Page 59 - การวิเคราะห์ปัจจัยทางกายภาพและคุณภาพที่ดินสำหรับการวางแผนการใช้ที่ดินระดับลุ่มน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาลำเชิงไกร

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
42

2.9 ประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน
ประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน หมายถึง ชนิดหรือระบบของการใช้ที่ดินที่กล่าวถึงชนิดของพืช
ลักษณะการด้าเนินงาน และสภาพการผลิตในการใช้ที่ดินทั้งทางด้านกายภาพและสภาพเศรษฐกิจสังคม

ซึ่งได้แก่ รูปแบบการผลิต การเขตกรรม การจัดการ เงินทุน และขนาดของกิจการ เป็นต้น โดยใช้ข้อมูล
เหล่านี้มาวิเคราะห์เพื่อคัดเลือกประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินที่เหมาะสม จากกลุ่มวิเคราะห์การใช้
ที่ดิน (2558) กับความต้องการการผลิตพืชของเกษตรกรในท้องถิ่นนั้น
การคัดเลือกประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินมีวิธีการโดยวิเคราะห์ข้อมูลดินร่วมกับข้อมูล

สภาพการใช้ที่ดินมาจัดท้าหน่วยที่ดิน หลังจากนั้นถึงด้าเนินการเก็บข้อมูลตามเนื้อที่สภาพการใช้ที่ดิน
ที่มีมากที่สุดในลุ่มน้้าดังตารางที่ 3 โดยสุ่มตัวอย่างสัมภาษณ์เกษตรกรตามหมู่บ้านที่ใช้ประโยชน์ที่ดิน
แล้วท้าการสัมภาษณ์เกษตรกร 5 หมู่บ้าน หมู่บ้านละ 2 ราย รวมเป็น 10 ตัวอย่างต่อ 1 ประเภท
การใช้ประโยชน์ที่ดิน ซึ่งลุ่มน้้าล้าเชิงไกรสามารถคัดเลือกได้ทั้งสิ้น 15 ประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน รวม

จ้านวนตัวอย่างทั้งลุ่มน้้า คือ 150 ตัวอย่าง สามารถสรุปข้อมูลซึ่งมีรายละเอียด ดังตารางที่ 11

2.9.1 ประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินในเขตพื้นที่อาศัยน้้าฝน สามารถคัดเลือกประเภทการ
ใช้ประโยชน์ที่ดิน ได้ดังนี้
1) ข้าวนาปี เกษตรกรนิยมปลูกข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เป็นแบบนาหว่าน มีการ
เตรียมดินโดยไถดะ ไถแปร คราดเพื่อท้าเทือก และเริ่มปลูกตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนสิงหาคม

มีการจัดการโดยใส่ปุ๋ย 2 ครั้ง ครั้งแรกใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 16-20-0 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ ผสมกับสูตร
46-0-0 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ ครั้งที่ 2 ก่อนข้าวออกรวง ใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่
ผสมกับปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ เก็บเกี่ยวช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนพฤศจิกายน

ใช้แรงงานคนเป็นหลัก ผลผลิต 350 - 400 กิโลกรัมต่อไร่
2) มันส้าปะหลัง เกษตรกรนิยมปลูกมันส้าปะหลังพันธุ์เกษตรศาสตร์ พันธุ์พื้นเมือง
พันธุ์ระยอง 5 และพันธุ์ CMR มีวิธีการปลูกแบบใช้ท่อนพันธุ์มันส้าปะหลังที่สด อายุ 10-12 เดือน ปักช้าลงไป
ในดินแบบยกร่อง มีระยะห่าง 1 × 1 เมตร และปักท่อนพันธุ์ให้ตั้งตรงลึกในดินประมาณ 15-20 เซนติเมตร

เริ่มปลูกตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม และเก็บเกี่ยวในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนธันวาคม
การใส่ปุ๋ยเกษตรกรจะใส่ปุ๋ยชีวภาพรองพื้นก่อนปลูก และใส่ปุ๋ยเคมีครั้งเดียวเมื่อมันส้าปะหลังอายุ 1 เดือน
โดยใส่ปุ๋ยสูตร 15-15-15 อัตรา 25-50 กิโลกรัมต่อไร่ โดยใส่ห่างจากต้นมันส้าปะหลังประมาณ 20 เซนติเมตร
และการก้าจัดวัชพืชส่วนใหญ่เกษตรกรมีการจัดการ 3 ครั้ง ครั้งที่ 1 ประมาณ 30 - 45 วัน หลังการปลูก

โดยใช้รถไถเล็กเดินตาม หรือใช้จานพรวนก้าจัดวัชพืชติดท้ายรถแทรกเตอร์ ครั้งที่ 2 ประมาณ 60-70 วัน
หลังการปลูก โดยปฏิบัติเช่นเดียวกันกับครั้งแรก ครั้งที่ 3 ก้าจัดวัชพืชตามความจ้าเป็น โดยใช้จอบถาก
หรือฉีดพ่นด้วยยาก้าจัดวัชพืช มีอายุเก็บเกี่ยว 10-12 เดือน นิยมใช้แรงงานคนเป็นหลักในการเก็บเกี่ยว
และมีผลผลิต 2,000 – 3,000 กิโลกรัมต่อไร่

3) ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เกษตรกรนิยมปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ พันธุ์ลูกผสมไฮบริด
เริ่มเตรียมดินโดยการไถดะและไถแปรเพื่อย่อยดินช่วงปลายเดือนธันวาคม จากนั้นปลูกโดยใช้เครื่องปลูก
หยอดเป็นหลุมช่วงเดือนมกราคม มีการจัดการใส่ปุ๋ย 2 ครั้ง ครั้งแรกใส่ปุ๋ยรองพื้นก้นหลุมสูตร 15-15-15
อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่ ครั้งที่ 2 ใส่ปุ๋ยสูตร 46-0-0 อัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่ โรยข้างแถวปลูกแล้วพรวนกลบ