Page 24 - รายงานการสำรวจดินพื้นที่ดำเนินการบ้านใหม่มงคล หมู่ที่ 2 ตำบลบัวใหญ่ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำห้วยน้ำแหง ลุ่มน้ำสาขาน้ำแหง (รหัส 0910) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำน่าน (รหัส 09)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
14

- การระบายน้ ามากเกินไป (excessively drained : ex) น้ าเคลื่อนที่
ออกจากดินเร็วมาก มักไมํพบน้ าอิสระภายในดินหรือพบเฉพาะในระดับลึกมาก ดินมักมีเนื้อหยาบและ
มีการน าน้ าสูงมากหรือเป็นดินตื้นมาก
(2) คําอัตราร๎อยละความอิ่มตัวเบส (base saturation)

- คําอัตราร๎อยละความอิ่มตัวเบสสูง (high base saturation : hb)
หมายถึง มีคําอัตราร๎อยละความอิ่มตัวเบสมากกวําหรือเทํากับร๎อยละ 35
- คําอัตราร๎อยละความอิ่มตัวเบสต่ า (low base saturation : lb)
หมายถึง มีคําอัตราร๎อยละความอิ่มตัวเบสน๎อยกวําร๎อยละ 35

(3) สภาพของดินตอนลําง (substratum) เป็นชั้นของวัตถุต๎นก าเนิดดินและ
ชั้นหินพื้นที่อยูํตอนลําง ใช๎ในกรณีที่ชั้นตอนบนและชั้นตอนลํางมีความแตกตํางกันอยํางชัดเจนใน
ระดับการจ าแนกดินตั้งแตํวงศ์ดิน (family) และชุดดิน (series) เชํน
- ชั้นดินลํางที่เป็นดินเหนียว (clayey substratum : csub)

- ชั้นดินลํางที่เป็นหินทราย (sandstone substratum : sssub)
(4) สภาพพื้นที่หรือสภาพภูมิสัณฐานของดิน (physiography) อาจน ามาใช๎
เป็นบรรทัดฐานในการแบํงแยกหนํวยแผนที่ดินเดียวกันออกจากกันได๎ เพื่อชี้ให๎เห็นถึงสภาพภูมิ

ประเทศหรือลักษณะพื้นที่ที่แตกตํางไปจากสภาพพื้นที่ปกติ (typical physiography) ของดินนั้นๆ เชํน
- ที่ดอน (high phase : hi)
- ที่ต่ า (low phase : l)
- คันนา (bunded phase : b)
หน่วยแผนที่ (map units) หนํวยหรือชื่อที่แสดงถึงลักษณะและสมบัติของขอบเขตที่

แสดงในแผนที่ ซึ่งอาจแสดงลักษณะของดินหรือพื้นที่เบ็ดเตล็ด เป็นหนํวยเดี่ยวหรือปะปนกันก็ได๎ โดย
แบํงออกเป็น 4 ประเภท (ส านักส ารวจดินและวางแผนการใช๎ที่ดิน, 2551) ได๎แกํ
1) หนํวยเดี่ยว (consociations) เป็นหนํวยแผนที่ที่ประกอบด๎วยหนํวยจ าแนก

ดินเดี่ยว หรือหนํวยพื้นที่เบ็ดเตล็ด (miscellaneous areas) เป็นสํวนใหญํ โดยอยํางน๎อยที่สุดจะต๎อง
มีปริมาณเนื้อที่มากกวําครึ่งหนึ่งของพื้นที่ปรากฏอยูํบนแผนที่ในแตํละขอบเขตหนํวยปะปน
(inclusions) ที่เหลือ จะเป็นดินที่มีลักษณะคล๎ายคลึงกันและมีศักยภาพในการใช๎ประโยชน์เทําเทียม
กับหนํวยดินหลักหรือที่เราเรียกวําดินคล๎ายคลึงกันหรือเหมือนกัน (similar soils) กรณีที่ได๎รวมเอา

ดินที่ไมํคล๎ายคลึงกันหรือไมํเหมือนกัน (dissimilar soils) มาไว๎ในหนํวยแผนที่ดังกลําว ถ๎าลักษณะที่
แตกตํางกันนั้นเป็นข๎อจ ากัดในการใช๎ประโยชน์ที่ดินจะต๎องมีพื้นที่รวมกันไมํเกินร๎อยละ 15 ของพื้นที่
หนํวยดินหลัก หรือถ๎าลักษณะที่แตกตํางกันนั้นไมํเป็นข๎อจ ากัดในการใช๎ประโยชน์ที่ดินจะต๎องมีพื้นที่
รวมไมํเกินร๎อยละ 25 ของพื้นที่หนํวยดินหลัก

2) หนํวยสัมพันธ์ (associations) เป็นหนํวยแผนที่ที่ภายในขอบเขตนั้นๆ มีดิน
ตั้งแตํ 2 ชนิดขึ้นไปหรือดินกับพื้นที่เบ็ดเตล็ด ซึ่งจะเกิดควบคูํกันเสมอและมีความสัมพันธ์กันในทาง
สภาพพื้นที่ แตํเนื่องจากข๎อจ ากัดเรื่องของมาตราสํวนแผนที่จึงไมํสามารถแยกขอบเขตออกจากกันได๎
โดยปกติจะก าหนดไว๎ที่มาตราสํวน 1:24,000 หรือมาตราสํวนเล็กกวํา การให๎ชื่อหนํวยแผนที่จะใช๎ชื่อ