Page 121 - แนวทางการศึกษาดินตัวแทนหลักสำหรับพัฒนาการเกษตรของประเทศไทย

- 114 -

5) ปริมาณโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ (available potassium) โดยใช้ 1 N NH4OAc pH 7.0
แล้ววัดปริมาณโพแทสเซียมด้วยเครื่อง flame photometer

6) ปริมาณด่างที่สกัดได้ (extractable bases) ซึ่งประกอบด้วย แคลเซียม แมกนีเซียม
โพแทสเซียม และโซเดียม

7) ปริมาณกรดที่สกัดได้ (extractable acidity: EA) ใช้ barium choride triethanolamine
pH (8.2) เป็นสารละลาย

8) ค่าความจุแลกเปลี่ยนแคตไอออน (cation exchange capacity: CEC) และค่าความจุ
แลกเปลี่ยนแคตไอออนประสิทธิผล (effective cation exchange capacity:ECEC)

9) อัตราร้อยละความอิ่มตัวเบส (base saturation percentage; % BS)
10) ค่าการนําไฟฟ้าของสารละลายดิน (electrical conductivity)

11) ปริมาณแคลเซียมคาร์บอเนต (CaCO3)
12) ปริมาณอะลูมินัมที่สกัดได้ (Extract. Al) ด้วยการชะล้างดินด้วย 1N KCl แล้วหาปริมาณ

ของ Al ด้วยการวัดสีหลังจากให้ทําปฏิกิริยากับ aluminon (NH4-aurine tricar- boxylate) หรือวิธีอื่น ๆ

13) ปริมาณเหล็กที่สกัดได้ (Extract. Fe)
14) ในกรณีที่เป็นดินเค็ม ต้องวิเคราะห์ค่าร้อยละของโซเดียมที่แลกเปลี่ยนได้ (exchangeable
sodium percentage: ESP) และค่าอัตราส่วนการดูดซับโซเดียม (sodium adsorption ratio: SAR) เพิ่มเติม

การวิเคราะห์สมบัติทางแร่วิทยาและจุลสัณฐานวิทยา ประกอบด้วย

1) วิเคราะห์องค์ประกอบทางแร่ในดิน โดยหาชนิดและปริมาณของแร่ดินเหนียว (clay
minerals) ที่มีขนาดอนุภาคดินเล็กกว่า 2 ไมโครเมตร และชนิดและปริมาณของแร่ในอนุภาคขนาดทรายแป้ง
(silt fraction) ขนาด 2-50 ไมโครเมตร โดยวิธีการเลี้ยวเบนของรังสีเอกซ์ (X-ray diffraction analysis)
(Jackson, 1965)

2) วิเคราะห์ทางจุลสัณฐานวิทยา (soil micromorphology) โดยทําให้ดินแข็งแล้วนํามาทํา
แผ่นตัดบาง (Thin section) ให้มีความหนา 0.03 มิลลิเมตร ตามวิธีของ Brewer (1960; 1964) แล้วศึกษา

ด้วยกล้องจุลทรรศน์ชนิดดูหินและแร่ (polarizing microscope) บรรยายลักษณะของดินทาง
micromorphology ตามวิธีของ Bullock et al. (1985)

ภาพที่ 5-13 การตรวจสอบตัวอย่างดินก่อนส่งเข้าห้องวิเคราะห์ดิน