Page 35 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองกระทือ ลำดับที่ พช.7 (2556) ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำป่าสักส่วนที่ 3 (รหัส 1205) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำป่าสัก (รหัส 12) พื้นที่ดำเนินการบ้านเขารวก หมู่ที่ 8 ตำบลกันจุ และบ้านวังไลย์ หมู่ที่ 1 ตำบลสระแก้ว อำเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์
P. 35
26
ความต้องการของผู้ใช้ที่ดินกับการตอบสนองของทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อจัดให้มีผลตอบแทนสูงสุด
ขณะเดียวกันก็เป็นการรักษาทรัพยากรเหล่านั้นไว้ใช้ในอนาคตได้ด้วย (วันชัย และคณะ, 2530)
3.5 การพัฒนาที่ดินตามสภาพปัญหา
การพัฒนาที่ดิน (Land Development) หมายถึง การปฏิบัติการใดๆ ในอันที่จะท าให้การใช้
ที่ดินบังเกิดผลดี หรือมีประโยชน์ต่อประชากรและประเทศชาติโดยส่วนรวมทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง
มากที่สุดเท่าที่อาจจะเป็นไปได้ หลักการพัฒนาที่ดินสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 อย่าง คือ 1) พัฒนาที่ดินที่ยังไม่เคย
ใช้ประโยชน์ให้มาอยู่ในรูปที่ใช้ประโยชน์ในกิจกรรมต่างๆ เช่น ด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรม พาณิชยกรรม
และที่อยู่อาศัย เป็นต้น 2) พัฒนาที่ดินที่ใช้ประโยชน์อยู่แล้วให้ได้รับประโยชน์หรือผลตอบแทนอย่างเต็มที่
โดยวิธีการพัฒนาและปรับปรุงบ ารุงดินด้วยวิธีการต่างๆ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2553)
เขตพัฒนาที่ดิน (Zone of Land Development) หมายถึง พื้นที่ลุ่มน้ าขนาดเล็ก หรือพื้นที่
ด าเนินการที่ได้รับการคัดเลือกให้พัฒนา โดยการบูรณาการกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น การส ารวจและ
วางแผนการใช้ที่ดิน การจัดท าระบบอนุรักษ์ดินและน้ า การพัฒนาแหล่งน้ า การปรับปรุงบ ารุงดินที่มีปัญหา
ต่างๆ อาทิเช่น ดินเปรี้ยว ดินเค็ม ดินกรด ดินตื้น ดินทราย ดินอินทรีย์ และพื้นที่ลาดชันสูง รวมทั้งการฟื้นฟู
ดินเสื่อมโทรมในพื้นที่ที่ดินขาดอินทรียวัตถุ หรือตามสภาพปัญหาของพื้นที่นั้นๆ โดยมีวัตถุประสงค์
เพื่อแก้ไขปัญหาต่างๆ ให้ใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ตลอดจนเป็นการสาธิตให้
เกษตรกรและประชาชนทั่วไปได้เห็นถึงประโยชน์ของการพัฒนาที่ดิน การอนุรักษ์ดินและน้ า การฟื้นฟูและ
ปรับปรุงบ ารุงดิน (กรมพัฒนาที่ดิน, 2551)
วงรอบเขตพัฒนาที่ดิน หมายถึง ขอบเขตเขตพัฒนาที่ดินที่แสดงในลักษณะลุ่มน้ า เพื่อให้เห็น
ภาพรวมของการพัฒนาที่ดินในเชิงพื้นที่ โดยพื้นที่ที่ได้ก าหนดขึ้นนั้น กรมพัฒนาที่ดินพิจารณาตามสภาพ
ปัญหาทรัพยากรดิน การใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อเกษตรกรรมที่เกิดขึ้นในแต่ละพื้นที่เป็นหลัก รวมทั้งได้มีการ
ส ารวจจัดท าฐานข้อมูลทั้งทางด้านทรัพยากรธรรมชาติ สภาพเศรษฐกิจและสังคม เพื่อใช้ในการวิเคราะห์
จัดท าแผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน โดยกรมพัฒนาที่ดินมีนโยบายให้ด าเนินการจัดท าเขตพัฒนาที่ดินในกรอบ
ของพื้นที่ลุ่มน้ าในปี 2550 ตามท าเนียบประกาศวงรอบเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ า ครอบคลุมพื้นที่ 77 จังหวัด
รวมทั้งหมด 547 แห่ง แล้วบูรณาการกิจกรรมต่างๆด้านการพัฒนาที่ดินลงในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ า
และเพื่อให้แต่ละพื้นที่ด าเนินการได้อย่างต่อเนื่อง ในปี 2556 จึงมีการแต่งตั้งคณะท างานพิจารณาการ
ก าหนดวงรอบเขตพัฒนาที่ดิน เพื่อพิจารณาปรับปรุงท าเนียบวงรอบเขตพัฒนาที่ดินเดิมให้มีความสมบูรณ์
ถูกต้อง เป็นไปตามหลักสากล และประกาศเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ าแห่งใหม่เพิ่มขึ้นให้เป็นไปตามหลักการและ
แนวทางเดียวกัน มีความสอดคล้องกับแนวทางตามพระราชบัญญัติพัฒนาที่ดิน พุทธศักราช 2551 ซึ่งเป็น
กฎหมายที่ให้อ านาจกรมพัฒนาที่ดินเข้าไปด าเนินการพัฒนาที่ดินในพื้นที่ต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพมาก
ยิ่งขึ้น และเป็นกลไกส าคัญในการป้องกันและแก้ไขปัญหาทรัพยากรดิน การเสื่อมโทรมและพังทลายของดิน
(กรมพัฒนาที่ดิน, 2556)
