Page 96 - การวิเคราะห์ปัจจัยทางกายภาพและคุณภาพที่ดินสำหรับการวางแผนการใช้ที่ดินระดับลุ่มน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาลำเชิงไกร

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
77

4.1.3 การวิเคราะห์การชะล้างพังทลาย

จากสภาพการใช้ที่ดินที่กล่าวมาจากข้อมูลทั่วไป เห็นได้ว่ามีการใช้ประโยชน์ที่ดินมากขี้น
ส่งผลกระทบทั้งในด้านกายภาพ และเศรษฐกิจ สังคม ส าหรับในด้านกายภาพอาจส่งผลต่อระดับอัตรา

การชะล้างพังทลายของดินลุ่มน้ าสาขาล าเชิงไกร เนื่องจากการใช้ที่ดินที่ผิดประเภท เช่น การดัดแปลง
พื้นที่นาข้าวเพื่อใช้ปลูกพืชไร่โดยมีการปรับรูปแปลงนา และยกร่องปลูกพืชไร่ และไม้ผล นอกจากนี้ยังมี
การน าพื้นที่ดอนมาท านา สังเกตได้จากการปั้นคันนาบนพื้นที่ดอนเพื่อปลูกข้าว คือ หน่วยที่ดินที่มี M3

ได้แก่ 31M3 31BM3 35BM3 36B,csubM3 36M3 36BM3 37M3 37B,flM3 38fsiM3 40BM3
40C/RCM3 41B,d3clayM3 41BM3 41C,d3clayM3 44M3 44BM3 55M3 55BM3 56BM3 60M3
จากสภาพการใช้ที่ดินดังกล่าวก่อให้เกิดการชะล้างพังทลายของดินในระดับปานกลาง
ซึ่งในปี 2558 ข้อมูลจาก (กองส ารวจและวิจัยทรัพยากรดิน, 2558) พบว่าระดับอัตราการ
ชะล้างพังทลายของดินในพื้นที่ลุ่มน้ าสาขาล าเชิงไกร (ตารางที่ 15) สามารถแบ่งได้ 3 ระดับ ดังนี้

1) ระดับการสูญเสียดินน้อย มีเนื้อที่ 1,173,058 ไร่ หรือร้อยละ 63.47 ของพื้นที่ลุ่มน้ าสาขา
มีการสูญเสียดิน 0-2 ตันต่อไร่ต่อปี
2) ระดับการสูญเสียดินปานกลาง มีเนื้อที่ 663,313 ไร่ หรือร้อยละ 35.88 ของพื้นที่

ลุ่มน้ าสาขา มีการสูญเสียดิน 2-5 ตันต่อไร่ต่อปี
3) ระดับการสูญเสียดินรุนแรง มีเนื้อที่ 12,098 ไร่ หรือร้อยละ 0.65 ของพื้นที่ลุ่มน้ าสาขา
มีการสูญเสียดิน 5-15 ตันต่อไร่ต่อปี

ตารางที่ 15 ระดับอัตราการชะล้างพังทลายของดินลุ่มน้ าสาขาล าเชิงไกรปี 2554 และปี 2558

ระดับการ อัตราการ
ชะล้างพังทลาย สูญเสียดิน เนื้อที่ปี 2554 เนื้อที่ปี 2558

ของดิน (ตัน/ไร่/ปี) ไร่ ร้อยละ ไร่ ร้อยละ

1. น้อย 0-2 1,238,833 67.02 1,173,058 63.47 77
2. ปานกลาง 2-5 605,819 32.77 663,313 35.88

3. รุนแรง 5-15 3,817 0.21 12,098 0.65

รวม 1,848,469 100 1,848,469 100

หมายเหตุ : วิเคราะห์โดยใช้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
ที่มา : กองส ารวจและวิจัยทรัพยากรดิน (2558)

จากตารางผลการประเมินระดับอัตราการชะล้างพังทลายของดินลุ่มน้ าสาขาล าเชิงไกรโดยใช้
ฐานข้อมูลทรัพยากรดิน เปรียบเทียบระหว่างปี 2554 และปี2558 นั้น แนวโน้มของระดับอัตราการ
ชะล้างพังทลายของดิน มีการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย โดยพื้นที่ที่มีระดับการสูญเสียดินน้อย (0-2 ตัน/ไร่/ปี) ลดลงจาก
ร้อยละ 67.02 ของพื้นที่ลุ่มน้ าสาขา เป็นร้อยละ 63.47 ของพื้นที่ลุ่มน้ าสาขา โดยพื้นที่ที่มีระดับการ

สูญเสียดินปานกลาง (2-5 ตัน/ไร่/ปี) และพื้นที่ที่มีระดับการสูญเสียดินรุนแรง (5-15 ตัน/ไร่/ปี) มีแนวโน้ม
เพิ่มขึ้น พื้นที่ที่มีระดับการสูญเสียดินปานกลาง (2-5 ตัน/ไร่/ปี) เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 32.77ของพื้นที่ลุ่มน้ าสาขา