Page 24 - ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมในดินของประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

4. กลุ่มชุดดินในประเทศไทย

กรมพัฒนาที่ดินได้ท าการศึกษาทรัพยากรดินในระดับจังหวัดจนแล้วเสร็จ ประมาณปี 2527

แต่ก็มีความยุ่งยากมากพอสมควรในการที่จะน าไปใช้ในการแปลผลด้านการจัดการดินเพื่อการปลูกพืช
เศรษฐกิจ ในปี 2530 ได้มีการปรับปรุงแผนที่ดินระดับจังหวัด มาตราส่วน 1:50,000 ภายใต้โครงการ

ใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อปลูกพืชเศรษฐกิจ โดยได้น าหน่วยแผนที่ดินระดับกลุ่มชุดดินมาใช้ (62 กลุ่มชุด

ดิน) เพื่อความสะดวกในการน าข้อมูลไปใช้ในด้านการส่งเสริมหรือการวางแผนการใช้ที่ดินให้เหมาะสม
กับศักยภาพของที่ดิน เพราะจากการส ารวจจ าแนกดินพบว่าดินในประเทศไทยมีจ านวนมากเกือบ

300 ชุดดิน (soil series) การที่จะจัดความเหมาะสมของดินกับการปลูกพืชในแต่ละชุดดินนั้น จะมี

เป็นจ านวนมากและเกิดความสับสนแก่ผู้ใช้ได้ ดังนั้นจึงได้รวบรวมชุดดินที่มีลักษณะคุณสมบัติและ
สภาพแวดล้อมอื่นๆที่ใกล้เคียงกัน สามารถใช้เป็นตัวแทนกันได้ จัดไว้เป็นกลุ่มเดียวกันรวมทั้งหมด 62

กลุ่ม กลุ่มดินดังกล่าวน่าจะได้พิจารณาน ามาเป็นพื้นฐานในการจัดการเกี่ยวกับดินทางการเกษตรได้
(เล็ก และสุนันท์, 2535) ต่อมาในปี 2542-2544 กรมพัฒนาที่ดินได้มีการปรับปรุงการจัดท าแผนที่

มาตราส่วน 1:25,000 และแนวทางการจัดการดินตามกลุ่มชุดดินเพื่อปลูกพืชเศรษฐกิจขึ้น โดยยังคง
ใช้หน่วยแผนที่ดิน 62 กลุ่มชุดดิน (ภาพที่ 1) อย่างไรก็ตามเมื่อน าไปใช้ประโยชน์เพื่อการปลูกพืช

เศรษฐกิจแล้ว เกษตรกรมักประสบปัญหาเกี่ยวกับการตรวจสอบลักษณะ และสมบัติกลุ่มชุดดิน ดังนั้น

เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าใจถึงลักษณะ และสมบัติดินกับการจัดการดินเพื่อการปลูกพืชเศรษฐกิจตามกลุ่ม
ชุดดิน จึงได้รวมกลุ่มชุดดินเป็นพวกกลุ่มชุดดิน โดยแบ่งตามลักษณะสภาพที่พบได้เป็น 4 กลุ่มใหญ่

ได้แก่ 1) กลุ่มชุดดินในพี้นที่ลุ่มหรือพื้นที่น้ าขัง 2) กลุ่มชุดดินในพื้นที่ดอนที่อยู่ในเขตดินแห้ง 3) กลุ่ม

ชุดดินในพื้นที่ดอนที่อยู่ในเขตดินชื้น และ 4) กลุ่มชุดดินที่มีความลาดชันสูง ซึ่งกลุ่มชุดดินแต่ละกลุ่ม
จะมีลักษณะเด่นประจ ากลุ่มชุดดิน และสมบัติดินที่เฉพาะตามปัจจัยการเกิดดิน และการสร้างดิน เช่น

สภาพภูมิอากาศ ชนิดของวัตถุต้นก าเนิด สภาพพื้นที่ ระยะเวลาการพัฒนาของดิน พืชพรรณ

ธรรมชาติ สิ่งมีชีวิตและการใช้ประโยชน์ที่ดิน เป็นต้น (กรมพัฒนาที่ดิน, 2547; ส านักส ารวจดินและ
วางแผนการใช้ที่ดิน, 2548)

4.1 กลุ่มชุดดินในพื้นที่ลุ่มหรือพื้นที่น้ าขัง

กลุ่มชุดดินที่ใช้ปลูกข้าวหรือกลุ่มชุดดินในพื้นที่ลุ่มน้ าขัง เป็นพื้นที่ที่มีน้ าท่วมขังผิวดินในฤดู
ฝนหรือมีน้ าท่วมขังนานในรอบปี และมักมีระดับน้ าใต้ดินตื้น ท าให้ไม่เหมาะสมส าหรับการปลูกพืชไร่

พืชผัก ไม้ยืนต้นหรือไม้ผล ในฤดูฝน มีพื้นที่ทั้งหมด 68.92 ล้านไร่ พบในทุกภาคของประเทศ สามารถ

แบ่งตามลักษณะเด่นประจ ากลุ่มชุดดินได้ 11 กลุ่ม คือ

(1) กลุ่มดินเหนียว เป็นพวกกลุ่มชุดดินที่เป็นดินเหนียว พบในพื้นที่ราบลุ่มต่ า ใช้ปลูกข้าว

ดินบนมีสีเทา สีน้ าตาลปนเทา ดินล่างมีสีเทา มีจุดประสีเหลือง สีน้ าตาลหรือสีแดง การระบายน้ าของ
ดินเลวถึงค่อนข้างเลว ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกลาง บางชุดดินที่พบก้อนปูนปะปนในชั้น

11