Page 33 - แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำห้วยท่าแค จังหวัดนครราชสีมา

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
19

การจัดท าแผนการใช้ที่ดิน เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการทางภูมิสารสนเทศ (Geographic
Information System: GIS) เพื่อจัดท าแผนการใช้ที่ดินเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ า โดย การประมวลผล

ข้อมูลทางกายภาพได้แก่ ประเภทการใช้ที่ดิน การประเมินคุณภาพลุ่มน้ า สภาพภูมิอากาศ สภาพ

เศรษฐกิจและสังคม ดังนี้

วิเคราะห์ประเภทการใช้ที่ดิน จากชนิดของพืช ลักษณะการด าเนินงาน และสภาพการผลิตใน

การใช้ที่ดินทั้งทางด้านกายภาพและสภาพเศรษฐกิจสังคม ซึ่งได้แก่ รูปแบบการผลิต การเขตกรรม การ
จัดการ เงินทุน และขนาดของกิจการ เป็นต้น โดยใช้ข้อมูลเหล่านี้มาวิเคราะห์เพื่อคัดเลือกประเภทการใช้

ที่ดินที่เหมาะสม (กรมพัฒนาที่ดิน, 2562) กับความต้องการการผลิตพืชของเกษตรกรในท้องถิ่นนั้น

การคัดเลือกประเภทการใช้ที่ดินมีวิธีการโดยวิเคราะห์ข้อมูลดินร่วมกับข้อมูลสภาพการใช้ที่ดินมาจัดท า
หน่วยที่ดิน หลังจากนั้นถึงดาเนินการเก็บข้อมูลตามเนื้อที่สภาพการใช้ที่ดินที่มีมากที่สุดในลุ่มน้ า

การประเมินคุณภาพที่ดินด้านกายภาพเป็นการวิเคราะห์ศักยภาพของหน่วยที่ดินต่อการใช้
ประโยชน์ที่ดินประเภทต่าง ๆ ในระดับการจัดการที่แตกต่างกัน วิธีการประเมินคุณภาพที่ดินมีหลายวิธี

กรมพัฒนาที่ดินเลือกใช้วิธีการประเมินคุณภาพที่ดินตามหลักการของ FAO Framework ซึ่งมีจ านวน 2

รูปแบบ แต่ในการประเมินคุณภาพที่ดินเบื้องต้นจะท าการประเมินเพียงด้านเดียว คือ การประเมิน
ทางด้านคุณภาพ เป็นการประเมินเชิงกายภาพว่าที่ดินนั้น ๆ มีความเหมาะสมมากหรือน้อยเพียงใดต่อการ

ใช้ที่ดินประเภทต่าง ๆ โดยศึกษาการประเมินคุณภาพดินร่วมกับประเภทการใช้ที่ดินที่ได้ก าหนดเป็น

ตัวแทนการเกษตรกรรมหลักในลุ่มน้ า การวิเคราะห์ได้ค านึงถึงปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของพืชใน
แต่ละด้านของดินที่แตกต่างกัน โดยอาศัยคุณลักษณะดินที่แตกต่างกันไปตามวัตถุต้นก าเนิดของดิน ซึ่ง

คุณลักษณะที่ดินที่ใช้ในการแสดงค่าเพื่อวัดระดับการเจริญเติบโตแตกต่างกัน
คุณภาพที่ดินที่น ามาประเมินส าหรับการปลูกพืช ในระบบ FAO Framework ได้ก าหนดไว้

ทั้งหมด 25 ชนิด แต่ที่น ามาพิจารณาเพื่อประเมินความเหมาะสมของที่ดินในแต่ละประเภทการใช้ที่ดิน มี

จ านวน 8 คุณภาพที่ดิน ประกอบด้วย
1) ระบอบอุณหภูมิ (Temperature regime: T)

คุณลักษณะที่ดินที่เป็นตัวแทน ได้แก่ ค่าเฉลี่ยอุณหภูมิในฤดูเพาะปลูก เพราะอุณหภูมิมี
อิทธิพลต่อการงอกของเมล็ด การออกดอกของพืชบางชนิด และมีส่วนสัมพันธ์กับกระบวนการสังเคราะห์แสง

ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของพืช