Page 23 - ต้นแบบอนุรักษ์ดินและน้ำจังหวัดเชียงใหม่ Soil and Water Conservation Model in Chiang Mai Province.

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

15

3.3 ประเมินการสูญเสียดินจากสมการทางคณิตศาสตร์ (กรมพัฒนาที่ดิน, 2556ก)

การประเมินการสูญเสียดินด้วยสมการการสูญเสียดินฟิตตัวแบบทางคณิตศาสตร์ซึ่งกรมพัฒนา
ที่ดินได้ทำการศึกษาพบความสัมพันธ์การสูญเสียดินของประเทศไทยโดยนำข้อมูลที่ได้จากความสัมพันธ์

ของปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยสะสมรายปีจากสถานีตรวจวัดปริมาณน้ำฝนจากทั้ง 4 สถานีตรวจวัด และขนาด

ของพื้นที่ที่ศึกษามาประเมินการสูญเสียดินจากสมการที่กำหนดไว้ดังนี้

Y = (64x 2.134 )/320696887A

โดย Y = ปริมาณการสูญเสียดิน (ตันต่อปี)
x = ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยสะสมรายปี (มิลลิเมตร)

A = ขนาดของพื้นที่ที่ต้องการศึกษา (ไร่)

3.4 ปริมาณการสูญเสียดินประเมินจากแบบจำลอง Morgan, Morgan and Finney

(MMF) model (Morgan et al., 1984)
วิธีการใช้แบบจำลอง MMF เพื่อประเมินการชะล้างพังทลายของดิน ซึ่งใช้ระบบสารสนเทศ

ภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือ ต้องทราบถึงรายละเอียดของปัจจัยที่นำมาใช้ในการศึกษา ทั้งด้านสภาพ

ภูมิอากาศ และดินดังนี้
1) ข้อมูลอุตุนิยมวิทยาได้แก่

- ข้อมูลปริมาณน้ำฝนรายปี (Annual rainfall: R)

- ข้อมูลจำนวนวันฝนตกในรอบปี (Rainy day: Rn)
- ข้อมูลความหนักเบาของฝนสูงสุดในหนึ่งชั่วโมง (Rainfall intensity: I)

2) ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับดินประกอบไปด้วย

- ข้อมูลความจุความชื้นของดินที่ระดับสนาม (Moisture content at field capacity: MS)
- ข้อมูลความหนาแน่นรวมของดิน (Bulk density: BD)

- ข้อมูลดัชนีความคงทนของดินต่อการถูกกัดชะด้วยน้ำฝน (Soil detachability index: K)
3) ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการใช้ประโยชน์ที่ดินประกอบด้วย

- ข้อมูลค่าการปกคลุมของพืชพันธุ์ (Crop cover factor: C)

- ข้อมูลร้อยละของน้ำฝนที่พืชยึดไว้ (Crop interception percent factor: A)
- ข้อมูลอัตราส่วนระหว่างการคายระเหยจริงกับการระเหยน้ำสูงสุด (Ratio of actual to

potential evapotranspiration: Et/E0)
- ข้อมูลความลึกของน้ำในดินที่พืชนำไปใช้ประโยชน์ได้ (Rooting depth: RD)

4) ข้อมูลระดับความสูงของภูมิประเทศ

- ข้อมูลที่นำมาใช้ในการหาระดับความสูงของภูมิประเทศ คือข้อมูลเส้นความสูงเท่า (Contour
line) ที่มีระยะห่างกันชั้นละ 100 เมตร (ยุทธชัย และคณะ, 2547)