Page 6 - หลักการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในเขตพัฒนาที่ดิน

1

1. บทนํา

1.1. คํานํา

กรมพัฒนาที่ดิน มีนโยบายใหถายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินดานตางๆ ลงในพื้นที่เขตพัฒนา

ที่ดิน โดยพิจารณาจากพื้นที่เกษตรกรรมที่มีปญหาการใชประโยชนที่ดินตามลุมน้ําภูมิภาคตางๆ ดวยการ
สํารวจและจัดทําฐานขอมูลดานทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดลอม สภาวะเศรษฐกิจและสังคม เพื่อใชในการ

วิเคราะหและวางแผนการใชประโยชนที่ดิน กําหนดมาตรการอนุรักษดินและน้ํา มาตรการฟนฟู แกไขและ

การปรับปรุงบํารุงดิน โดยมุงหวังใหเจาหนาที่ของกรมพัฒนาที่ดิน ผูที่เกี่ยวของ ตลอดจนเกษตรกร

นําไปใชปฏิบัติไดอยางถูกตอง และเหมาะสม ซึ่งจะกอใหเกิดประโยชนสูงสุดในการใชประโยชนที่ดินและ
มีความยั่งยืนตลอดไป

อยางไรก็ตาม หลักการและขั้นตอนในการดําเนินงานบูรณาการงานและกิจกรรมระบบอนุรักษ

ดินและน้ําในเขตพัฒนาที่ดินนั้น ตองใชองคความรูแบบสหวิทยาการมาผสมผสาน มีแนวทางและรูปแบบ

การดําเนินงานหลายขั้นตอน ผูเขียนในฐานะที่เคยปฏิบัติงานดานอนุรักษดินและน้ํา มานานกวา 35 ป
และเคยดํารงตําแหนงผูอํานวยสวนวิจัยและพัฒนาการอนุรักษดินและน้ํา จึงไดดําเนินการและเรียบเรียง

จัดทําหนังสือหลักการจัดระบบอนุรักษดินและน้ําในเขตพัฒนาที่ดิน ซึ่งไดรวบรวมองคความรูดานการ

อนุรักษดินและน้ํา การสํารวจดิน จําแนกดิน การวางแผนการใชที่ดิน แนวทางการดําเนินงานจัดระบบ
อนุรักษดินและน้ํา และประสบการณ ใหมีขั้นตอนและแนวทางการดําเนินงานที่ถูกตองตามหลักวิชาการ

สอดคลองกับวิสัยทัศน หนาที่ พันธะกิจของกรมพัฒนาที่ดิน ตลอดจนหนาที่ความรับผิดชอบของแตละ

หนวยงาน เพื่อใหผูเกี่ยวของ มีความรู ความเขาใจตอการจัดระบบอนุรักษดินและน้ําในเขตพัฒนาที่ดิน อัน
จะเปนประโยชนตอการปฏิบัติงานของเจาหนาที่กรมพัฒนาที่ดิน หมอดิน ตลอดจนเกษตรกรทั่วไป

การวางระบบการพัฒนาที่ดิน เปนรูปแบบของการจัดการทรัพยากรที่ดินโดยการบูรณาการงาน

และกิจกรรม ของระบบตางๆ ของการพัฒนาที่ดิน ทั้งทางการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ตลอดจน
สภาวะเศรษฐกิจและสังคม เพื่อการใชประโยชนที่ดินอยางยั่งยืน โดยมีเปาหมายใหเกษตรกรมีความเปนอยู

ที่ดี มีรายไดจากผลผลิตทางการเกษตร และในขณะเดียวกันไมสงผลกระทบตอสภาพแวดลอม ซึ่งมีความ

เกี่ยวพันกัน เชน ดิน ภูมิอากาศ อุทกวิทยา ภูมิประเทศ พืชพรรณ รวมทั้งมนุษย และสัตวตางๆ ซึ่งอาศัยอยู

บนพื้นดิน นั้นดวย

1.2. วิสัยทัศนกรมพัฒนาที่ดิน

วิสัยทัศน และทิศทางการพัฒนาที่ดิน ในชวงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 11
(พ.ศ. 2555 - 2559)