Page 23 - รายงานการสำรวจดินและสภาพการใช้ที่ดิน ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลสามพระยา อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี
P. 23
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชด�าริ 13
6.6.2 อ่างเก็บน�้าที่สร้างขึ้นตามพระราชด�าริ
แหล่งน�้าตามธรรมชาติในพื้นที่โครงการศูนย์ฯ มีปริมาณน�้าไม่เพียงพอต่อการใช้ประโยชน์ใน
การเกษตรกรรม รวมถึงการอุปโภคบริโภคและยังขาดแหล่งในการกักเก็บน�้า จึงมีพระราชด�าริให้ก่อสร้างอ่างเก็บน�้า
ขึ้น 4 แห่ง ดังนี้
1) อ่างเก็บน�้าหนองไทร ความจุขนาด 0.12 ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อส่งน�้าไปให้กับงานศึกษา
วิจัยของศูนย์ฯ ประมาณ 146 ไร่ อยู่เหนืออ่างเก็บน�้าห้วยทรายด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของศูนย์ฯ
2) อ่างเก็บน�้าห้วยทราย ความจุขนาด 1.9 ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อช่วยเหลือพื้นที่การเกษตร
บริเวณหมู่บ้านไทย-มุสลิม ประมาณ 3,500 ไร่
3) อ่างเก็บน�้าห้วยตะแปด ความจุขนาด 3.9 ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อช่วยเหลือพื้นที่การเกษตร
บริเวณหมู่บ้านอ่างหินและหมู่บ้านไทยพุทธ ประมาณ 4,300 ไร่
4) อ่างเก็บน�้าเขากะปุก ความจุขนาด 0.32 ล้านลูกบาศก์เมตร
ระหว่างอ่างเก็บน�้าห้วยตะแปดและอ่างเก็บน�้าห้วยทราย ได้วางท่อส่งน�้าเชื่อมระหว่างอ่าง
เก็บน�้าทั้งสองแห่ง เพื่อให้น�้าจากอ่างเก็บน�้าห้วยตะแปดสามารถไหลไปเติมอ่างเก็บน�้าห้วยทรายได้ รวมถึงจัด
สร้างแหล่งน�้าเพิ่มเติมในพื้นที่ที่อยู่สูงกว่าอ่างเก็บน�้าห้วยตะแปดและอ่างเก็บน�้าห้วยทราย เพื่อเก็บน�้าส�ารองไว้
เติมเรียกว่าระบบเครือข่ายอ่างเก็บน�้า (อ่างพวง) ซึ่งมีหลักการอยู่ว่า อ่างเก็บน�้าขนาดใหญ่ที่อยู่ตอนบนสามารถ
ปล่อยน�้าลงมาเติมอ่างเก็บน�้าที่มีขนาดเล็กที่อยู่ตอนล่างได้ โดยการเชื่อมต่อท่อส่งน�้าในแต่ละอ่างเก็บน�้าเข้าหากัน
คืออ่างเก็บน�้าห้วยไทรงาม อ่างเก็บน�้าทุ่งขาม อ่างเก็บน�้าห้วยไม้ตาย ส่งน�้าลงมาที่อ่างเก็บน�้าห้วยตะแปด อ่างเก็บ
น�้าห้วยทราย อ่างเก็บน�้าเขากระปุก อ่างเก็บน�้าห้วยทราย-หุบกะพง ท�าให้การบริหารจัดการน�้าเป็นไปอย่างมี
ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ราษฎรสามารถมีน�้าใช้เพื่อการอุปโภค-บริโภค ตลอดจนการใช้น�้าเพื่อการเกษตรอย่าง
เพียงพอ รวมถึงมีแผนในการใช้น�้าแต่ละฤดูกาลเพาะปลูกเพื่อให้มีน�้าพอใช้ได้ตลอดทั้งปี
ถึงแม้ว่าจะมีการสร้างอ่างเก็บน�้าดังกล่าวแล้วนั้น แต่ในบางปีที่ฝนแล้งมากๆ น�้าในอ่างจะ
แห้งขอด ซึ่งยังคงเป็นปัญหาอยู่ในปัจจุบัน
6.6.3 บ่ออนุรักษ์น�้า
เป็นบ่อที่ขุดขวางความลาดเทส�าหรับเก็บน�้าไว้เป็นระยะๆ เพื่อการอนุรักษ์ดินและน�้า
โดยจะอยู่บริเวณรอบๆ เขาน้อย เขากะปุก และเขาทอง
6.6.4 บ่อน�้าในไร่นา
เป็นบ่อน�้าที่ขุดขึ้นมา มีขนาดเล็ก เพื่อใช้ในการเกษตรกรรม ปศุสัตว์ อุปโภคบริโภค
และบ้านเรือนเกษตรกร
