Page 122 - การประเมินคุณภาพดินเพื่อการเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการพื้นที่ ทางการเกษตรที่มีอัตราการชะล้างพังทลายสูงโดยใช้เทคนิคนิวเคลียร์ จังหวัดกาญจนบุรี Assessing soil quality and enhance crop productivity through agriculture management using nuclear techniques in the area of erosion in Kanchanaburi province.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

107

210
6) ปริมาณคาความแรงของรังสี ( Pbex) ที่พบในแตละพื้นที่ศึกษามีความแตกตางกัน โดยพื้นที่
จัดระบบอนุรักษฯ มีคาเฉลี่ยของ Pbex รองลงมาคือ พื้นที่ปายางพารา และพื้นที่ปลูกพืชทั่วไป ตามลําดับ
210
7) ปริมาณคาความแรงของรังสี ( Pbex) เมื่อเปรียบเทียบกับระดับความลึกของดินพบวา มีคาสูงที่สุด
210
ที่ระดับความลึก 0-10 เซนติเมตร และลดลงเรื่อย ๆ เมื่อมีระดับความลึกที่เพิ่มขึ้น อยางไรก็ตาม เมื่อเขาสูชวงฤดู

ฝน สงผลใหเฉพาะพื้นที่จัดระบบอนุรักษฯมีปริมาณ Pbex ที่ระดับความลึก 20-30 เซนติเมตร มีปริมาณที่
210
210
เทียบเทากับปริมาณ Pbex ที่ระดับผิวหนาดิน
8) อัตราการเคลื่อนยายของดิน มีความแตกตางกันในแตละพื้นที่ศึกษา โดยพื้นที่เพาะปลูกพืชทั่วไป มี
อัตราการเคลื่อนยายของดินโดยการชะลางพังทลายของดินในแตละจุดเก็บตัวอยางดินมากที่สุด ในณะที่พื้นที่
จัดระบบอนุรักษฯ มีอัตราการเคลื่อนยายของดินโดยการทับถมของตะกอนดินในแตละจุดเก็บตัวอยางดินมาก
ที่สุด
9) อัตราการเคลื่อนยายของดิน มีความแตกตางกันในแตละประเภทของความลาดชัน โดยพื้นที่ปา
ยางพาราและพื้นที่จัดระบบอนุรักษมีการทับถมของตะกอนดิน ณ บริเวณที่สูงขึ้นไป มากที่สุด แสดงวาสูญเสีย
หนาดินที่ออกไปจากพื้นที่มีปริมาณนอย ตรงขามกับพื้นที่เพาะปลูกทั่วไป ที่มีทับถมของตะกอนดิน ณ บริเวณที่

ต่ําที่สุดของพื้นที่ศึกษา และพบการชะลางพังทลายของดิน ณ บริเวณที่สูงขึ้นไป หมายความวา พื้นที่เพาะปลูก
ทั่วไปมีอัตราการสูญเสียหนาดินมากกวาพื้นที่ศึกษาอื่น ๆ
10) เมื่อเปรียบเทียบอัตราการเคลื่อนยายของดิน ซึ่งเปนการหาคาเฉลี่ยผลรวมของการชะลางพังทลาย
ของดินและการทับถมของตะกอนดิน ที่มีแตพื้นที่ศึกษา พบวา พื้นที่จัดระบบอนุรักษ มีการเปลี่ยนแปลงของ
อัตราการเคลื่อนยายของดินสูงที่สุด รองลงมาคือพื้นที่ปายางพารา และพื้นที่เพาะปลูกทั่วไป ตามลําดับ

จากการศึกษาในโครงการวิจัยนี้ ทําใหพบขอสังเกต และขอเสนอแนะตาง ๆ ที่สามารถนํามาพัฒนาตอ

ยอดงานวิชาการสาขาการนุอรักษดินและน้ําได ดังนี้
210
1) การใช Pbex ในการเปน Tracer ติดตามการเคลื่อนยายของตะกอนดิน สามารถนํามาใชในการ
210
137
ประเมินหาอัตราการชะลางพังทลายของดินไดเทียบเทากับ ธาตุซีเซียม 137 ( Cs) โดยที่ Pbex มีขอดีคือ
สามารถยึดติดกับอนุภาคของดินหรือตะกอนดินไดดีกวา ทําใหสามารถทราบถึงการชะลางพังทลายและการทับ
ถมของตะกอนดินไดงาย
210
2) การศึกษาหาปริมาณการเคลื่อนยายของดิน จําเปนตองมีพื้นที่อางอิงเพื่อหาปริมาณ Pbex
Inventory of reference ที่ตองมั่นใจไดวาไมเกิดการปนเปอน หรือมีการรบกวนหนาดินใดๆทั้งสิ้น เพื่อจะนําคา
ดังกลาวมาคํานวนในสมการไดอยางแมนยํา
3) ถาตองการศึกษาการประเมินการชะลางพังทลายของดินควบคูไปกับการประเมินคุณภาพดิน
จําเปนตองเก็บขอมูลสมบัติทางกายภาพของดิน เชน ความหนาแนนรวมของดิน (Bulk density) เนื้อดิน (Soil

texture) อัตราการซึบซาบน้ําของดิน (Soil infiltration rate) ความชื้นของดิน (Soil moisture) หรือ ความ
อิ่มตัวของน้ําในดิน (Saturated Percentage) เปนตน เนื่องจาก คาความแรงรังสีและอัตราการเคลื่อนยายของ
ดินมีอิทธิพลรวมกับสมบัติทางกายภาพของดินมากกวา และคาดังกลาวมีความสัมพันธกับสมบัติทางเคมีของดินที่
นอยมาก
4) การใชสมการ Mass Balance II Model ในการคํานวณหาอัตราการเคลื่อนยายของดิน จําเปนตอง
ใชคาสัมประสิทธิ์ในพื้นที่นั้น ๆ จึงควรมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อใหไดคาสัมประสิทธิ์ที่เปนของประเทศไทย
โดยเฉพาะ นอกจากนี้ สมการที่กลาวมาขางตน ไมไดนําปจจัยดานการไถพรวนดินมาคํานวณดวย ซึ่งตองมีการ

เก็บขอมูลดินเพิ่มเติม แลวนํามาคํานวนดวยสมการ Mass Balance III Model จะทําใหการศึกษาพื้นที่
เกษตรกรรมมีความถูกตองแมนยํามากกวา