Page 27 - แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำห้วยท่าแค จังหวัดนครราชสีมา

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
13

2) ข้อมูลทรัพยากรดินปัญหา

การจัดท าข้อมูลและแผนที่ดินปัญหาหรือสภาพปัญหาดินทางการเกษตร มาตราส่วน
1 : 25,000 ในพื้นที่ลุ่มน้ าห้วยท่าแค ตามขั้นตอน ดังนี้

(1) การศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลดินเพื่อการจ าแนกตามลักษณะและสมบัติดินประจ าชุดดิน

จ าแนกประเภทและความรุนแรงของดินปัญหาต่อการผลิตพืช ตามปัญหาที่เกิดจากสภาพธรรมชาติและ
จากการใช้ที่ดิน รวมถึงดินที่มีปัญหาเล็กน้อยที่เป็นข้อจ ากัดทางการเกษตร

(2) การจัดท าแผนที่ดินปัญหาและประเมินความรุนแรงของดินปัญหาในพื้นที่ด าเนินการ
เพื่อน าไปใช้ในแก้ไขฟื้นฟู และป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน รวมถึงก าหนดมาตรการด้านการอนุรักษ์

ดินและน้ าเพื่อการใช้ที่ดินทางการเกษตรได้อย่างยั่งยืน

การประเมินสถานภาพทรัพยากรน้ า ส าหรับน าไปใช้ในการประเมินการชะล้างพังทลายของ

ดิน จัดท าแผนการใช้ที่ดิน ก าหนดมาตรการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและอนุรักษ์ดินและน้ า

การประเมินปริมาณน้ าผิวดินที่ไหลจากพื้นผิวดินสู่ร่องน้ า ล าห้วย คลองและแม่น้ า โดยอาศัยการค านวณ
จากปริมาณน้ าฝนที่ตกลงมาบนพื้นที่หนึ่ง ๆ แล้วถูกดูดซับลงไปเก็บกักไว้ในดิน และระเหยไปในอากาศ น้ า

ที่เหลือจากกระบวนการต่าง ๆ เหล่านี้ จะไหลลงสู่ร่องน้ า ล าห้วย คลองและแม่น้ าต่อไป อัตราการไหล

และปริมาณน้ าขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น ความรุนแรง ปริมาณน้ า ทิศทางลม ลักษณะความลาดเท
ของพื้นที่ ประสิทธิภาพการเก็บกักน้ าบนผิวดิน การใช้ที่ดิน สมบัติของดิน และขนาดของพื้นที่รับน้ า ทั้งนี้

เพื่อให้ได้ฐานข้อมูลที่สอดคล้องกับหลักการส าคัญของการอนุรักษ์ดินและน้ าที่เป็นการรักษาความชุ่มชื้น
ในดิน การเก็บกักน้ าไหลบ่าบนผิวดินไว้ใช้ในพื้นที่ เพื่อประโยชน์สูงสุดตามศักยภาพของพื้นที่บริเวณนั้น ๆ

ในขณะเดียวกันจะต้องระบายน้ าส่วนเกินทิ้งไปในพื้นที่ที่ควบคุมได้ เพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายกับพื้นที่
โดยเฉพาะการกัดเซาะพังทลายของดิน จึงก าหนดการประเมินศักยภาพปริมาณน้ าท่า ดังนี้

การค านวณปริมาณน้ าท่า ด้วยวิธี Reginal Runoff equation (Lanning-Rush,

2000) โดยอาศัยความสัมพันธ์แบบรีเกรซชั่น (regression) ระหว่างปริมาณน้ านองสูงสุดเฉลี่ยและพื้นที่รับ
น้ าฝนจากข้อมูลสถานีวัดน้ า ในลุ่มน้ าต่างๆ ในลุ่มน้ าขนาดใหญ่ เพื่อหาปริมาณน้ าท่าเฉลี่ยที่จุดต่าง ๆ ใน

ลุ่มน้ า ดังสมการ

=
เมื่อ คือ ปริมาณน้ านองสูงสุดรายปีเฉลี่ย (ลูกบาศก์เมตร/วินาที)

คือ พื้นที่รับน้ าฝน (ตารางกิโลเมตร)

, คือ ค่าคงที่ค านวณจากกราฟ