Page 117 - แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำห้วยศาลจอด อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
P. 117
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
87
- ในกรณีที่เป็นดินตื้นไม่ควรปลูกพืชไร่หรือพืชล้มลุก ควรปลูกไม้ยืนต้นขวางความลาดเท
ของพื้นที่ และปลูกพืชคลุมดินระหว่างต้นพืช และควรท าคันคูรอบเขาเพื่อระบายน้ า ในกรณีที่ปลูกไม้
ยืนต้นและต้องการปลูกพืชแซมระหว่างแถวก่อนไม้ยืนต้นโตนั้นไม่ควรมีการไถพรวน เนื่องจากพื้นที่มีความ
ลาดชันสูงท าให้เกิดการสูญเสียหน้าดินได้ง่าย
มีเนื้อที่ประมาณ 13,362 ไร่ หรือร้อยละ 13.94 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่เขตนี้มีการใช้ที่ดิน
เพื่อการท านาปลูกข้าว ในสภาพพื้นที่มีความลาดชัน 0-5 เปอร์เซ็นต์ และบริเวณที่มีการปลูกนาข้าว
ยางพารา มันส าปะหลังและอ้อย ในสภาพพื้นที่เป็นพื้นที่ราบเรียบ ค่อนข้างราบเรียบ ถึงลูกคลื่นลอนลาด
เล็กน้อย มีความลาดชัน 0-5 เปอร์เซ็นต์ ปัจจุบันมีการชะล้างพังทลายน้อยแต่มีแนวโน้มที่จะเกิดการ
ชะล้างพังทลายได้ง่าย เนื่องจากเนื้อดินค่อยข้างเป็นทรายและเป็นดินตื้นกระจายอยู่ทั่วไปในพื้นที่
มีข้อเสนอแนะในการใช้พื้นที่เขตพื้นที่เกษตรกรรมที่ต้องเร่งรัดด าเนินการจัดท าระบบอนุรักษ์ดินและน้ า
ดังนี้
- ควรท าคันดินเบนน้ าเพื่อป้องกันน้ าที่จะไหลบ่าเข้ามาจากพื้นที่ด้านนอก ซึ่งอาจจะท า
ความเสียหายให้แก่พืชในพื้นที่ได้ และยังช่วยลดการชะล้างพังทลายของดิน และอาจต้องท าทางระบายน้ า
ออกจากพื้นที่แต่ถ้ามีทางน้ าธรรมชาติอยู่แล้วควรรักษาให้อยู่ในสภาพดี
- ควรจัดระบบปลูกพืชให้เหมาะสมโดยการไถพรวน และปลูกพืชขวางความลาดเท และ
ควรจัดให้มีพืชขึ้นปกคลุมหน้าดินตลอดทั้งปี สนับสนุนการปลูกไม้โตเร็วควบคู่กับการอนุรักษ์ดินและน้ า
เน้นการท าการเกษตรแบบผสมผสานตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง โดยเน้นการปลูกพืชให้หลากหลาย
ชนิดทั้งไม้ผล ไม้ยืนต้น พืชไร่ และพืชผัก
- พัฒนากระบวนการผลิตไม้ผล ส่งเสริมการผลิตพืชปลอดสารพิษ เพิ่มศักยภาพการผลิตโดย
ปรับปรุงโครงสร้างของดินด้วยการปลูกพืชตระกูลถั่วในพื้นที่ เพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุแก่ดิน ส่งเสริมการใช้
ปุ๋ยอินทรีย์ และผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพทดแทนการใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมี
มีเนื้อที่ประมาณ 40,915ไร่ หรือร้อยละ 42.69 ของเนื้อที่ทั้งหมดซึ่งเป็นบริเวณที่มีการใช้
ที่ดินเพื่อการท านา สภาพดินที่พบในบริเวณนี้บางพื้นที่เป็นดินลึก ดินบนเป็นดินร่วนปนทรายถึงดินร่วน
ละเอียด มีการระบายน้ าดีถึงดีปานกลาง และบางพื้นที่เป็นดินตื้น มีกรวดลูกรัง และมีการท าคันนา ดินมี
ความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติต่ า ส่วนใหญ่แหล่งน้ าในเขตนี้พอเพียงส าหรับการเพาะปลูกในช่วงฤดูฝน
เท่านั้น แต่ถ้าบริเวณใดมีปริมาณน้ าพอเพียงก็สามารถปลูกพืชครั้งที่สองได้ มีข้อเสนอแนะในการใช้พื้นที่
เขตพื้นที่เกษตรกรรมที่มีการท านา ดังนี้
- ควรมีการปรับพื้นที่ในแปลงนา เพื่อรักษาระดับการขังของน้ าให้เหมาะสมในระยะที่ข้าว
เจริญเติบโต
