Page 36 - การศึกษาลักษณะและสมบัติของดินที่มีวัตถุต้นกำเนิดจากหินแกรนิตบริเวณจังหวัดอุทัยธานี

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
24

3.3.6 บริเวณที่ราบตะกอนน้ําพา (alluvial plains) ไดแก บริเวณสองฝงของแมน้ําสาย
หลักและลําน้ําสาขา ซึ่งในชวงฤดูฝนน้ําจากแมน้ําจะไหลบาทวมพื้นที่ดังกลาว วัตถุตนกําเนิดดินเกิด

จากตะกอนที่แมน้ําพัดพามาทับถม แบงเปน 2 ลักษณะ ไดแก ลักษณะแรกเปนสันดินริมฝงแมน้ําซึ่ง
เกิดขึ้นตามธรรมชาติ มีเนื้อดินละเอียดปานกลางและเปนตะกอนใหม ลักษณะหนาตัดของดินเกิดขึ้น

ยังไมดี มักเปนชั้นของตะกอนที่ถูกน้ํา พัดพามาทับถมกันเปนชั้นๆ ใชเปนพื้นที่ปลูกสรางที่อยูอาศัย

และปลูกไมผล ไมยืนตน พืชไร พืชผักตางๆ และอีกลักษณะจะเปนพื้นที่ราบลุม ซึ่งมีลักษณะต่ํากวา
สันดินริมฝงแมน้ํา ตะกอนจะมีเนื้อละเอียด เปนพวกดินเหนียว พื้นที่สวนนี้ใชในการทํานา พื้นที่บริเวณ

นี้อยูสูงจากระดับน้ําทะเลประมาณ 18-20 เมตร

3.4 ธรณีวิทยาและธรณีสัณฐาน

3.4.1 ธรณีวิทยาเปนปจจัยควบคุมการเกิดดินที่สําคัญและมองเห็นไดคอนขางชัดเจนที่สุด มี
อิทธิพลตอองคประกอบของดิน เชน สีดิน เนื้อดิน โครงสรางดิน และสมบัติทางเคมีของดิน จากขอมูล

แผนที่ธรณีวิทยา (กรมทรัพยากรธรณี, 2550) พบวา ลักษณะทางธรณีวิทยาของบริเวณที่ทําการศึกษา

ในจังหวัดอุทัยธานี แบงออกไดดังนี้ (ภาพที่ 3-4)
1) หินมหายุคพรีแคมเบรียน (Precambrian; PE) มีอายุมากกวา 570 ลานป ในพื้นที่นี้

เรียกวา หมวดหินลานสางไนส โดยหมวดหินดังกลาว พบกระจายตัวบริเวณดานตะวันตกและ

ตะวันตกเฉียงเหนือของพื้นที่ พื้นที่ตนน้ําหวยขาแขง หวยเสลา บริเวณแนวเทือกเขาถนนธงชัยซึ่งตอ
เนื่องมาจากน้ําตกลานสาง จังหวัดตากและจังหวัดนครสวรรค ประกอบดวยหินแปรเกรดสูง เชน

หินควอตซโชเฟลดสปาติกไนส หินพาราไนส หินไบโอไทตไนส หินควอตซไมกาชีสต และ หินชีสต
บางบริเวณพบหินไนสที่แปรสภาพมาจากหินแกรนิต

2) หินยุคออรโดวิเชียน (Ordovician; O) มีอายุระหวาง 505-438 ลานป เปนหินแปรอีก
ชนิดหนึ่ง ที่พบลักษณะสวนใหญไดถูกแรงทับถมกันเปนชั้น โดยทั่วไปแลวเปนพวกที่ไมมีความสัมพันธ

ระหวางชั้น ไดแก หินชุดทุงสง หินพวกนี้สวนใหญพบบริเวณทิศตะวันตกเฉียงใตของพื้นที่ และกระจัด

กระจายอยูบางทางตอนกลางเปนแนวไปทางทิศใตของจังหวัดอุทัยธานี
3) หินยุคไซลูเรียน-ดีโวเนียน-คารบอนิเฟอรัส (Silurian Devonian / Silurian Devonian

Carboniferous / Carboniferous; SD/SDC/C) มีอายุระหวาง 410-286 ลานป ประกอบดวย หิน

ตะกอนพวกหินดินดาน หินโคลนเนื้อซิลิกา หินทราย และหินดินดานเนื้อปนถาน มีซากดึกดําบรรพ
พวกตะคูไลต ไทรโลไปต พบบริเวณอําเภอบานไร จังหวัดอุทัยธานี เรียกวา หินแหลงบานไร (Ban Rai

Formation) หินที่พบแตกตางกันออกไปหลายชนิด ไมเปนไปตามขั้นตอน หินพวกนี้สวนใหญจะพบ

บริเวณแนวทิศตะวันตกของพื้นที่ที่มีระดับสูงมากๆ และมีแนวแพรกระจายครอบคลุม สวนดานทิศใต
และบริเวณตอนกลางบางสวนมีอายุอยูในยุคดีโวเนียนและไซลูเรียน