Page 14 - การใช้ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงเพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ในดินทรายชายทะเลเพื่อปลูกคะน้าในศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
3

การตรวจเอกสาร

1. ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชด าริ

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชด าริ ได้เริ่มก่อตั้งตาม

พระราชด าริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ในคราวที่เสด็จ
พระราชด าเนินประกอบพิธีเปิดพระบรมราชานุเสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชที่จังหวัด
จันทบุรี เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2524 โดยมีพระราชด าริแก่ผู้ว่าราชการจังหวัดจันทบุรี และได้
พระราชทานเงินที่ราษฎรจังหวัดจันทบุรีร่วมทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายโดยเสด็จพระราชกุศลใน

โอกาสดังกล่าว เป็นทุนริเริ่มด าเนินการ ต่อมาเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2524 พระบาทสมเด็จพระ
ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้มีพระราชด าริเพิ่มเติม ณ พระต าหนักจิตรลดา
รโหฐาน สาระโดยสรุปว่า
"…ให้พิจารณาจัดหาพื้นที่ปุาสงวนเสื่อมโทรมหรือพื้นที่สาธารณประโยชน์เพื่อจัดตั้งศูนย์

ศึกษาการพัฒนาเช่นเดียวกับศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน ให้เป็นศูนย์ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนา
ในเขตที่ดินชายทะเล…”
จังหวัดจันทบุรีจึงได้ร่วมหารือกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องและพิจารณาความเหมาะสมจึง
ก าหนดพื้นที่ต าบลคลองขุด อ าเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี เป็นพื้นที่จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้ง

กระเบนฯ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2525 ศูนย์ศึกษาดังกล่าว เป็นหน่วยงานที่ด าเนินการศึกษาสาธิต และการ
พัฒนาในเขตที่ดินชายทะเลโดยวิธีการผสมผสานความรู้อันหลากหลายของแต่ละหน่วยงานเพื่อ
วางแผนพัฒนาการจัดการทรัพยากรที่มีอยู่ให้เหมาะสมและยั่งยืนตลอดไป (ส านักงาน กปร, 2559)

1.1 ที่ตั้งและลักษณะภูมิประเทศ
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชด าริ (2554) ได้รายงาน

ว่า ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ ตั้งอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกของประเทศไทย
ห่างจากกรุงเทพฯ มาทางตะวันออกเป็นระยะทาง 236 กิโลเมตร เดินทางด้วยถนนสุขุมวิท จนถึงหลัก
กิโลเมตรที่ 302 เลี้ยวขวาจากปากทางหนองสีงาเป็นระยะทาง 26.7 กิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่

บางส่วนของอ าเภอท่าใหม่ และอ าเภอนายายอาม โดยครอบคลุม 6 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านท่าแคลง
ต าบลสนามไชย อ าเภอนายายอาม บ้านคลองขุดบน บ้านคลองขุดล่าง บ้านเนินประดู่ บ้านหมูดุด
บ้านคุ้งกระเบน ต าบลคลองขุด อ าเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี มีพื้นที่ 8,015 ไร่ สภาพภูมิประเทศ
ส่วนใหญ่ เป็นพื้นที่ลุ่มน้ าขนาดเล็ก และเป็นแผ่นดินขนานไปกับอ่าว ที่มีลักษณะเป็นรูปไต โดยมี

ปากอ่าวอยู่ทางทิศตะวันตกทะลุออกอ่าวไทย และมีภูเขาบริเวณปากอ่าวทั้งสองข้างซึ่งเรียกว่าแหลม
หินคัน และเขาคุ้งกระเบน ที่มีลักษณะเป็นหัวแหลมผาชัน (head land) ทางด้านทิศตะวันออกมี
ภูเขาทอดตัวไปตามแนวทิศเหนือทอดตัวไปทางใต้ ยาวไปจนจรดอ่าวไทย สภาพพื้นที่รอบอ่าวมี
ลักษณะเป็นลูกคลื่นลอนลาดเล็กน้อย มีความลาดชัน 2-5 เปอร์เซ็นต์ พื้นที่ที่มีลักษณะลูกคลื่นลอน

ลาด มีความลาดชัน 5-12 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งจะพบในบริเวณที่ติดกับภูเขา ส่วนพื้นที่ที่มีลักษณะค่อนข้าง
ราบเรียบมีความลาดชัน 0-2 เปอร์เซ็นต์ จะพบในบริเวณตอนกลาง และทิศตะวันออกของพื้นที่
บริเวณติดกับอ่าวคุ้งกระเบน และบริเวณสันทรายทางด้านทิศใต้ของพื้นที่ ส่วนพื้นที่ที่เป็นภูเขามีความ