Page 114 - แนวทางการศึกษาดินตัวแทนหลักสำหรับพัฒนาการเกษตรของประเทศไทย
P. 114
- 107 -
ภาพที่ 5-5 กล่องไม้สําหรับเก็บแท่งตัวอย่างดิน
2. ใช้พลั่วหรือเสียมถากหน้าตัดดินให้เรียบ ใช้กรรไกรตัดรากไม้หรือรากพืชเพื่อไม่ให้เป็น
อุปสรรคในการเก็บ อาจพ่นน้ําให้ดินมีความชื้นพอเหมาะจะเก็บตัวอย่างดินได้สะดวกและลดฝุ่นละออง
3. นํากล่องไม้ที่เปิดฝาออกทั้งสองด้านแล้ว เขียนชื่อชุดดินที่เก็บตัวอย่าง พร้อมทั้งทําสัญลักษณ์
ทิศทางของแท่งตัวอย่างข้างกล่องไม้ แล้วทาบลงบนหน้าตัดดินบริเวณที่ต้องการ ทิ้งดิ่งให้ได้ฉาก ให้กรอบบน
ด้านในอยู่บริเวณผิวดินที่ 0 เซนติเมตร ใช้มีดปลายแหลมขีดทําแนวตามกรอบด้านใน อาจใช้แนวที่ลึกเข้าไป
ภายหลังจากการเก็บ core หรือ kubiena box เพื่อเป็นแนวของกล่องด้านใดด้านหนึ่งก็ได้
4. ใช้พลั่ว เสียม มีด ตัด-กรีดดินด้านนอกรอยขีด ให้ดินเป็นแท่งมีขนาดใกล้เคียงกับกรอบนั้น มี
ความหนาอย่างน้อยเท่ากับความหนาของกล่องไม้ (10 เซนติเมตร) อาจใช้กล่องไม้ทาบหน้าตัดดินเพื่อหาขนาด
ที่แท้จริงเป็นระยะๆ ควรเริ่มทําจากด้านซ้ายหรือด้านขวาก่อน และสุดท้ายบริเวณด้านล่าง เนื่องจากต้องการให้
ด้านล่างได้รับน้ําหนักดินด้านบนไว้ก่อนที่จะตัดออก สําหรับด้านบนตัดแต่งรากพืชให้อยู่ตามสภาพธรรมชาติ
5. อัดกล่องไม้เข้าไปตามแท่งดินที่ตัดไว้แล้วให้แท่งดินอยู่ในกล่องพอดี ในกรณีที่เป็นดินนาหรือ
ดินมีความชื้นจะปฏิบัติงานได้สะดวกและรวดเร็ว สําหรับดินทราย ดินปนกรวด เศษหินหรือลูกรัง ต้องระวังการ
แตกหรือหลุดออกจากกัน หลีกเลี่ยงการกระแทกอย่างแรง และแท่งดินต้องมีขนาดเล็กกว่ากรอบเล็กน้อย จึงจะ
สามารถเอากล่องสวมเข้าไปได้พอดี ไม่ติดเม็ดลูกรังหรือขอบของเศษหิน กรณีที่ดินเลื่อนไถลบ่อยครั้งจนไม่เต็ม
กล่อง อาจต้องทําหน้าตัดดินให้เอียงเล็กน้อยเพื่อช่วยให้การเก็บดินสะดวกขึ้น
6. ใช้มีดแต่งผิวดินด้านหน้ากล่องให้เรียบ ควรแต่งจากล่างขึ้นด้านบน เพื่อป้องกันการหลุดหรือ
เลื่อนของตัวอย่างดิน หากตัวอย่างดินไม่เต็มกล่องให้นําดินบริเวณเดียวกันมาอัดให้เต็ม แล้วปิดฝากล่อง
ด้านหน้าด้วยตะปูเกลียวปล่อยขนาดประมาณ 1 นิ้ว โดยใช้ไขควงหรือสว่านไฟฟ้า ขั้นตอนนี้ควรใช้ไม้หรือพลั่ว
ยันกล่องไม้ด้านล่างไว้ป้องกันไม่ให้ดินไหลเลื่อนลงมา ร่วมกับการใช้แคลมป์จับชิ้นงานชนิดมือกดหรือปากกาจับ
ชิ้นงานตัวซี เพื่อให้สามารถปิดฝากล่องได้อย่างสะดวก ไม่โก่งออกด้านข้าง
7. นําแท่งตัวอย่างดินออกจากหน้าตัดดินโดยการใช้พลั่วหรือมีดขุดดินด้านข้างของกล่องทั้งซ้าย
และขวาเฉียงเข้าหากันจนเกือบชนกันบริเวณด้านหลังกล่อง จากนั้นใช้พลั่วหรือเสียมแทงดินหลังกล่องด้านบน
ลงมาจนดินขาดออกจากกันทั้งแท่ง ขณะแทงดินต้องกดและดันแผ่นไม้ไว้เพื่อให้แท่งดินอยู่ในกล่อง ขั้นตอนนี้
ต้องระมัดระวังมิให้ดินในกล่องแตกหักหรือเลื่อนไหล (โดยเฉพาะดินที่ไม่เกาะตัวกัน ดินที่มีปริมาณทรายสูงหรือ
ปนเศษหิน กรวด ลูกรัง ปริมาณมาก) สําหรับดินนาที่มีความเหนียวและค่อนข้างแฉะ อาจใช้ลวดขนาด 2-3
มิลลิเมตรผูกกับไม้สองอัน แล้วรูดตัดตัวอย่างดินจากด้านบนลงมาก็ได้
8. ยกแท่งตัวอย่างดินขึ้นจากหลุม ตกแต่งผิวดินอีกด้านให้เรียบตามสภาพธรรมชาติ ให้แต่งจาก
ด้านบนลงไปหาด้านล่าง นําตัวอย่างดินจากหลุมดินบริเวณเดียวกันอัดเติมให้เต็มหากตัวอย่างดินไม่เต็มหน้าตัด
แล้วปิดฝากล่องให้แน่น ตรวจสอบชื่อชุดดิน วันที่เก็บตัวอย่างดิน และทิศทางของแท่งตัวอย่างดิน ผูกเชือกเพื่อ
สะดวกในการเคลื่อนย้าย เก็บเข้าที่ร่ม ไม่ให้ถูกแดด
