Page 127 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

117

ตารางที่ 4.3 มาตรการอนุรักษ์วิธีพืช วิธีปฏิบัติ และการใช้งาน (ต่อ)

มำตรกำรอนุรักษ์วิธีพืช วิธีปฏิบัติ กำรใช้งำน
แถวของพืชแรกในขณะที่พืช  พืชที่ 2 ควรเป็นพืชตระกูลถั่วอายุสั้น ทนร่มเงา
แรกให้ผลผลิตแต่ยังไม่แก่เต็มที่ และควรเป็นพืชที่ต่างตระกูลกันกับพืชแรกเพื่อขจัด
ปัญหาโรคและแมลงสะสม โดยพืชแรกจะเป็นพืชพี่
เลี้ยงให้กับพืชที่ 2 ในการช่วยเป็นร่มเงา เป็นค้าง
หรือเป็นวัสดุคลุมดิน
6) การปลูกพืชสลับเป็น ปลูกพืชที่มีระบบปลูกชิดและ  เพื่อลดการสูญเสียดิน ลดอัตราน้ าไหลบ่า
แถบ (strip cropping) ห่างเป็นแถบสลับกันขวางความ  ช่วยปรับปรุงบ ารุงดิน ลดความเสียหายของพืชจาก
ลาดเทของพื้นที่ พืชที่มีระบบ การระบาดของโรคและแมลง
ปลูกชิด เช่น ถั่วลิสงหรือถั่ว  เหมาะกับพื้นที่ลาดเทไม่เกิน 15 เปอร์เซ็นต์ และ
เหลืองสลับกับแถบข้าวไร่ แถบของพืชที่ปลูกมีความกว้าง 10-20 เซนติเมตร
ข้าวโพดและข้าวฟ่าง
7) การปลูกพืชระหว่าง ปลูกพืชระหว่างแถบไม้พุ่มบ ารุง  ช่วยลดการชะล้างพังทลายของดิน ปรับปรุง
แถบไม้พุ่มบ ารุงดิน ดินตามแนวระดับ โครงสร้าง เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน สามารถ
(alley cropping) น าไปใช้ในพื้นที่ที่มีความลาดเทต่ าถึงพื้นที่ที่มีความ
ลาดชันสูง
8) การปลูกพืชปุ๋ยสด ปลูกพืชตระกูลถั่วเพื่อไถกลบ  เพื่อช่วยปรับปรุงบ ารุงดิน ท าให้สมบัติทางกายภาพ
(green manure cropping) คลุกเคล้ากับดิน เคมีและชีวภาพดินดีขึ้น ช่วยเพิ่มปริมาณธาตุ
อาหารในดินโดยเฉพาะธาตุอาหารไนโตรเจน
 ช่วยลดการชะล้างพังทลายของดิน สามารถใช้
ร่วมกับการปลูกพืชในระบบหมุนเวียนและการปลูก
พืชแซม
9) แถบหญ้าเพื่ออนุรักษ์ดิน ปลูกหญ้าเป็นแถบตามแนว  เพื่อสามารถใช้แทนคันดิน โดยพื้นที่ระหว่างแถบ
และน้ า (grass barrier for ระดับบนพื้นที่ลาดชันระหว่างคู หญ้าสามารถปลูกพืชเศรษฐกิจ
soil and water รับน้ าขอบเขา  ช่วยลดการสูญเสียดินบนพื้นที่ลาดชัน และท าให้
conservation) เกิดการปรับตัวเป็นขั้นบันไดดินตามธรรมชาติ

10) การปลูกหญ้าเพื่อ ปลูกหญ้าเบอร์มิวด้า หญ้าบา  เพื่อช่วยป้องกันไม่ให้คูรับน้ าขอบเขาถูกกัดเซาะ
รักษาคูรับน้ าขอบเขา เฮีย หญ้ารูซี่ หญ้าเจ้าชู้ ฯลฯ  ช่วยดักตะกอนดินที่ไหลมากับน้ า ท าให้ประหยัด
(grass planting of งบประมาณซ่อมแซมหรือบ ารุงรักษา ช่วยป้องกัน
hillside ditches) หรือ การพังทลายของดินบนเชิงลาดด้านนอกและใน
เพื่อรักษาขั้นบันไดดิน พื้นที่ด้านบนของคูรับน้ า
(terrace) หรือเชิงลาดด้าน
นอกขั้นบันได (grass riser)
11) การปลูกแนวรั้วหญ้า ปลูกหญ้าแฝกขวางความลาด  แนวกอหญ้าแฝกช่วยลดความเร็ว ลดความแรงของ
แฝก (vetiver grass in ชันของพื้นที่หรือปลูกตามแนว น้ าไหลบ่า และช่วยกักเก็บตะกอนดินที่ถูกน้ าพัดพา
headge-row) ระดับจ านวน 1 แถว ในทุก ๆ 3  พื้นที่ลาดชันให้ปลูกเป็นแถวเดี่ยวตามแนวระดับ
แถวของพืชหลัก ปลูกเป็นแนว  ทางล าเลียงในไร่นาปลูกบริเวณ 2 ข้างทาง ยาว
ในแถวของพืชหลัก หรือปลูก ตลอดแนว
แบบครึ่งวงกลมหงายบริเวณ  บ่อน้ า สระน้ า วางแนวปลูกหญ้าแฝก 2-3 แถว
โคนต้นในพื้นที่ลาดเท