Page 116 - แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำห้วยศาลจอด อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
P. 116
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
86
เหลืออยู่รวมถึงฟื้นฟูป่าที่เสื่อมสภาพ โดยต้องอยู่บนหลักในการลดปัญหาความขัดแย้งของการใช้
ทรัพยากรในพื้นที่
- ควรเพิ่มมาตรการในการอนุรักษ์ที่เข้มงวด จริงจังและต่อเนื่อง เพื่อคงสภาพป่าไม้ให้มีความ
สมบูรณ์ โดยการพัฒนาด้านต่าง ๆ ต้องค านึงถึงความยั่งยืนของระบบนิเวศและผลกระทบต่อพื้นที่ลุ่มน้ า
ด้านล่างโดยเฉพาะแนวทางจัดการให้พื้นที่ป่าไม้เป็นตัวควบคุมปริมาณน้ า ในลุ่มน้ าในเวลาที่เหมาะสม เช่น
การสร้างฝายชะลอน้ าในบริเวณที่เหมาะสม
- ควรเร่งปลูกป่าทดแทนและฟื้นฟูสภาพป่าเพื่อรักษาระบบนิเวศลุ่มน้ าบริเวณพื้นที่ที่มีความ
ลาดชันสูง และพื้นที่เสี่ยงต่อการชะล้างพังทลาย โดยเพิ่มมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ าที่เหมาะสม เช่น การ
ปลูกหญ้าแฝกและสร้างฝายชะลอน้ า เป็นต้น
- ควรส่งเสริมและรณรงค์ให้ราษฎรในพื้นที่เห็นถึงคุณค่าของทรัพยากรป่าไม้และมีส่วนร่วม
ในการดูแลและบ ารุงรักษาผืนป่าในพื้นที่ร่วมกัน
มีเนื้อที่ประมาณ 72,390 ไร่ หรือร้อยละ 75.53 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่ในเขตนี้อยู่นอกเขตที่มีการ
ประกาศเป็นเขตป่าไม้ตามกฎหมาย ซึ่งเป็นพื้นที่ท ากินมีการออกเอกสารสิทธิ์ (โฉนด สปก.) และจากการ
พิจารณาสามารถแบ่งพื้นที่ตามความเหมาะสมของที่ดินและศักยภาพของพื้นที่ได้เป็น 7 เขตย่อย ดังนี้
มีเนื้อที่ประมาณ 15,144 ไร่ หรือร้อยละ 15.80 ของเนื้อที่ทั้งหมดพื้นที่เขตนี้มีการใช้ที่ดิน
เพื่อการปลูกมันส าปะหลังและอ้อย สภาพพื้นที่เป็นลูกคลื่นลอนลาด เป็นดินตื้น มีกรวดลูกรัง และ
ดินค่อนข้างเป็นทรายหยาบ มีแนวโน้มในการเกิดการชะล้างพังทลายของดินได้ง่าย ในสภาพพื้นที่มี
ความลาดชัน 5-12 เปอร์เซ็นต์ มีข้อเสนอแนะในการใช้พื้นที่เขตพื้นที่เกษตรกรรมที่ต้องเร่งรัดด าเนินการ
จัดท าระบบอนุรักษ์ดินและน้ า ดังนี้
- ในบริเวณพื้นที่มีความลาดชัน 5-12 เปอร์เซ็นต์การชะล้างมากกว่า 1 ตัน/ไร่/ปี และเสี่ยง
ต่อการชะล้างพังทลาย ควรจัดท าระบบอนุรักษ์ดินและน้ า เช่น การปลูกไม้ยืนต้นร่วมกับหญ้าแฝกขวาง
ความลาดเทบนแนวคันดินท าอาคารชะลอความเร็วน้ าร่วมกับการใช้หญ้าแฝก ฝายชะลอน้ า คันดินเบนน้ า
คูรับน้ ารอบขอบเขา เพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และช่วยเก็บความชื้นไว้ในดิน รวมทั้งมีการ
จัดระบบการปลูกพืชให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และบ ารุงดินด้วยปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก เพื่อเพิ่ม
อินทรียวัตถุให้ดิน
- ในกรณีที่เป็นดินดีหรือดินลึก ควรท าเป็นคันดินส าหรับปลูกพืชล้มลุกที่มีมูลค่าทาง
เศรษฐกิจสูง หรือถ้ามีการปลูกไม้ยืนต้นควรปลูกพืชคลุมดินร่วมด้วย
