Page 14 - รางวัลเลิศรัฐ ประจำปี พ.ศ. 2564 กรมพัฒนาที่ดิน
P. 14
11
ในพื้นที่เกษตรกรรมถูกใช้ประโยชน์อย่างเหมาะสม ได้รับการปรับปรุงและพัฒนาให้คงความอุดมสมบูรณ์ได้อย่าง
ยั่งยืน
ผลงานเรื่องที่ 4 : โครงการสำรวจและจัดทำแผนที่ดิน
ปิดกว้างและเชื่อมโยงกัน ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง มีขีดสมรรถนะสูง ทันสมัย
รูปแบบ/ลักษณะ/ Concept ของผลงาน
งานสำรวจดิน เป็นหนึ่งในภารกิจหลักของ พด. เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2506 - ปัจจุบัน เพื่อวางรากฐานด้าน
การเกษตรตามระบบของประเทศสหรัฐอเมริกา (USDA) ในอดีตข้อมูลพื้นฐานอยู่ในรูปของภาพถ่ายทางอากาศและ
แผนที่กระดาษ การเก็บข้อมูลต้องใช้บุคลากรเป็นจำนวนมาก งานส่วนใหญ่ทำด้วยมือ ทำให้แผนที่ดินค่อนข้างหยาบ
ปัจจุบันงานสำรวจและจัดทำแผนที่ดิน อยู่บนพื้นฐานของระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) ที่มีความทันสมัยและสมบูรณ์จน
เป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ โดยนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาสนับสนุนการดำเนินงานในทุกขั้นตอน การจัดเตรียม
ข้อมูลพื้นฐาน ได้แก่ ภาพถ่ายออร์โธสี แบบจำลองความสูงเชิงเลข ข้อมูลธรณีวิทยา และการใช้ที่ดินปัจจุบัน ที่มี
ความละเอียดถูกต้องสูง มาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของของการกำเนิดดิน ด้วยซอฟแวร์ด้าน GIS ที่มีสมรรถนะสูง ทำ
ให้จำแนกความแตกต่างของพื้นที่ได้อย่างละเอียด การวางแผนกำหนดจุดสำรวจดินเชื่อมโยงกับ Google Map ข้อมูล
ดินในภาคสนามจะถูกนำเข้าสู่ระบบฐานข้อมูลกลางผ่านอินเทอร์เน็ต ตามมาตรฐานการสำรวจและจำแนกดิน ที่
ปรับปรุงให้เหมาะสมกับประเทศไทย กว่า 300 ชุดดิน จัดแสดงแบบจำลองไว้ที่พิพิธภัณฑ์ดินของ พด. นอกจากนี้ได้
เชื่อมโยงแลกเปลี่ยนข้อมูลดินในระดับนานาชาติ ผ่านความร่วมมือ Asian Soil Partnership โดยองค์การอาหารและ
การเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) เพื่อจัดทำแผนที่ดินและระบบสารสนเทศดินของเอเชีย
ระบบฐานข้อมูลดินได้นำมาวิเคราะห์ศักยภาพการผลิตของดินสำหรับการปลูกพืชชนิดต่างๆ โดยใช้
แบบจำลองทางวิทยาศาสตร์ และส่งต่อข้อมูลเป็นปัจจัยนำเข้าสำหรับการวางแผนการใช้ที่ดิน โดยเฉพาะ
โปรแกรม Agri-map นอกจากนั้นระบบฐานข้อมูลดินยังเป็นข้อมูลที่มีการเปิดเผยผ่านระบบ MOAC Open
Data ของกระทรวงฯ รวมทั้งถูกนำไปเผยแพร่และถ่ายทอดความรู้แก่เกษตรกร ผ่าน Web Application และ
Mobile Application ตัวอย่างเช่น บัตรดินดี, ดินออนไลน์, Ldd On Farm, Ldd Land Info, LDD’s IM
FARM เพื่อช่วยให้เกษตรกรตัดสินใจและวางแผนการผลิตได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
ผลลัพธ์และผลกระทบที่เกิดขึ้น (1) เกษตรกรรู้ข้อมูลดินและศักยภาพของดินในพื้นที่ สามารถพัฒนา
ปรับปรุงและเลือกทำการเกษตรได้เหมาะสมกับสภาพของที่ดิน ช่วยลดต้นทุน เพิ่มผลิตภาพ ทำให้มีรายได้และ
ชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ส่งผลกระทบในภาพรวมต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของประเทศ (2)
เกษตรกรใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างถูกต้องและเหมาะสม สนับสนุนการขับเคลื่อนตามยุทธศาสตร์ชาติ และแผน
ปฏิรูปประเทศ (3) ระบบฐานข้อมูลดินเป็นข้อมูลพื้นฐานที่หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนสามารถนำไปใช้
ประโยชน์เพื่อวางแผนการพัฒนาด้านอื่นๆ ของประเทศได้ ซึ่งมีผู้ขอรับบริการเป็นจำนวนมากทั้งผ่านระบบ
ออนไลน์และออฟไลน์