Page 165 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand
P. 165
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
155
กรมพัฒนาที่ดินได้มีการรณรงค์ และ
ส่งเสริมการปลูกหญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ าในพื้นที่ที่มี
ปัญหาการชะล้างพังทลายของดินทั่วประเทศอย่างต่อเนื่อง
โดยการอนุรักษ์ดินและน้ าแบบง่ายๆ ที่ช่วยให้ได้ผลผลิตพืช
เป็นไปตามปกติและเพิ่มมากขึ้นที่สามารถด าเนินการเองได้
ในการจัดการเชิงอนุรักษ์ เช่น การปลูกพืชเป็นแนวรั้วหรือแนว
แถบ เพื่อดักตะกอนดินและยึดดินไม่ให้พังทลาย ได้แก่
พืชตระกูลหญ้าและพืชตระกูลถั่วทั่วๆ ไป
“หญ้าแฝก” เป็นพืชตระกูลหญ้าชนิดหนึ่งที่
สามารถน ามาใช้ประโยชน์ในระบบการปลูกพืชตามแนวระดับ
และมีการทดสอบระบบแนวรั้วแฝกเป็นมาตรการอนุรักษ์ดิน
สามารถน ามาใช้ในการควบคุมและป้องกันการชะล้างพังทลาย
ของดินได้ ซึ่งได้ถูกน ามาใช้ในงานอนุรักษ์ดินและน้ า เช่น การ
เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดินจากใบแฝกที่ได้จากการตัดแถว
แฝกแล้วใช้คลุมดิน การปลูกแฝกบนคันดินและขั้นบันไดดิน
การปลูกหญ้าแฝกตามแนวระดับ มีระบบรากแนวลึกและมี
คุณสมบัติพิเศษสามารถแตกกอที่ข้อของล าต้นเหนือดิน
ตลอดเวลา แถวแฝกช่วยลดการสูญเสียของดิน ช่วยชะลอความเร็วของน้ าและดักเก็บตะกอนดิน ป้องกัน
การพังทลายของไหล่ถนน และอนุรักษ์ความชุ่มชื้นในดิน
กรมพัฒนาที่ดินมีการรวบรวมสายพันธุ์
หญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ า ส่งเสริมงานวิจัยด้าน
การใช้ประโยชน์จากหญ้าแฝก รณรงค์และส่งเสริมให้
เกษตรกรปลูกหญ้าแฝกในพื้นที่ที่มีปัญหาการชะล้าง
พังทลายของดินสูง พื้นที่ที่มีความลาดชัน และในพื้นที่
ที่ก าหนดไว้ เช่น เขตพัฒนาที่ดิน ผลิตหญ้าแฝกเพื่อปลูก
และแจกจ่ายให้แก่เกษตรกร หน่วยงานของรัฐ และผู้สนใจ
ทั่วไป และมีระบบการติดตามโครงการปลูกหญ้าแฝก
(vertiver grass tracker, VGT) ซึ่งจากการประมวลข้อมูล
ด้วยระบบ บริหารและติดตามโครงการปลูกหญ้าแฝก
(VGT) ช่วงปีงบประมาณ พ.ศ. 2560-2562 พบว่า
มีจ านวนกล้าหญ้าแฝก ที่ปลูกในประเทศไทยประมาณ 775 ล้านกล้า (ตารางที่ 5.3) และจะเห็นว่า พื้นที่
ภาคเหนือมีการปลูกหญ้าแฝกมากที่สุดถึง 282 ล้านกล้า (36.40 %) เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ลาดชัน จึง
มีการใช้กล้าหญ้าแฝกจ านวนมากเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน รองลงมา คือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ภาคกลาง และภาคใต้ ส่วนใหญ่ปลูกบริเวณแหล่งน้ าในไร่นาเพื่อป้องกันตะกอนดินทับถมลงแหล่งน้ า
