Page 55 - แผนที่ความเหมาะสมของที่ดินสำหรับการปลูกพืชสมุนไพร กระชายเหลือง กระวาน ข่า ขิง คำฝอย ตะไคร้ พริกไทย ฟ้าทะลายโจร และว่านชักมดลูก

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
3-13

13) ความเสียหายจากการกัดกร่อน (Erosion hazard)

คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทนได้แก่ ความลาดชันของพื้นที่และปริมาณดินที่สูญเสีย

(Soil loss) พื้นที่มีความลาดชันสูงโอกาสที่ดินจะถูกกัดกร่อนก็เป็นไปได้ง่ายขึ้น เมื่อผิวหน้าดินถูกกัด

กร่อนซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากอิทธิพลของนํ้า ดินจะถูกพัดพาไปโดยขบวนการไหลบ่าของนํ้าทําให้ธาตุ
อาหารพืชที่อยู่ในดินสูญเสียตามไป รวมทั้งตะกอนที่เกิดขึ้นจะมีผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม

โดยทั่วไป

การวัดและประเมินคุณภาพที่ดิน

เนื่องจากคุณภาพที่ดินสําหรับพืชสมุนไพรเป็นนามธรรมไม่สามารถวัดออกเป็นค่า
(Value) เชิงปริมาณได้ในการจะบอกว่า ดี เลว และข้อจํากัดว่ามีมากน้อยรุนแรงอย่างไร แต่หาก

จําเป็นต้องมีการวัดคุณภาพที่ดินสําหรับพืชสมุนไพร สามารถหาได้จากองค์ประกอบของคุณภาพ

ที่ดินคือ คุณลักษณะที่ดิน (Land characteristic) ซึ่งในบางกรณีจะมีคุณลักษณะที่ดินเพียงตัวเดียว หรือ
บางกรณีอาจมีหลายตัว ซึ่งแต่ละตัวมีหน่วยวัดต่างกัน จึงเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่คุณภาพที่ดินไม่มีหน่วย

วัด และจากที่ใช้คุณลักษณะที่ดินหลายตัวเป็นตัวแทนคุณภาพที่ดินเดียวกัน ดังนั้นจึงมีการคาดคะเน

ผลจากการร่วมกันของปัจจัยต่างๆ (Diagnostic factors) ในที่นี้ใช้หลักการประเมินจากกลุ่ม
คุณลักษณะที่ดินมีข้อจํากัดรุนแรงที่สุด (Most limiting group of land characteristics) โดยมีข้อดี คือมี

ความสัมพันธ์กับการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตโดยตรง และข้อเสีย คือการประเมินเริ่มซับซ้อน

มากขึ้น และความรุนแรงของข้อจํากัดอาจมีผลร่วมจากปัจจัยอื่นที่มิได้นํามาประเมิน
3.4 ความต้องการของประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน (Land-use requirement) สําหรับ

พืชสมุนไพร

การผลิตพืชสมุนไพรแต่ละชนิดโดยทั่วไปมีความต้องการปัจจัยและสิ่งแวดล้อมที่
เหมาะสมแตกต่างกัน ความต้องการปัจจัยและสภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและ

การให้ผลผลิตของพืชสมุนไพรนั้นเรียกว่า “ความต้องการด้านพืช” (Crop requirements) ขณะเดียวกัน

สําหรับเกษตรกรผู้ผลิตพืชสมุนไพรเองนั้นควรต้องพิจารณาถึงความต้องการทางด้านเทคโนโลยีการ

ผลิต การดูแลรักษา และการเก็บเกี่ยวผลผลิต เครื่องมือและเครื่องจักรกล การใช้ปุ๋ ยเคมีและสารเคมี
แรงงานในการผลิต เงินทุน และผลตอบแทนในการผลิตพืชสมุนไพรแต่ละชนิด ความต้องการ

ทางด้านนี้เรียกว่า “ความต้องการด้านการจัดการ” (Management requirements) และความต้องการอีก

ด้านหนึ่งเพื่อที่สามารถใช้ทรัพยากรที่ดินผลิตพืชสมุนไพรได้ตลอดไปอย่างยั่งยืนโดยไม่ทําลาย
คุณภาพของที่ดิน หรือสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบๆ ความต้องการทางด้านนี้เรียกว่า “ความต้องการด้านการ

อนุรักษ์” (Conservation requirements) จากความต้องการปัจจัยและสิ่งแวดล้อมทั้ง 3 ด้านนี้

แผนที่ความเหมาะสมของที่ดินสําหรับการปลูกพืชสมุนไพร
กระชายเหลือง กระวาน ข่า ขิง คําฝอย ตะไคร้ บุก พริกไทย ฟ้าทะลายโจร และว่านชักมดลูก กองนโยบายและแผนการใช้ที่ดิน