Page 18 - ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน : กรณีศึกษาการปลูกข้าวโพดหวาน บ้านท่าพยอม ตำบลหนองไผ่ อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี

6

1.4 ขั้นตอนและวิธีด าเนินงาน
1.4.1 การคัดเลือกพื้นที่

สภาพพื้นที่โดยทั่วไปของต าบลบ้านหนองไผ่ อ าเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี
เป็นที่ดอน ประชากรส่วนใหญ่ใช้พื้นที่ประกอบอาชีพด้านเกษตรกรรม ในช่วงที่ปุ๋ยเคมีและสารเคมีทาง
การเกษตรปรับราคา เกษตรกรต้องแบกรับภาระต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ในขณะที่ราคาจ าหน่ายผลผลิต
ทางการเกษตรไม่ได้ปรับตามขึ้นไป การปลูกพืชซ้ าในพื้นที่เดิมอย่างต่อเนื่องโดยไม่มีการปรับปรุงบ ารุงดิน

จะท าให้ดินสูญเสียความอุดมสมบูรณ์ไปอย่างรวดเร็ว ดินจะแข็ง ไม่ร่วนซุย การดูดซับน้ าและธาตุอาหารได้
น้อยลง มีปัญหาโรคและแมลงระบาดท าให้ผลผลิตลดลง เกษตรกรจึงต้องใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีทาง
การเกษตรในปริมาณที่มากขึ้น เป็นผลให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มสูงขึ้นไปด้วย
การพิจารณาคัดเลือกพื้นที่ ได้คัดเลือกพื้นที่บ้านท่าพยอม บ้านเลขที่ 144/2 หมู่ที่ 4

ต าบลหนองไผ่ อ าเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งมีขนาดพื้นที่ 7 ไร่ ค่าพิกัดทางภูมิศาสตร์
E 0545320 N 1526218 โดยเจ้าของแปลงชื่อ นายสมหวัง อินทรโอสถ มีความสนใจงานพัฒนาที่ดิน และ
เป็นหมอดินอาสาประจ าต าบลที่มีความรับผิดชอบ สถานที่อยู่ใกล้ชุมชน การคมนาคมสะดวก พบว่าพื้นที่ที่
ได้รับการคัดเลือกไว้มีปัญหาเกี่ยวดิน 3 ประการ คือ

1) ดินขาดอินทรียวัตถุเนื่องจากใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีติดต่อกันเป็นเวลานาน
2) มีการระบาดของแมลงศัตรูพืช
3) ดินแข็งแน่นทึบ

1.4.2 วิเคราะห์ปัญหาในพื้นที่ที่ด าเนินการ
จากสภาพปัญหาที่พบภายในศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน เป็นปัญหาด้าน
ศักยภาพของพื้นที่ และปัญหาด้านแมลงศัตรูพืช จึงใช้แนวทางและนวัตกรรมของกรมพัฒนาที่ดิน ดังนี้
1) ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยพืชสดเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน

ท าให้อนุภาคดินเกาะตัวกันเป็นเม็ดดินและก้อนดินมากขึ้น มีสัดส่วนของช่องขนาดเล็กและใหญ่ใน
โครงสร้างดินที่เหมาะสม ความชื้นเป็นประโยชน์ในดินจึงสูงขึ้น และช่วยปรับสมบัติทางเคมีของดินอันเป็น
ผลให้เพิ่มธาตุอาหารหลัก ธาตุอาหารรองและจุลธาตุให้แก่พืชอย่างช้าๆ
2) การรักษาความชื้นในดิน ดินมักขาดแคลนน้ าในการปลูกพืชช่วงฤดูแล้ง จึงควรรักษา

ความชื้นในดินโดยใช้วัสดุ เช่น ฟางข้าวหรือใบหญ้าแฝกคลุมผิวดินระหว่างแถวพืช ปลูกหญ้าแฝกในสวนไม้
ผลหรือไม้ยืนต้น นอกจากนี้ยังต้องพัฒนาแหล่งน้ าให้เพียงพอส าหรับการปลูกพืชในช่วงฤดูแล้งด้วย
3) ปลูกพืชบ ารุงดิน ได้แก่ ปลูกพืชหมุนเวียนโดยปลูกพืชตระกูลถั่วสลับกับการปลูกพืช

หลัก ปลูกพืชปุ๋ยสดแล้วไถกลบเมื่อออกดอก ปลูกพืชตระกูลถั่วแซมระหว่างแถวพืชหลัก ปลูกพืชตระกูลถั่ว
คลุมดินในสวนผลไม้และไม้ยืนต้น

1.4.3 การด าเนินการแก้ไขปัญหา

จากปัญหาเบื้องต้น โดยอาศัยแนวทางและนวัตกรรมของกรมพัฒนาที่ดินเพื่อแก้ปัญหา
ด้านกายภาพและด้านเศรษฐกิจ ดังนี้
1) ผลิตและใช้ปุ๋ยหมักจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 เพื่อปรับโครงสร้างดินและเพิ่มความ
สมบูรณ์ของดินในการปลูกข้าวโพดฝักสด
2) ใช้สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 ผลิตน้ าหมักชีวภาพเพื่อเพิ่มผลผลิต และลดต้นทุนการผลิต

ข้าวโพดฝักสด