Page 109 - สถานภาพการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย Status of Soil Erosion in Thailand

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

99

การประเมินการสูญเสียธาตุอาหารหลัก ประกอบด้วย ไนโตรเจนทั้งหมด ฟอสฟอรัส
ที่เป็นประโยชน์ และโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดิน โดยวิเคราะห์ข้อมูลผ่านระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์
ชั้นข้อมูลจุดเก็บตัวอย่างและผลการวิเคราะห์ดิน ที่ระดับความลึก 0-25 เซนติเมตร จ านวน 72,302 จุดตัวอย่าง
พบว่า ปริมาณการสูญเสียธาตุอาหารหลักในดินภาพรวมทั้งประเทศ มีการสูญเสียไนโตรเจนทั้งหมด ฟอสฟอรัสที่
เป็นประโยชน์ และโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ในดินโดยเฉลี่ยเท่ากับ 1.922 0.036 และ 0.210 กิโลกรัมต่อไร่
ตามล าดับ (ตารางที่ 3.24) ซึ่งปริมาณการสูญเสียดังกล่าวเพิ่มขึ้นตามชั้นความรุนแรงของการสูญเสียดิน
ที่สอดคล้องกับปริมาณดินที่สูญเสียด้วย อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาความรุนแรงของการสูญเสียดินที่ระดับน้อย

(0 - 2 ตันต่อไร่ต่อปี) จะเห็นว่า ปริมาณธาตุอาหารหลักที่สูญเสียไปพบในระดับต่ าสุดเมื่อเทียบกับความรุนแรง
ระดับอื่นๆ แต่หากพิจารณาจากเนื้อที่ที่มีการสูญเสียดินทั้งหมดที่มีอยู่สูง (242,522,477 ไร่) อาจส่งผลให้มี
การสูญเสียธาตุอาหารในปริมาณสูงได้ เนื่องจากมีสัดส่วนของเนื้อที่สูงกว่าความรุนแรงระดับอื่นๆ ส าหรับ
ปริมาณการสูญเสียของธาตุอาหารหลักในดินแต่ละภูมิภาคมีความแตกต่างกัน ตามขนาดเนื้อที่ ปริมาณการ
สูญเสียดิน และปริมาณธาตุอาหารในดินในแต่ละระดับความรุนแรงของการสูญเสียดิน ดังแสดงในตารางที่ 3.25
โดยมีสัดส่วนของปริมาณธาตุอาหารที่สูญเสียเป็นไนโตรเจนในดิน (0.597 - 3.112 กิโลกรัมต่อไร่) รองลงมาเป็น
โพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ (0.072 - 0.405 กิโลกรัมต่อไร่) และฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (0.010 - 0.057
กิโลกรัมต่อไร่) ตามล าดับ

ตารางที่ 3.24 ปริมาณการสูญเสียธาตุอาหารหลักจากการชะล้างพังทลายของดินในประเทศไทย

ปริมาณการสูญเสียธาตุอาหารหลัก
ชั้นความรุนแรง เนื้อที่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม
การสูญเสียดิน (ไร่)) (N) (P) (K) (N) (P) (K)

(กิโลกรัมต่อไร่) (ล้านตันต่อพื้นที่ทั้งหมด)
น้อย 242,522,477 0.090 0.003 0.011 0.022 0.001 0.003
ปานกลาง 46,047,597 2.317 0.053 0.230 0.107 0.002 0.011
รุนแรง 18,689,342 5.439 0.131 0.627 0.102 0.002 0.012
รุนแรงมาก 3,182,944 16.980 0.234 1.693 0.054 0.001 0.005
รุนแรงมากที่สุด 10,254,533 32.390 0.528 3.611 0.332 0.005 0.037
รวม 320,696,893 0.617 0.011 0.068
หมายเหตุ : ปริมาณการสูญเสียไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมเฉลี่ยเท่ากับ 1.922 0.036 และ 0.210 กิโลกรัมต่อไร่
(ค านวณจากเนื้อที่ร่วมกับปริมาณการสูญเสียธาตุอาหารเฉลี่ยในแต่ละชั้นความรุนแรง)

ตารางที่ 3.25 ปริมาณการสูญเสียธาตุอาหารหลักจากการชะล้างพังทลายของดินในแต่ละภูมิภาค

ภาค เนื้อที่ ปริมาณการสูญเสียธาตุอาหารหลัก (กิโลกรัมต่อไร่)
ไร่ ร้อยละ ไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) โพแทสเซียม (K)
เหนือ 106,027,680 33.06 3.009 0.057 0.405
ตะวันออกเฉียงเหนือ 105,533,961 32.91 0.867 0.023 0.106
กลาง 12,691,785 3.96 0.597 0.010 0.055
ตะวันตก 28,804,855 8.98 1.118 0.022 0.178
ตะวันออก 23,441,619 7.31 1.031 0.034 0.072
ใต้ 44,196,993 13.78 3.112 0.046 0.189