Page 50 - การกำหนดเขตการใช้ที่ดินสำหรับปลูกข้าวหอมมะลิของประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2-32

2.6.2 การตลาด
ข้าวเป็นอาหารหลักประจําวันของคนไทยและประชากรโลกกว่าครึ่งโลก นับเป็นพืช

เศรษฐกิจที่เป็นแหล่งรายได้ของเกษตรกรส่วนใหญ่ในประเทศและเป็นสินค้าหลักของประเทศไทยใน
การส่งออก เนื่องจากมีพื้นที่อยู่ในเขตมรสุมเหมาะแก่การปลูกข้าวและผลิตได้มากกว่าความต้องการ

บริโภคภายในประเทศ ตลาดค้าขายข้าวจึงมีทั้งตลาดภายในประเทศและตลาดต่างประเทศทั่วโลก
โดยประเทศไทยครองส่วนแบ่งการตลาดเป็นอันดับ 1 ของการส่งออกข้าวในตลาดโลกมานานกว่า 20

ปี ติดต่อกัน ปี 2555 ได้เสียอันดับการส่งออกให้คู่แข่ง คือ ประเทศอินเดียและเวียดนาม

วิถีการตลาดข้าวตลาดข้าวของประเทศไทยมีวิถีการตลาด ตามขั้นตอนจากแหล่งผลิต
จนถึงมือผู้บริโภคและส่งออก เริ่มตั้งแต่เกษตรกรชาวนาผู้ผลิตข้าวเปลือก พ่อค้ารวบรวมท้องถิ่น

โรงสีข้าว หยง (ผู้ทําหน้าที่เป็นตัวกลางในการซื้อขายข้าวสารระหว่างโรงสีข้าวกับพ่อค้าขายส่่งใน
ประเทศและพ่อค้าส่งออก) พ่อค้าขายส่ง พ่อค้าขายปลีกในประเทศ และพ่อค้าส่งออก หรือแบ่งตลาด

ตามสภาพผลผลิตข้าว ประกอบด้วยตลาดข้าวเปลือกและตลาดข้าวสาร
- การตลาดข้าวเปลือก วิถีการตลาดเริ่มต้นจากเกษตรกรชาวนาผู้ผลิตข้าวเปลือก พ่อค้า

รวบรวมท้องถิ่น สถาบันเกษตรกร ตลาดกลาง ข้าวเปลือก โดยข้าวเปลือกจะถูกรวบรวมแล้วส่งไปยัง

โรงสีข้าว
- การตลาดข้าวสารวิถีการตลาดข้าวสารเริ่มจากโรงสีข้าวซึ่งเป็นผู้แปรรูปข้าวเปลือก ให้เป็น

ข้าวสารแล้วส่งข้าวสารไปยังพ่อค้าขายส่งในประเทศเพื่อกระจายข้าวสารไปยังพ่อค้าขายปลีก และ
ผู้บริโภคในประเทศ ส่วนการส่งออกจะส่งผ่านหยงหรือนายหน้า หรือส่งให้กับพ่อค้าผู้ส่งออก

โดยตรง ซึ่งผู้ส่งออกจะทําการส่งออกข้าวตามขั้นตอนและกฎระเบียบที่กําหนดไปยังประเทศผู้รับซื้อต่างๆ
ต่อไป

การตลาดข้าวของประเทศไทย มีความเชื่อมโยงกับตลาดโลกอย่างใกล้ชิด เมื่อ สถานการณ์
ตลาดโลกทําให้ราคาข้าวในตลาดโลกเพิ่มขึ้น ราคาข้าวในประเทศก็มีแนวโน้มปรับ ระดับสูงตามไปด้วย

เนื่องจากข้าวถือเป็นสินค้าประเภทโภคภัณฑ์ (Commodity)ที่ราคาในตลาดโลก เป็นไปตามกลไกล
ตลาดอย่างแท้จริงโดยระดับราคาในตลาดโลกจะปรับขึ้นหรือลง ขึ้นกับอุปสงค์และอุปทาน เมื่ออุปทาน

มากกว่าอุปสงค์ระดับราคาข้าวในตลาดโลกก็จะปรับลดลง ช่วงที่อุปสงค์มากกว่าอุปทานระดับราคาก็จะ

ปรับตัวสูงขึ้น การตลาดข้าวจึงแบ่งการศึกษาเป็นตลาดภายในประเทศและตลาดต่างประเทศ ดังนี้
1) ตลาดภายในประเทศ ผลผลิตข้าวสารจะใช้บริโภคภายในประเทศประมาณร้อยละ 52

ที่เหลือร้อยละ 48 จะส่งออกไปขายต่างประเทศ ช่วงปี 2551-2555 ปริมาณการใช้ข้าวสารในประเทศ เฉลี่ย
9.74 ล้านตันต่อปี หรือร้อยละ 52.05 ต่อปี ปริมาณข้าวสารส่งออกเฉลี่ย 9.05 ล้านตันต่อปี หรือร้อยละ

47.95 ต่อปี (ตารางที่2-11)