Page 170 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand
P. 170
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
160
ของล าน้ าหลายสาย เขตพื้นที่ติดแนวชายแดน
จึงไม่สามารถขยายพื้นที่ท ากินเพิ่มได้อีก ประกอบ
กับพื้นที่ปลูกข้าวเป็นพื้นที่ลาดชัน มีปัญหาการ
ชะล้างพังทลายของดินสูงท าให้เกิดการสูญเสีย
หน้าดิน และธาตุอาหารในดินถูกชะล้างออกไป
ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ ส่งผลให้ผลผลิตข้าวต่ า
ไม่เพียงพอต่อการบริโภค ในแต่ละปีเกิดการ
บุกรุกพื้นที่ป่าต้นน้ าเพื่อเป็นพื้นที่ท ากินบริเวณ
กว้าง เพื่อท าไร่เลื่อนลอยปลูกพืชเชิงเดี่ยว ได้แก่
ขิง ข้าวโพด และพืชไร่อื่นๆ ซึ่งส่งผลท าให้ป่าเสื่อม
โทรม สร้างความเสียหายให้กับธรรมชาติและ
ป่าต้นน้ า ตลอดจนส่งผลกระทบต่อคนในพื้นที่ และมีแนวโน้มว่าจะมีการบุกรุกป่าเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ ราษฎร
ในพื้นที่ยังขาดความรู้ ความเข้าใจในการอนุรักษ์ดินและน้ า รวมถึงการปรับปรุงบ ารุงดินเพื่อเพิ่มผลผลิตข้าว
สถานีพัฒนาที่ดินพิษณุโลก ได้น าหลักเศรษฐกิจพอเพียงในด้านการอนุรักษ์ดินและน้ าของในหลวง
รัชกาลที่ 9 เพื่อส่งเสริมและให้ความรู้ในการใช้ประโยชน์ที่ดินให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ พร้อมน าพื้นที่ที่
ถูกบุกรุกแผ้วถางมาท าการอนุรักษ์ดินและน้ าด้วยการปรับพื้นที่ปลูกนาขั้นบันไดและปลูกข้าวสายพันธุ์ดี มุ่งเน้น
ให้เกษตรกรใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า
“โดยฤดูฝนใช้ปลูกข้าว ฤดูแล้งปลูกพืชผัก ท าให้ราษฎรมีข้าวและพืชผักเพียงพอต่อการบริโภค มีรายได้
ตลอดทั้งปี” เจ้าหน้าที่เข้าไปในพื้นที่เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับการท านาขั้นบันไดเพื่อการอนุรักษ์ดิน
และน้ า และการปรับปรุงบ ารุงดินเพื่อการผลิตข้าวได้อย่างยั่งยืน จะเห็นได้ว่าราษฎรมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
อย่างเป็นล าดับ นอกจากนี้ยังช่วยลดปัญหาเกี่ยวกับการบุกรุกป่า ลดปัญหาการชะล้างพังทลายของดิน ราษฎรใน
พื้นที่สามารถใช้ทรัพยากรดินในการปลูกข้าวได้อย่างยั่งยืน ลดแรงปะทะกันระหว่างหน่วยงานภาครัฐและราษฎร
ลงได้ เกิดมิตรภาพในการท างานของทั้งสองฝ่าย ซึ่งเป็นการลดปัญหาได้ทั้งในระดับพื้นที่และระดับประเทศ
เน้นแก้ปัญหา 3 ทาง คือ
1) การอนุรักษ์ดินและน้ าด้วยมาตรการ
วิธีกล “การท านาขั้นบันได” โดยชุมชนมีส่วนร่วม
ในการออกแบบ และมาตรการวิธีพืช “ปลูกหญ้า
แฝก” เพื่อเพิ่มความคงทนและเกิดประสิทธิภาพ
สูงสุดของนา
2) การปรับปรุงบ ารุงดินในพื้นที่มีการปรับ
สภาพพื้นที่โดยใช้ปุ๋ยอินทรีย์และสารปรับปรุงดิน
เพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุในดินและความอุดมสมบูรณ์
ของดิน รักษาน้ าและความชื้นในดิน รวมถึงการ
ใช้น้ าในพื้นที่ให้เกิดประโยชน์
