลบตอซังและพืช

ปุ๋ยสด ร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน และนวัตกรรมเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินของกรมพัฒนา
ที่ดิน ให้ผลผลิตข้าวต่อไร่สูงกว่าแปลงเกษตรกร และพบความอุดมสมบูรณ์ของดินมีแนวโน้มที่ดีขึ้น ซึ่ง
ต่างจากแปลงเกษตรกรที่มีแนวโน้มความอุดมสมบูรณ์ของดินที่ลดลง และพบความรุนแรงของความ
เป็นกรดเป็นด่างของดิน เพิ่มระดับสูงขึ้น
ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจพบว่า ต้นทุนแปลงสาธิตการปรับปรุงบ ารุงดิน มีต้นทุนการผลิตที่

สูงกว่าจากการปลูกปอเทือง และการไถกลบ แต่สามารถให้ผลผลิตข้าวต่อไร่ ได้สูงกว่าแปลงเกษตรกร
และให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจสูงกว่าแปลงเกษตรกร ที่ให้ผลตอบแทนก าไรสุทธิติดลบ ซึ่งเกิดจาก
ปริมาณผลผลิตต่อไร่ต่ า เพียง 558 กิโลกรัมต่อไร่ เพราะหากค านวณจากต้นทุนการผลิต ปริมาณ

ผลผลิตที่เป็นต้นทุนคือ 656 กิโลกรัมต่อไร่ด้านผลตอบแทนทางเศรษฐกิจก าไรสุทธิติดลบ สอดคล้อง
กับภาวะหนี้สินของครัวเรือนเกษตรเกษตรกรที่ปรับตัวสูงขึ้น จากการท าการเกษตร