Page 109 - แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาภาคใต้ฝั่งตะวันตกตอนล่าง

3-35

ชนิดหนึ่งปกคลุมอยู่กับพื้นที่ที่ถูกไถพรวนปราศจากพืชคลุมดิน ซึ่งใช้ในการหาค่าความคงทนต่อ

การถูกชะล้างพังทลายของดิน

P เป็นค่าปัจจัยการปฏิบัติเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลาย (conservation practice) เป็นค่าที่
ไม่มีขนาดหรือหน่วยค่า P เป็นค่าที่แสดงความหมายถึงอัตราส่วนระหว่างการสูญเสียดินจากพื้นที่ที่มี

การอนุรักษ์แบบต่างๆ เช่น ท้าแนวคันดิน (contouring) การปลูกพืชเป็นแถบ (strip cropping) หรือการท้า

ขั้นบันได (terracing) กับการไถพรวนเพาะปลูกขึ้นลงตามความลาดเท

การประเมินค่าปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในสมการการสูญเสียดินสากล มีดังต่อไปนี้
ในการค้านวณค่าปัจจัยความยาวและความลาดชันของพื้นที่ (LS) ค้านวณตามชั้นความลาดชัน

ของหน่วยที่ดิน ซึ่งจากเอกสารอ้างอิงของกรมพัฒนาที่ดิน (2545) ได้อธิบายที่มาของ ค่าตัวแปรต่างๆ ดังนี้

L = ( / 22.13) m

L คือ ค่าปัจจัยความยาวของความลาดเท ในสมการการสูญเสียดินสากล

 คือ ระยะทางตามแนวราบของพื้นที่ลาดชัน นับจากจุดเริ่มมีน้้าไหลเอ่อผิวดิน
ถึงจุดที่ความลาดชันเปลี่ยนลดลงจนเกิดการทับถมของตะกอน หรือจุดที่มีการรวมตัวของน้้าเป็นร่อง

มีหน่วยเป็นเมตร ซึ่งควรมีระยะทางไม่เกิน 400 ฟุต (ประมาณ 120 เมตร) หรือถ้าพื้นที่นั้นใช้รถไถพรวน

เป็นร่องยาว ค่านี้อาจยาวได้ถึง 1,000 ฟุต (ประมาณ 300 เมตร)
22.13 คือ ความยาวของแปลงทดลองมาตรฐาน หน่วยเป็นเมตร

m คือ ตัวเลขยกก้าลังซึ่งผันแปรตามความลาดชัน มีความสัมพันธ์กับสัดส่วนระหว่าง

การชะล้างพังทลายแบบร่องริ้ว (rill erosion) ซึ่งเกิดจากการกระท้าของน้้าไหลบ่ากับการชะล้าง
พังทลายระหว่างร่องริ้ว (interrill erosion) ซึ่งเกิดจากการกระท้าของเม็ดฝนบนพื้นที่ลาดชันสูง ค่า m

จะเพิ่มขึ้น เนื่องจากการชะล้างพังทลายแบบร่องริ้วมีมากกว่าการชะล้างพังทลายระหว่างร่องริ้ว

ในทางกลับกันพื้นที่ลาดชันน้อยค่า m จะลดลง เนื่องจากการชะล้างพังทลายแบบร่องริ้ว มีน้อยกว่า

การชะล้างพังทลายระหว่างร่องริ้ว
ความลาดเท ()

ความลาดเท หรือ ค่า  เพื่อใช้ในสมการค้านวณค่าปัจจัยความยาวของความลาดเท (L) ข้างต้น

มีการน้าข้อมูลจากแหล่งต่างๆ มาใช้ และศึกษาเปรียบเทียบค่าความยาวของความลาดเทที่ค้านวณได้ เพื่อเลือก

แหล่งข้อมูลที่มีความถูกต้องเหมาะสมส้าหรับค้านวณค่าการสูญเสียดินมากที่สุด (กรมพัฒนาที่ดิน, 2545)
ความชัน (Slope gradient)

จากเอกสารของ กรมพัฒนาที่ดิน (2545) อธิบายเรื่องความชัน ไว้ดังนี้

ความชันของพื้นที่สามารถตรวจวัดได้ในสนามด้วยเครื่องมือวัดความลาดเอียง เช่น เครื่อง Abney

ข้อมูลแผนที่เส้นชั้นความสูง ที่มีเส้นความสูงห่างชั้นละ 2 ฟุต สามารถใช้ค้านวณค่าความชันได้หากกระท้า

แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้้าสาขาภาคใต้ฝั่งตะวันตกตอนล่าง