Page 48 - เขตการใช้ที่ดินพืชเศรษฐกิจข้าวนาปรัง

2-31

คอนขางดีตอดานการเพาะปลูกของไทยที่ดีกวาหลายๆ ประเทศในแถบนี้ก็คือ การที่พื้นที่ของ
ประเทศไทยมีความเหมาะสมตอการปลูกพืชไดหลายชนิด ซึ่งแตละชนิดตางก็เปนที่ตองการของ

ตลาดแทบทั้งสิ้น ขณะที่ความตองการดานการเจริญเติบโตของแตละชนิดพืชนั้นตางกัน คือ มี

พืชที่ใชน้ําเพื่อการเจริญเติบโตนอยแตสามารถปลูกไดในแทบทุกพื้นที่ของประเทศไทย
ดังนั้นกระทรวงเกษตรและสหกรณ จึงไดกําหนดนโยบายใหปลูกพืชฤดูแลงทดแทน เพื่อลดพื้นที่

ทํานาปรังในฤดูการผลิตนี้ เพราะปริมาณน้ําตนทุนในเขื่อนมีคอนขางจํากัด ซึ่งอาจจะทําให

เกษตรกรไดรับความเดือดรอนจากภาวะขาดแคลนน้ําได
สําหรับพื้นที่เปาหมายการปลูกพืชฤดูแลงในป 2547/48 ทั้งประเทศ ตามมติ

คณะอนุกรรมการวางแผนและสงเสริมการปลูกพืชฤดูแลง ไดกําหนดพื้นที่เพาะปลูกไวประมาณ

10.19 ลานไร ประกอบดวย ขาวนาปรังประมาณ 7.52 ลานไร แยกเปนเขตชลประทานประมาณ
5.4 ลานไร และนอกเขตชลประทาน 2.12 ลานไร ในสวนของพืชไรพืชผัก ไดกําหนดไวประมาณ

2.67 ลานไร แยกเปนในเขตชลประทานประมาณ 0.95 ลานไร และนอกเขตชลประทาน 1.72 ลานไร

ดังนั้น เพื่อเปนการลดการใชน้ําในเขื่อนและอางเก็บน้ําตางๆ โดยเฉพาะเขตลุมน้ําเจาพระยา

ซึ่งมีโครงการชลประทานขนาดใหญ และมีการทํานาปรังมากถึงรอยละ 80 ของนาปรังทั้ง
ประเทศ จึงควรปรับเปลี่ยนหันไปปลูกพืชที่ใชน้ํานอยแทน

จากสถานการณความแหงแลงและการลดลงของปริมาณน้ําชลประทานเพื่อการเพาะปลูก

อันเกิดจากปรากฏการณเอลนิโญในชวงที่ผานมา จึงทําใหผลผลิตขาวในป 2548 จะต่ํากวาที่

คาดการณไว และเนื่องจากฝนทิ้งชวงตั้งแตเดือนตุลาคมที่ผานมา ไดทําใหเกิดการขาดแคลนน้ํา
อยางหนักพื้นที่เพาะปลูกขาว โดยเฉพาะในเขตภาคเหนือและอีสานไดรับความเสียหายอยางหนัก

สงผลใหผลผลิตขาวในฤดูการผลิตประจําป 2548/2549 จะลดลงเหลือเพียง 18-19 ลานตันเทานั้น

จากเดิมที่คาดวานาจะผลิตไดประมาณ 22 ลานตัน ซึ่งถือวาต่ําสุดในรอบระยะเวลา 10 ปที่ผานมา
ซึ่งทําใหหลายพื้นที่ของประเทศตองประสบปญหาและสรางความเสียหายตอการเพาะปลูกขาว

อยางหนัก โดยเฉพาะขาวนาปรังที่ตองใชปริมาณน้ํามากกวาปกติ และจากการสํารวจพบวามี

พื้นที่เพาะปลูกขาวนาปรัง สูงกวาที่คาดการณไวจริงนับแสนไร ขณะที่คณะกรรมการพืชฤดูแลง
ไดกําหนดพื้นที่ปลูกไวรวมกันไมเกิน 7.52 ลานไร นอกจากนี้ วิกฤติการณดังกลาวยังสรางความ

เสียหายตอการเพาะปลูกฤดูแลงอื่นๆ อีกดวย สําหรับแนวทางแกปญหานั้น นอกจากการบริหาร

จัดการน้ําอยางเปนระบบที่รัฐบาล และหนวยงานที่เกี่ยวของกําลังดําเนินการแลว เกษตรกรเองก็ตอง
วางแผนการเพาะปลูกพืชไรใหดี โดยเฉพาะในพื้นที่ขาดแคลนน้ําที่สําคัญควรวางแผนการเพาะปลูกพืช

ฤดูแลง เชน พืชตระกูลถั่วทดแทนการเพาะปลูกขาวนาปรัง ผลกระทบจากปญหาความแหงแลง

จะสงผลดานลบตอการผลิตพืชโดยเฉพาะขาวนาปรัง เพราะมีการขยายพื้นที่เพาะปลูกในภาคตางๆ

เขตการใชที่ดินพืชเศรษฐกิจขาวนาปรัง สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน